Dood, angst en verderf waren door de straten van negentiende-eeuws Parijs, houden het begijnhof van Lier in hun greep, verwoesten onschuldige kinderlevens, en doen een slippertje ontaarden in een nachtmerrie : de vijf nominaties voor de Knack Hercule Poirot-prijs, die aan zijn tiende editie toe is.

Het regent en waait hard als op dinsdagavond 9 oktober de juryleden van de Knack Hercule Poirot-prijs samenkomen in het Brussels Media Center. Het weer zorgt meteen voor de gepaste stemming. Terwijl in de invallende duisternis forenzen zich naar huis haasten, wacht ons nog een lastige taak : uit de meer dan dertig Vlaamse misdaadverhalen die verschenen sinds de Boekenbeurs van 2006, moeten we de vijf uitverkorenen selecteren. Zij die kans maken om in dit jubileumjaar de begeerde Poirot-prijs in de wacht te slepen.

Patrick De Bruyn vertrekt in Verliefd (Manteau) van een situatie die ons, geef toe, allemaal wel zou kunnen overkomen : een getrouwde man en een getrouwde vrouw voelen zich tot elkaar aangetrokken, en regelen een clandestien rendez-vous. Al bij al niets wereldschokkends, tot er een mysterieuze geweldenaar in een terreinwagen opduikt die, tot hun grote consternatie, de regels van het spel begint te dicteren. Door middel van chantage en subtiele manipulaties krijgt hij de twee geleidelijk steeds wurgender in zijn greep : willoze slachtoffers worden ze, in de handen van een sadistische onbekende. Wie is die man ? Wat is zijn doel ? Waarom schept hij zo’n duivels genoegen in zijn perverse spel ? En zal hij zijn prooi ooit lossen ? Een verhaal vol geheimhouding, machteloze woede en rauwe angst. De Bruyn eindigde de voorbije jaren al drie keer in de kopgroep. Rijdt hij nu als eerste over de streep ?

Wereldreiziger Bob Van Laerhoven zoekt het deze keer niet al te ver van huis : Parijs, maar dan wel in het jaar 1870. De trotse stad verkeert in opperste staat van verwarring, nu de Pruisische troepen voor de poorten staan en het eens zo machtige Frankrijk op de knieën dreigen te dwingen. Opstand broeit onder het bange, verpauperde volk, terwijl de rijken vergetelheid zoeken in decadente feesten. Een spanning die ervoor zorgt dat een burgeroorlog stilaan onafwendbaar lijkt. En bovendien dwaalt er een moordenaar door de straten van de stad. Alle sporen lijken te leiden naar de dichter Charles Baudelaire. Alleen… die is al enkele jaren dood. De wraak van Baudelaire (Houtekiet) is een hallucinante trip door een kolkend Parijs. Poëzie en dood, passie en kilte gaan hier hand in hand.

Lydia Verbeeck gaat in Toevluchtsoord (Manteau) nog verder terug in het verleden. Naar Lier op het einde van de zestiende eeuw. Wanneer ’s avonds de poorten van het begijnhof toe gaan, is dit een veilige, besloten wereld vol rust en devotie. Of zou dat moeten zijn. Want als er een jonge, knappe begijn haar intrede doet, wordt op een nacht het lijk van een naakte man bij een waterput gevonden, sluipen er ongure figuren door de stille, donkere straten, en komen in de omgeving enkele mensen op gruwelijke wijze om het leven. De dood reist mee in het spoor van deze vrouw. Felle emoties razen onder haar streng en godvruchtig habijt. Welk geheim verbergt zij ?

Ook in Knapenmelk (Davidsfonds / Literair) van Roger H. Schoemans is niemand zijn leven zeker. Een bejaarde pedofiel sterft nog voor hij veroordeeld kan worden. Een natuurlijke dood, zo luidt de conclusie. Maar als wat later de flamboyante journaliste die hem net voor zijn dood interviewde onder verdachte omstandigheden verongelukt, lijkt er meer aan de hand. Waarover ging dat laatste gesprek ? Waarom had de pedofiel zoveel contacten met wetenschappers in het buitenland ? En wie was de jonge vrouw wier lijk op een kerkhof wordt aangetroffen ? Hommeles bij politie en gerecht, misdaad die ver over de landsgrenzen reikt, journalisten op jacht naar een scoop, en perversie en schijnheiligheid achter deftige gevels : een erg herkenbaar Belgisch verhaal.

Stel je voor : in de kalme maar wat saaie voorstadswijk waar je woont, wordt een klein kindje dood aangetroffen in de tuin waar het aan het spelen was. Vermoord. Net als jij reageren de buren verbijsterd, vol ongeloof en woede. Het dramatische voorval werkt op de kleine gemeenschap in als een sluipend gif : paranoia heerst in de stille straten, iedereen verdenkt iedereen. En dan plots lijken meer en meer sporen in jouw richting te wijzen, en gaat zelfs de politie je verdenken. Verwarring en consternatie : wat gebeurt er hier ? Wie wil je vel ? En kun je jezelf eigenlijk nog wel vertrouwen ? Dat is de nachtmerrie waarin het hoofdpersonage in Moord (Kramat) van Rudy Soetewey verzeild geraakt. Een aardedonker verhaal. En het kan ons allemaal overkomen.

Door Jan Haeverans