Dicht bij de rode perfectie

2009 heeft alles om een groot jaar te worden voor rode bordeaux. Het klimaat was gunstig en de markt krijgt weer trek. Herwig Van Hove proefde ter plekke, voor hem is alleen het allerbeste goed genoeg.

De reputatie van een wijnjaar in Bordeaux wordt niet alleen bepaald door de verwachte kwaliteit, maar ook door de verwachtingen van de markt. Het jaar 2006 ontstond in de schaduw van de excellente 2005. 2007 was dan weer getekend door een natte zomer, maar een goede nazomer heeft veel gered, 2008 had wat moeite met de rijpingsperiode, maar beide jaren kwamen op de markt in volle economische crisis en hebben daaronder geleden. 2009 kon rekenen op een magnifieke zomer en optimaal oogstweer, en komt op de markt nu de economische vooruitzichten verbeteren : de reputatie van het jaar is dus zeer hoog.

De primeurweek, georganiseerd als blindproeverij door de Union des Grands Crus juist voor Pasen, kon dan ook rekenen op een massale toeloop van invoerders (meer dan zesduizend) en op meer dan honderd wijnschrijvers uit Amerika, Engeland, Duitsland en meer en meer uit de Aziatische landen. Professor Denis Dubourdieu van de oenologische faculteit kon dus de volle registers trekken.

Het jaar 2009 is klimatologisch gezien optimaal en groot. Voor een groot bordeauxjaar moet voldaan worden aan vijf voorwaarden. De bloemzetting (1) en de vruchtzetting (2) moeten vroeg komen, in het begin van juni, bij warm en relatief droog weer met wat zon. Snelle bloei geeft een snelle vruchtzetting over een kortere periode, dan komt er een korte spreiding in het rijpingsmoment en meer homogeniteit in de rijpheid. Goed voor de kwaliteit.

De kleuromslag (3) moet ook vroeg verlopen, beginnen einde juli en na een relatief droge periode zodat de wijnstok door watertekort ophoudt met bladeren te zetten en nog uitsluitend werkt voor de vruchten. Verder (4) moet het rijpingsproces volledig kunnen genieten van een warme augustus en september, met toch koele nachten opdat de frisse zuren niet zouden verloren gaan. Ten slotte (5) moet de teelt eindigen met een droge en zonnige oogstperiode van einde september tot de maand oktober.

Voor het jaar 2009 zijn deze voorwaarden algemeen gesproken perfect vervuld, maar niet overal even perfect. Soms was de zomerdroogte te uitgesproken en kwam er rijpingsstilstand of soms was de droogte-stress niet homogeen. In de zomermaanden juli en augustus was de Médoc mooi droog met minder dan 20mm regen, maar Saint-Emilion kreeg onweer op 1 en 8 augustus met wel 100mm regen. Dat gaf de wijnstok een vegetatieve impuls, in plaats van droogte-stress. Daarbij komt nog dat merlotdruiven, dominant op de rechteroever (de Saint-Emilionzijde) veelal een hoger alcoholgehalte geven, 15 graden is in 2009 gewoon, wat de extractie delicaat maakt en het fruit kan vernietigen.

Besluit. Het jaar 2009 is groot voor rode bordeaux en ook voor sauternes (zie verder). Het doet zelfs denken aan 2005, met deze nuance : in Saint-Emilion is het succes minder algemeen, soms is er wat overdadig alcohol en te ver doorgedreven extractie. De Médoczijde is gemiddeld genomen zelfs beter dan in de legendarische 2005.

Stéphane Derenoncourt : “Behalve de perfecte rijpheid vallen er twee elementen op in de oogst 2009. Eerst het aromatische karakter : de rode wijnen vertonen een immens complex palet met zelfs wat exotische toetsen. En in de mond komt zachte kracht, een unieke combinatie van sterkte en rondeur. Ondanks de stevige alcoholgehalten is er weinig alcoholsensatie waar te nemen.”

La Grappe

Het aantal wijnen waarvoor Stéphane Derenoncourt een consulterende functie vervult, is alleen in Bordeaux al gestegen tot meer dan zeventig. De stijl die hij propageert, is er een van zachtaardigheid en respect voor het fruit. Dus veel hele bessen in de gistingskuipen, zachte extractie, perfect rijp fruit zowel voor het suikergehalte als voor de rijpheid van de tannines. Alles bovendien met grote zorg om de eigenheid van de percelen en de druivensoorten tot in het glas te brengen : zware kleigrond of niet, kalk of kiezel, merlot, beide cabernets en petit verdot.

La Grappe, de groep van Stéphane, is dus zowel getekend door een zekere stijleenheid van werkmethode op het veld en in de kelders, als door een volkomen gebrek aan eenheid in het appellation- of classificatieniveau. Men vindt er eenvoudige Bordeaux Supérieur, Côtes de Castillon, Pessac-Léognan naast Médoc, Saint-Emilion Grand Cru en Grand Cru Classé tot zelfs Saint-Emilion Premier Grand Cru Classé.

In een jaar als 2009, waar het juiste fruit alomtegenwoordig is, komt de kwaliteit van het terroir als een geïsoleerde parameter dus duidelijk naar voren. We proeven ze in een aparte sessie in Parijs enkele dagen voor de primeurweek van Bordeaux.

Perfecte wijnen binnen de groep

Ch. Jean Faux, Bordeaux Supérieur

Ch. Le Pin Beausoleil, Bordeaux Supérieur

Ch. Pétrus Gaia, Bordeaux Supérieur

Ch. Gree Laroque, Bordeaux Supérieur

Ch. La Rousselle, Fronsac

Ch. Le Thil Comte Clary, Pessac-Léognan

Ch Vrai Canon Bouché, Canon-Fronsac

Roc, Castillon Côtes de Bordeaux

Domaine de l’A, Castillon Côtes de Bordeaux

Domaine de Chevalier, Pessac Léognan

Ch. Smith Haut Lafitte, Pessac-Léognan

Ch. Prieuré-Lichine, Margaux

Ch. Talbot, Saint-Julien

Ch. Guadet, Saint-Emilion G.C.C.

Ch Faurie de Souchard, Saint-Emilion G.C.C.

Ch. Haut-Ballet, Canon Fronsac

Ch. Cadet-Bon, Saint-Emilion G.C.C.

Ch. Branas Grand Poujeaux, Moulis

Ch. Tertre Daugay, Saint-Emilion G.C.C.

Ch. La Gaffelière, Saint-Emilion P.G.C.C.

Clos Fourtet, Saint-Emilion P.G.C.C.

Clos de L’Oratoire, Saint-Emilion G.C.

Ch Canon la Gaffelière, Saint-Emilion G.C.C.

La Mondotte, Saint-Emilion

Ch. Siaurac, Lalande de Pomerol

Ch. Petit Village, Pomerol

Graves en Pessac-Léognan

2009 is in Bordeaux geen groot jaar voor droge witte wijn. Daarvoor is rijpheid nodig met flink wat zuren en veel geurprecursoren. De frisse maand augustus maakte van de jaren 2006, 2007 en 2008 wel goede jaren voor droge witte, en heel wat minder voor rood. Augustus 2009 was warm en gaf minder aanleiding tot frisse zuren en tot expliciete aromatische kracht.

We vergeten de witte 2009 dan maar, behalve

–

Ch. Haut-Bergey

Ch. Olivier

Ch. Smith Haut Lafitte (zeer goed)

De rode delen wel in de grootheid van het jaar. Perfect

–

Ch. Rahoul

Domaine de Chevalier

Ch. La Louvière

Ch. Latour Martillac

Ch. Les Carmes Haut-Brion

Ch. Malartic Lagravìère

Ch. Olivier

Ch. Pape Clément (ontroerend)

Ch. Picque Caillou

Ch. Smith Haut Lafitte

Crus Bourgeois

Op Château De Malleret worden voor de pers een driehonderd Crus Bourgeois op de tafel gezet. We moeten selecteren en proeven er een veertig.

Onberispelijk goed, om niet te zeggen perfect:

–

Ch. La Tour de Bessan, Margaux

Ch. Deyrem Valentin, Margaux

Ch. Du Glana, Saint-Julien

Ch. Lalande, Saint-Julien

Ch. Fonbadet, Pauillac

Ch. Plantey, Pauillac

Ch. Bellegrave, Pauillac

Ch. Beau-Site, Saint-Estèphe

Ch. Le Boscq, Saint-Estèphe

Ch. Petit Bocq, Saint-Estèphe

Ch. Phélan Ségur, Saint-Estèphe

Ch. Les Grands Chènes, Médoc

Ch. Loudenne, Médoc

Ch. Tour Haut-Caussan, Médoc

Ch. d’Agassac, Haut-Médoc

Ch. Saint-Paul, Haut-Médoc

Ch. Lamothe Bergeron, Haut-Médoc

Ch. Clément-Pichon, Haut-Médoc

De linkeroever : Haut-Médoc, Saint-Julien, Pauillac, Saint-Estèphe, Margaux

Van de appellation Haut-Médoc moet men zelfs in dit groot jaar geen gensters verwachten. Voorbehoud vanwege slepend bitter in de finale

–

Ch. Belgrave,

Ch. Camensac

Ch. CantemerleOnberispelijk goed

–

Ch. Lamarque

–

(Ch. Malescasse en La Tour Carnet vallen tegen.)

Saint-Julien is een ander paar mouwen. ontroerend goed

–

Ch. Talbot

Ch. Saint-Pierre

Ch. Gruaud Larose

Ch. Léoville Poyferré

–

(Ch. Léoville Barton en Ch. Langoa Barton missen charme.)

Pauillac is ook getekend door de grootheid van het jaar. Onberispelijk goed

–

Ch. Haut Bages Libéral

Ch. Lynch-Bages

Ch. Pichon Comtesse

Ch. Grand Puy Ducasse

Ch. Batailley

–

(Ch. Croizet Bages en Ch. Lynch Moussas vallen wat tegen door een te korte finale.)

Saint-Estèphe. Onberispelijk goed

–

Ch. Les Ormes de Pez

Ch. De Pez

Ch. Phélan Ségur

–

(Ch. Cos Labory valt tegen.)

Margaux.verscheiden wijnen zijn uitmuntend goed

–

Ch. Dauzac

Ch. Ferrière

Ch. Lascombes

Ch. Marquis de Terme

Onberispelijk goed

–

Ch. Brane-Cantenac

Ch. Cantenac Brown

Ch. Malescot Saint-Exupéry

Ch. Prieuré-Lichine Ch. Giscours

Ch. Rauzan-Ségla

Voorbehoud bij

–

Ch. Desmirail

Ch. Durfort Vivens

Ch. Kirwan

Ch. Labégorce

Ch. Monbrison

Ch. Rauzan-Gassies

Ch. Siran

–

(Vallen tegen : Ch. d’Angludet en Ch. du Tertre.)

De rechteroever : Pomerol en Saint-Emilion

Pomerol valt mee. ontroerend goed

–

Ch. La Conseillante

Ch. La Croix de Gay

Onberispelijk

–

Ch. Petit Village

Ch. Clinet

Ch. La Gay

Ch. La Fleur de Gay

Lalande de Pomerol Ch. Fleur de Bouard.

–

(Vallen tegen Ch. Gazin, Ch. La Cabanne, Ch. La Pointe en Ch. Beauregard.)

Saint-Emilion heeft het wat moeilijk. Onberispelijk goed

–

Ch. La Tour Figeac

Ch. La Gafflelière

Ch. Franc Mayne

Ch. Balestard La Tonnelle

Ch. Berliquet

Ch. Dassault

Ch. Canon La Gaffelière

Ch. Figeac

Ch. La Dominique

Clos Fourtet.

–

(Vallen tegen : Ch. Troplong Mondot, Ch. Larmande, Ch. Larcis Ducasse, Ch. Cap de Mourlin, Ch. Grand Mayne, Ch. Canon, Ch. Pavie Macquin, Ch. Beauséjour Bécot en Ch. La Couspaude.)

Het probleem op de rechteroever was het gevaar voor overextractie. Om die te vermijden werd op Cheval Blanc de gistende kuip niet helemaal over de schillenkoek gepompt, maar slechts gedeeltelijk. Met resultaat. De Petit Cheval 2009, de tweede wijn, met zijn suave diepte van edel fruit en zijn gestrekte iets strenge smaak is zo goed als de grote Cheval Blanc van vorig jaar. En de Cheval Blanc 2009 heeft een eindeloze, dense diepte van zwart fruit en een perfect geknoopte en gevulde grote lengte. Een meesterwerk.

Sauternes

Grote sauternesjaren moeten het hebben van de edelschimmel (edelrot, botrytis cinerea, pourriture noble). De voorwaarden hiervoor waren in 2009 uitzonderlijk gunstig. Wat regen op 18 en 20 september op een juist rijpe oogst met vervolgens een lange periode van ochtendmist en warme namiddagen. Hierdoor kwam de botrytis snel en algemeen, met als gevolg slechts een drietal plukbeurten, weinig verlies en een relatief belangrijke oogst. De wijnen zijn getekend door lengte, vol reliëf en nuance, en door prachtige compenserende zuren.

Onberispelijk goed en groot

–

Ch. Doisy-Védrines

Ch. de Malle

Ch. Raymond-Lafon (ontroerend)

Ch. de Myrat

Ch. de Fargues

Ch. Coutet

Ch. Guiraud

Ch. Haut-Peyraguey

Ch. Lafaurie-Peyraguey

Ch. de Rayne Vigneau

Ch. Rieussec

Ch. Siglas-Rabaud.

–

(Ch. La Tour Blanche, Ch. Filhot, Ch. Lamothe, Ch. Suau, Ch. Rabaud-Promis en Ch. Suduiraut vallen wat tegen.)

Ch. Yquem heeft een grote, gestrekte smaaklengte, maar mist door extreme zuiverheid wat aan nuance.

DOOR HERWIG VAN HOVE – illustratie ephameron