Ik zou het niet weten

Kijk, ik ga er geen doekjes om winden : ik weet van niets. Mensen die columns lezen om er wijzer van te worden, kunnen nu dus maar beter hun bril afzetten en iets nuttigs ondernemen. Een perkje schoffelen of hun beursmakelaar bellen, bijvoorbeeld. Ik vind : als je het niet weet, kun je daar maar beter voor uitkomen. Een mens kan immers niet alles weten. In een quiz is het simpel : wie iets niet weet, roept : “Pas”, of : “Stop, ander woord.” In een interview ligt dat iets moeilijker. Daarom worden sommige mensen journalist : dan hoeven ze hun eigen vragen niet te beantwoorden. Dat laten ze over aan mensen die daar verstand van hebben. KristienHemmerechts, bijvoorbeeld. En dan nog. Jaren geleden stelde ik haar tijdens een interview een vraag waarop ze het antwoord niet wist. Sla me dood, maar ik weet niet meer welke vraag het was. Zo gaat dat bij het ouder worden : wat je gisteren nog wist, ben je vandaag alweer vergeten. In elk geval : Kristien rimpelde haar neus, keek mij bedachtzaam aan en antwoordde simpelweg : “Dat weet ik niet.” Een scoop als het ware, de eerste en wellicht ook de laatste in mijn journalistieke carrière. Want sindsdien heeft Kristien op alles een antwoord.

Dat kan helaas niet gezegd worden van het gros van de deskundigen die tegenwoordig zo gul aan bod komen in de media. Nu ja, deskundigen : soms volstaat het om je pistolets bij dezelfde bakker te kopen als een verdwaasde ziel die zijn voltallige gezin om zeep hielp. “Een stille mens, en hij sprak altijd met twee woorden”, meldt zo’n onduidelijke buur dan, zich zeer bewust van zijn belang voor de natie. De cafébaas van Den Engel is een specialist inzake Antwerpse politiek en in Washington acht Greet De Keyser de familie van haar conciërge modaal genoeg om hun gedacht over de Amerikaanse aanvalspolitiek te ventileren. Zodat we nu weten dat Joey Brown, een snotneus van twaalf, oorlog niet tof vindt maar Saddam Hoessein nog minder. Zoiets heet democratie : lui die van niets weten, krijgen steeds meer tijd toegemeten om dat te etaleren. Waardoor het nieuws lekker dicht bij de kijkers komt, al was het maar omdat we ons dommekloten onder elkaar kunnen voelen.

Nog verontrustender is dat de échte specialisten, de generaals in ruste en de militaire strategen waarover wij plots in overvloed blijken te beschikken, het ook niet weten. Dat de VS het Iraakse grondgebied niet wilde bezetten, maar Saddam gewoon van zijn troon wilde stoten, beweerde een professor van de Koninklijke Militaire School in Brussel onlangs in Voor de dag op Radio 1. “Hoe weet u dat ?” vroeg de reporter van dienst. “Dat heb ik uit de media”, klonk het gevat. Ja, wat dacht je ? Dat die man on line was met het Pentagon ?

En hebt u al eens in de atlas gekeken ? Hoever Amman van Bagdad ligt, bedoel ik. Die Jef Lambrecht heeft het dus ook allemaal maar van horen zeggen op de tv. Geen wonder dat we na vier dagen nog altijd niet wisten of Umm Qasr gevallen was.

Best mogelijk dat, tegen dat dit stukje verschijnt, Saddam Hoessein al dood is. Maar hoe weten we dat het de echte was ? Hoeveel Saddams moet Bush wel niet uitschakelen voor we daar enige zekerheid over hebben ? Een mens mag er niet aan denken : de komende twintig jaar in de pruimentijd telkens weer een vage foto van een vent met een zwarte snor in de Blicks en de Suns van deze wereld. “Is dit de echte Saddam ?” Aan de CIA moeten we het niet vragen. De telefoons in het Justus Lipsius-gebouw in Brussel aftappen kan iedereen, maar die van de kantine van de Republikeinse Wacht in Bagdad, dat is iets anders. Als je met alle satellieten en nachtkijkers van de wereld niet eens het juiste adres van Osama Bin Laden kunt achterhalen.

Nee, geef mij dan maar Willy Claes. Of hij in God geloofde, vroeg in TerzakeAlain Coninx, het eerste slachtoffer van operatie Shock and Awe. Willy wist niet goed of hij als ex-Navo-baas of als pianist van Koen Crucke aangesproken werd, maar nam geen enkel risico. “Ik weet dat ik niet weet”, antwoordde hij sereen. Voilà, meer moest ik niet weten.

LINDA ASSELBERGS