Hun comeback is een feit : dahlia’s worden weer alom bewonderd. Doordat er duizenden variëteiten van zijn, kan je er alle kanten mee uit, van monochrome bloemstukken tot veldboeketten die barsten van kleur.

Tekst en foto’s Jean-Pierre Gabriel

Vanaf 1830 geraakte Europa langzaam maar zeker in de ban van de dahlia. Ook het piepjonge België ontsnapte niet aan die rage die te vergelijken was met de tulpomania twee eeuwen eerder. De Koninklijke Maatschappij voor Land- en Tuinbouw van Gent (die om de vijf jaar de Gentse Floraliën organiseert) besloot in 1838 een najaarstentoonstelling te organiseren die hoofdzakelijk aan de dahlia was gewijd. Tijdens de eerste editie presenteerde Alex Verschaffelt, een van de grote namen in de 19de-eeuwse tuinbouw, 600 snijdahlia’s die afkomstig waren van 450 variëteiten.

Beroepskwekers en liefhebbers wedijverden om met de mooiste vormen en kleuren voor de dag te komen. Natuurlijke rode soorten kregen al snel gele, purperen, lila en witte afstammelingen. Later volgden paars, koper- en bronstinten en verscheidene in elkaar overvloeiende kleuren. Geen blauw.

Dat er zovele vormen ontstonden is te danken aan het feit dat dahlia’s gemakkelijk te kruisen zijn. Nieuw was dat niet, want de Azteken kweekten vóór de komst van de Spanjaarden al hybriden met dubbele bloemen. Ze kweekten de dahlia’s niet alleen voor hun mooie bloemen, maar ook voor het groen dat dienst deed als voer voor de dieren. In het traditionele artsenijboek van de Azteken staat ook dat de wortels een heilzame invloed hebben op aandoeningen van de urinewegen.

Pas drie eeuwen na de ontdekking van Amerika werden de eerste dahliaknollen uit Mexico meegebracht. In 1789 bloeiden ze voor het eerst in de Koninklijke Plantentuin van Madrid. André Thouin van de Plantentuin van Parijs legde een verband met die andere overzeese knol, bekend als de aardappel, en probeerde dahlia’s te kweken om ze op te eten. Gelukkig voor de gastronomie hebben deze experimenten niet lang geduurd want de smaak van de knollen werd omschreven als onbestemd en bitter.

Vandaag bestaan er talloze variëteiten. Het internationaal register bevat momenteel meer dan 20.000 dahlia’s, die, afhankelijk van het land, onderverdeeld worden in 10 tot 12 grote groepen die verwijzen naar hun uiterlijk. De meest bekende vormen zijn ongetwijfeld de dahlia’s met enkelvoudige bloemen. Van de variëteiten met dubbele bloemen kennen we het best de pompon een wat ouderwetse bloem en de cactus, met zijn zeer lange, smalle, dicht opgerolde bloemblaadjes, meestal afkomstig van de botanische soort Dahlia juarezii.

Ook tuinen zijn onderhevig aan modes en dahlia’s zijn duidelijk aan een nieuwe opgang bezig. Deze herfst zal je er in de bloemenstalletjes niet naast kunnen kijken.

Bloemist Geert Pattijn is een dahlia-kenner. Hij kweekt ze in zijn prachtige snijbloementuin naast onder meer Zinnia, Amaranthus, Sedum en korenbloemen. Dahlia’s lenen zich niet alleen uitstekend voor het samenstellen van rustieke boeketten, dankzij de grote diversiteit in vormen kan je er ook prachtige monochrome combinaties mee maken. Losjes in een vaas modellen uit de jaren ’30 passen er uitstekend bij doen dahlia’s het altijd goed, maar in bloemstukken komen de kleurschakeringseffecten wellicht het best tot hun recht.

Wil je de bloemen lang houden dan moeten ze goed water kunnen opzuigen. Snijd dus altijd een stukje van de stengels, liefst schuin, met een cutter of een scherp mes en zet de bloemen onmiddellijk in het water. Zorg er wel voor dat afgevallen bladeren het water niet vervuilen. De bloemen gaan ook langer mee als u een beetje ontsmettingsmiddel bij het water voegt, een scheutje bleekwater bijvoorbeeld werkt goedkoop en efficiënt.

Pluk je dahlia’s uit eigen tuin, doe het dan liefst ’s morgens vroeg wanneer de stengels die nog niet blootgesteld zijn aan de zon, het stevigst zijn.

Geert Pattijn, Stokstraat 8, 8940 Geluwe. Tel. (056) 51.20.05. Te bezoeken alleen na afspraak, van maandag tot zaterdag en zondagochtend. Dinsdag gesloten.

Bloemist Geert Pattijn kweekt zelf dahlia’s : je kan er eindeloos mee combineren.