Het geringe belang van borsten
Onlangs verschenen in de pers links en rechts koele maar wel zeer positieve berichten over een rapport van de Mayo Clinic in het Amerikaanse Rochester, gepubliceerd in New England Journal of Medicine. Vrouwen die door erfelijkheid een hoog risico op borstkanker lopen, maken volgens dit onderzoek 90% minder kans om aan de ziekte te overlijden wanneer ze allebei hun borsten preventief laten amputeren. Op het moment dus dat er nog geen kanker aanwezig is. Een bericht waarvan je als vrouw koude rillingen krijgt. Je kunt je immers nauwelijks voorstellen dat iemand vrijwillig afstand doet van haar borsten, zonder dat daar een acute aanleiding toe is. Vooral in een tijd waarin op het gebied van borstkankerbestrijding zoveel wordt gepraat en geschreven over vroegtijdige opsporing en behandeling en over sparende chirurgie.
Christine Gorman, medisch redactrice van Time, maakte zich in een artikel zorgen over de aandacht die deze radicale studie kreeg en vreesde dat daardoor het aantal preventieve dubbele borstamputaties wel eens de hoogte zou kunnen ingaan. Op dit moment worden in de Verenigde Staten al een paar honderd dergelijke fysiek en psychisch ingrijpende operaties uitgevoerd. Vooraleer het erfelijk risico op borstkanker bekend was trouwens, lieten sommige vrouwen daar preventief al beide borsten amputeren om toch maar zeker geen kanker te krijgen. Maar het is niet omdat het risico verkleint dat het onbestaand is. Een verkeerd soort optimisme zou zich kunnen installeren.
Ook in België worden sinds een paar jaar vrouwen gescreend op borstkankerrisico dat genetisch bepaald is. Zij worden al vroeg in dat proces geconfronteerd met de keuze: preventieve amputatie met eventuele reconstructie of zich intensief laten volgen zodat een beginnende kanker vroeg kan worden gedetecteerd en behandeld. In het Leuvense Centrum voor Menselijke Erfelijkheid koos tot nu toe – het genetisch onderzoek naar de oorzaak van borstkanker wordt daar al ongeveer twee jaar aangeboden – geen enkele vrouw voor een dubbele borstamputatie als preventieve ingreep.
Het verschil in opties tussen vrouwen hier en in Amerika heeft waarschijnlijk verscheidene oorzaken. Het soort gezondheidszorg dat geboden wordt bijvoorbeeld. Wij leven gelukkig nog in een land waar ruimte is voor het goed omringen van patiënten door mensen uit diverse disciplines. Waar, door volledige informatie en counseling, hun angsten opgevangen en verlicht kunnen worden. In een land ook waar geïnvesteerd wordt in preventie. De mammobielen die Vlaams minister voor Gezondheidsbeleid Wivina Demeester onlangs de straat opstuurde, zullen de drempelvrees voor de mammografie zeker helpen overwinnen en het vroeg ontdekken van tumoren bevorderen.
Blijkbaar zien vrouwen hier hun lichaam ook anders dan vrouwen in de States. In een land waar plastische chirurgie gebanaliseerd is en een nieuwe neus, een ander model borsten of een strak getrokken buik net zo makkelijk worden besteld als een nieuwe auto, hebben vrouwen er wellicht minder moeite mee om afstand te doen van een van de meest sensuele delen van hun lichaam. Hier ervaren vrouwen hun lichaam misschien veel minder als een toevallige verzameling van inwisselbare Barbie-onderdelen.
De reden waarom dit recente rapport van de Mayo Clinic zo ongenuanceerd en kil in de pers terecht kon komen, heeft waarschijnlijk ook veel vandoen met het feit dat zowel van medische als van journalistieke kant maar weinig vrouwen een inbreng hebben gehad.
Tessa Vermeiren
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier