Het jaar van de rosso

Montalcino is wereldberoemd om zijn brunello, daarvan kunnen we de 2000 proeven. Maar het is vooral de rosso die verrast : oogst 2003 is de beste ooit.

Een lijst van Belgische invoerders kunt u opvragen bij het ICE : martine.godefroid@bruxelles.it

In de DOCG Brunello di Montalcino, waarvan de wijn pas vijf jaar na het oogstjaar op de markt mag komen, bestaat sinds 1983 de ’terugvalappellatie’ Rosso di Montalcino. Die rosso kan van twee kanten komen, ofwel van voorbestemde wijngaarden (met een toegelaten hectarerendement van 63 hl), ofwel van wijngaarden die brunello moesten leveren maar waarvan de oogst niet geschikt werd bevonden om de lange lagertijd van brunello (minstens vijf jaar waarvan twee in houten vaten) te ondergaan. Er is wel een essentieel verschil : de gedeklasseerde brunello komt van velden met een rendement van 55 hl per ha en moet minstens 12,5 graden natuurlijke alcohol bevatten, de gewone rosso maar 12 graden.

Wat ook de oorsprong is, ten vroegste in september van het jaar na de oogst mag de rosso op de markt komen. De 2003 is er al en ook de 2004 komt eraan – de wijnboeren kunnen het niet laten en geven ook hun rosso een tijdje vatlagering, zodat de wijn wat later komt dan september.

Beide wijnen, brunello én rosso, moeten voor honderd procent van sangiovese gemaakt zijn. Het Consorzio del Vino Brunello di Montalcino groepeert álle 183 wijnboeren (dat is uniek in Italië) die samen 1900 ha wijngaard beheren.

De rosso 2003 is hét evenement van het jaar : nog nooit eerder werd zo’n goede rosso gepresenteerd. Daarom krijgt hij vandaag voorrang : we proefden er blind 110 stalen van. Verder gebruikten we het niveau van de rosso als selectiecriterium voor de producenten (een veertigtal) om hun brunello 2000 te proeven. Vanuit het idee : “Wie weet wat goede rosso is, zal ook wel weten hoe goede brunello er moet uitzien.”

Rosso di Montalcino 2003

Gewoontegetrouw geven we enkel de goede en die met een klein voorbehoud.

Il Paradiso di Manfredi : een zachte, onmiddellijk smakelijke rosso met wel wat lengte.

Il Poggiolo : beide cru’s ‘Terra Rossa’ en ‘Sassello’ zijn volgekleurd en compact, stevig, geknoopt en met smakelijke lengte. Ontroerend goed.

La Campana : sombere kleur en wat droog hout aan de neus, maar volop smakelijke stevige en geknoopte lengte.

La Colombina : haast inkt van kleur en diep en stevig. Misschien wat streng.

La Pescaia : goede, gedrongen kleur en getemde tannines met een smakelijke lengte.

La Poderina : diep en stevig fruit en een zeer smakelijke, evenwichtige lengte. Ontroerend goed.

La Rasina : kleine toets van dun in het hout en klein streng accent.

Poggio Antico : heel goed smakelijk, maar wat ongedekte tannines in fine.

Poggio Il Castellare : zeer smakelijke zachtaardige evolutie.

Ridolfi : getemde tannines en goede lengte.

S. Lucia : fruitig en smakelijk, maar valt wat op het einde.

San Lorenzo : inktkleur en goed evenwichtig.

San Polo : heel goed geknoopt en smakelijk, maar valt wat weg.

Sancarlo : erg smakelijk, maar iets kort.

Siro Pacenti : kleine evolutietoets en goed evenwicht gedragen door verse eik. Een type.

Talenti : heel goed en smakelijk evenwicht, maar iets te kort.

Tenuta di Sesta : heel mooi fruit.

Tenuta La Torraccia : inktkleur en een neus met diepte en een grote smaak met goede tannines. Ontroerend goed.

Tenuta Silvio Nardi : gesloten neus, maar groot, stevig evenwicht. Ontroerend.

Uccelliera : zacht smakelijk en fijn.

Valdicava : inkt, dens en diep aan de neus en perfecte, zachte, lange smaak.

Vasco Sassetti : smakelijk geknoopt evenwicht, gedragen door verse eik.

Verbena : goed fruit en evenwicht met lengte.

Villa I Ciperessi : inkt, dens fruit aan de neus en grote smaak en lengte. Ontroerend

Villa La Prata : grote stevige smaak. Ontroerend.

Barbi : smakelijk en stevig samen.

Camigliano : zeer compact en smakelijk, maar aarzelt wat op het einde.

Capanne Ricci : zachtaardig statig en evenwichtig.

Casanova di Neri : goed evenwichtige smaak met eenheid.

Collelceto : karaktervolle stevige smaak.

Corte Pavone : heel goed smakelijk evenwicht met lengte en zachte tannines.

Fanti : inkt van kleur, goed fruit en stevigheid samen met structuur. Ontroerend

Brunello di Montalcino 2000

La Pescaia : traditioneel, zacht smakelijk en complex.

Siro Pacenti : zachte rijke neus en goede smakelijke tannines.

Talenti : inktkleur en een krachtige neus, met goed hout en een perfect geknoopte smaak. Ontroerend goed.

Valdicava : gedegen diepe neus met zelfs wat fruit en volmaakt geknoopt evenwicht.

Villa Le Prata : somber van kleur, diep fruit aan de neus en smakelijke tannines.

Barbi : zachte evolutie en zuivere getemde neus met goede structuurtannines.

Camigliano : de basiswijn en ook de cru ‘Gualto’ zijn statig en complex met goed getemde tannines.

Capanna Ricci : fijn, smakelijk evenwicht.

Casanove di Neri : traditioneel zacht en fijn.

Colleceto : oud hout met veel nuance, goede lengte.

Fanti : neus met gedroogd fruit en goede smaak met typische wat overdadige tannines van het jaar.

Vino Nobile di Montepulciano 2002

Het Consorzio del Vino Nobile di Montepulciano groepeert nu 220 leden (90 procent van de nobile-wijngaarden) en is bij wet (2004) ook verantwoordelijk voor de hele productieketen, van druif tot fles. Dit geldt ook voor de niet-leden. De oenologen van het consortium gaan dus de boer op en adviseren bij wijnmaken en bottelen. Wijnen met al te grote fouten zullen de Nobile-flessen niet meer halen.

Met de naam zijn er problemen geweest. De Europese Commissie heeft, onder druk van de grote geglobaliseerde wijnbedrijven, een richtlijn goedgekeurd waarbij niet strikt geografisch gedefinieerde wijnnamen hun bescherming verliezen. Bordeaux, Hageland en Montepulciano d’Abruzzo blijven wat ze zijn, maar Vinsanto,Vino Nobile en Wijn van Zuster Godelieve worden meer als folkloristisch beschouwd, die namen mogen door iedereen vrij gebruikt worden. Voor het consortium is die evolutie een gruwel, maar het vond een juridische oplossing. Het liet alle DOC-namen tot in hun onderdelen registreren. Nobile, Vino Nobile en Vino Nobile di Montepulciano zijn nu gedeponeerde en dus beschermde merken.

De Vino Nobile moet twee jaar rijpen voor hij op de markt komt, die periode gaat in op 1 januari na de oogst. Daardoor komt nu de 2002 eraan, de wijn van het fameuze regenjaar. Twee jaar geleden, onder het voorzitterschap van Alemano Contucci, leefde nog de algemene opvatting om van die oogst gewoon Rosso te maken : de terugvalappellation voor de wat zwakkere partijen die de volle twee jaar vatlagering niet kunnen verteren. Nu, met Massimo Romeo als voorzitter, blijkt van die goede voornemens niet veel over : haast iedereen presenteert toch een 2002 mét Nobile-etiket. Uit de (blinde) degustatie blijkt het een miskleun : amper vier onberispelijke wijnen op 25.

Villa S. Anna : gedrongen neus met goed hout en krachtige strenge smaak.

Tenuta Valdipiatta : charmante smaak met lengte en goede structuurtannines.

Tenuta di Gracciano della Seta : stevige smaak met rijpe tannines.

Tenuta Tre Rose : grote en krachtige wat stugge rijpe smaak.

Licht voorbehoud bij : Fassati ‘Pasiteo’(iets naijlende tannines) ; Boscarelli (iets kort) ; Cantina del Redi ; Salcheto (iets te bitter) ; Poliziano ; Icario ; La Calonica ; Le Bèrne ; Lodola Nuova ; Cantina del Redi ‘Briareo’ (verdunt wat op het einde) ; Tenuta Il Faggeto (wat overrijp) en Tenuta Valdipiatta ‘Vigna d’Alfiero’ (iets te dun).

2004 is veelbelovend

Alle berichten over 2004 zijn zeer goed in Montalcino. Ideaal weer van april tot einde augustus met regen- en zonneschijndagen in een goede sequens. De kritische maanden juli en augustus waren warm en zonnig met soms wat regen en koelte op het juiste moment voor de wijnstok. Dit evenwichtig klimaatsverloop komt door de hoogteligging van de brunellowijngaarden (Montalcino ligt 564 m boven de zeespiegel) en door de Amiato (1734 m hoog) in het zuidwesten aan de rand van het wijngebied die een goede beschutting biedt tegen al te grote klimaatschommelingen.

De oenologencommissie van het consortium kwam voor 2004 tot een vijfsterrenklassering, het maximum en spreekt al van “een grote Brunello met heel veel potentieel om lang te bewaren…”

De zes stalen van verborgen origine die we konden proeven, bevestigen dat : inktkleur, een diepe neus van zwarte bessen en mooi toegedekte tannines. Het is wel wachten tot 2009 voor hij echt op de markt komt.

Door Herwig Van Hove