Vijftien jaar geleden had de Chianti Classico nog een zeer erbarmelijke reputatie. De ommekeer ten goede is volop aan de gang.
Pas in 1984 is er in de Chianti Classico-regio eindelijk wat verandering op gang gekomen: van een gewone DOC (Denominazione di Origine Controllata) werd opgeschoven naar de hogere DOCG (de G staat voor Garantita) waarvoor strengere productienormen gelden. Het was dan ook heel erg gesteld met Chianti: de wijn was wereldwijd verworden tot een laaggeprijsde tafeldrank, verkocht in anonieme tweeliterflessen of karaffen, en aangeprezen voor bij simpele spaghettischotels. De witte druivensoorten, en dan vooral de genereuze trebbiano, domineerden de blend voor deze in principe rode wijn. Gewetenloze industriële bottelaars namen grote geografische vrijheden: onder het Chianti-etiket kon men zich aan alles verwachten. Maar meestal was het een waterachtige, licht zure, licht robijnrode, slappe wijn.
Ondertussen had de charismatige Piero Antinori met zijn geniale oenoloog Giacomo Tachis een revolutie op gang getrokken: hij bracht een wereldwijd gewaardeerde cabernet-sangiovese-blend uit onder de naam Tignanello. Omwille van de niet conforme druivensamenstelling – cabernet was toen voor Chianti verboden -, kwam de Tignanello echter als Vino da Tavola op de markt. Daarmee werd een onhoudbare situatie gecreeërd: een simpele tafelwijn was veel beter (en veel duurder) dan alle appellation-wijnen van het gebied. Hierin werd hij nagevolgd door een hele reeks Chianti-kastelen: allemaal met designetiketten, met veel te veel verse Franse eik, met houten kratverpakking en vooral met veel te hoge prijzen. Dat kon niet blijven duren. Toen kwam de DOCG.
De basisdruif voor Chianti Classico bleef voor 75 tot wel 100 procent sangiovese, met hoogstens 10 procent canaiolo, een donkergekleurde smaakgever; als witte druivensoorten hoogstens 6 procent trebbiano en malvasia samen. Andere rode “verbeteraars” als cabernet, merlot en colorino, mogen gebruikt worden tot een maximum van 15 procent. Een druivenstok mag maximaal 3 kg druiven leveren en een hectare maximaal 50 hectoliter wijn van 12 graden voor “gewone” (1 jaar vatlagering) en 12,5 voor riserva (2 jaar vat).
Maar de belangrijkste maatregel was dat de DOCG beperkt werd tot de beste wijngaarden in het aloude classico-gebied. Ongeveer 3000 ha van de 9000 vielen uit de boot; de productie viel van 380.000 hl in 1983 op 250.000 in 1984. Tegelijk werden er terugval-appellations gecreëerd, zoals Colli della Toscana Centrale, van het type met een indicazione geografica tipica, een wijn van 10 graden en een toegelaten rendement van 75 hl per ha.
De recentste productiecijfers tonen aan dat de situatie stabiel is: in ’97 waren er voor Chianti Classico 6960 ha productief met een opbrengst van 216.000 hl. Een derde van deze flessenweelde wordt gedronken in het moederland, de rest gaat vooral naar Duitsland (30 procent van de uitvoer) en Amerika (24 procent). België tekent voor 1 procent, Frankrijk voor 1,4 procent.
Goede wijn maken in Toscane is uiteindelijk niet moeilijker dan elders, mits het in acht nemen van enkele voorwaarden: beperkte rendementen, minieme chaptalisatie, opletten met de geconcentreerde most die altijd wat smaakjes van gekookt meebrengt, de witte druiven verwijzen naar de witte wijn en werken met meer karaktervolle ondersoorten van sangiovese.
in het glas
Hoe zit het nu met de Chianti’s die bij ons worden verkocht? Het Weekend Knack-panel vergaderde rond 28 classico’s en in een aparte studieronde nog eens rond 21 riserva’s. Martial Beun (M.B.) verving Antoon Segaert en verder: Jef Bessemans (J.B.), Harry De Schepper (H.D.S.), Dieter Bohrmann (D.B.), Jim Bruyndonx (J.Br.) en Herwig Van Hove (H.V.H.).
Veel van de Classico-wijnen zijn nog van het oude type: lichte granaatkleur, veel glycerol, prikkelende neusimpressies van oud hout en cuit van mosto concentrato. Met daarbij dan nog een onevenwichtige mondsequens: een rijke, charmerende alcoholaanspraak, een leeg tussensmaakgebied en dan een finale van ongedekt zuur en bloot bitter. Van dit type zijn er 11, ze halen bij het panel minstens één maar gewoonlijk meerdere negatieve beoordelingen:
Matronèo 1994 (Vermeiren in Brussel, 384 fr.).
Castello d’Albola 1994 (Italvin in Mons, 343 fr.).
Poggio de’ Sassiduri 1995 (Marcon in Brussel, 219 fr.).
Castelpolo 1995 (Vins nobles d’Italie in Leval Trahegnies, 320 fr.).
Machiavelli 1995 (Buonsenso in Antwerpen, 286 fr.).
Tenuta Santedame 1995 (Cordonnier in Brussel, 319 fr.).
Contessa di Radda 1994 (Casa Italia in Brussel, 345 fr.).
Castelgreve 1996 (Sita in Manage, 230 fr.).
Sant’Angiolo, Castelli del Grevepesa 1991 (Sita in Manage, 380 fr.).
Vigna Elisa, Caselli del Grevepesa 1993 (Sita in Manage, 320 fr.).
Ghibello 1996 (Colruyt, 163 fr.).
Zelfs bij de in principe beter geselecteerde riserva’s zijn er 7 van dit verouderde type met negatieve beoordelingen:
Castello di San Polo in Rosso, riserva 1993 (Vins nobles d’Italie, in Leval Trahegnies, 580 fr.).
Machiavelli, Vigna di Fontalle, riserva 1993 (Buonsenso in Antwerpen, 473 fr.).
Castelgreve, riserva 1994 (Sita in Manage, 295 fr.).
Riserva Ducale, Ruffino, riserva 1994 (Cordonnier in Brussel, 399 fr.).
Fattoria della Aiola, riserva 1993 (Sicilproducts in Overijse, 325 fr.).
Clemente VII, Castelli del Grevepesa, riserva 1994 (Sita in Manage, 305 fr.).
Az.Ag. Villa Cerna, riserva 1994 (Raineri in Genk, 398 fr.).
Het gaat niet op te beweren dat de uitgesproken zuurheid de wijn naar de tafel verwijst, dat chianti maar tot zijn recht zou komen in een begeleidende rol bij gerechten. Evenwichtige wijn moet niet door gerechten acceptabel worden gemaakt, maar moet in synergie de bereidingen optillen en vice versa. Voornoemde wijnen zijn dus af te raden.
Dan volgt een groep van 9 neutrale wijnen, die niet opvallen, noch door grote gebreken, noch door grote kwaliteiten:
Carpineto 1995 (La Ferrarese in Brussel-Haren).
Aziano, 1996 (Cordonnier in Brussel, 299 fr.).
Fattoria della Aiola, 1996 (Sicilproducts in Overijse, 260 fr.).
Clemente VII, Castelli del Grevepesa, 1995 (Sita in Manage, 240 fr.).
Cecchi, 1996 (Raineri in Genk, 280 fr.).
Az.Ag. Villa Cerna, 1995 (Raineri in Genk, 356 fr.).
Castell’In Villa, 1994 (Colruyt, 269 fr.).
Le Masse di Greve, Az.Ag. Lanciola, riserva 1993 (Saveurs du terroir in Brussel, 560 fr.).
La Selvanella, riserva 1991 (Stival in Humbeek, 369 fr.).
Rocca delle Macie, riserva 1994 (Vins nobles d’Italie in Leval Trahegnies, 375 fr.).
En ten slotte de 19 aanraders met een meerderheid van positieve beoordelingen:
Brolio 1995 (Cinoco in Brussel, 360 fr.): goedgevulde frisse kleur en charmerende verse neus; een ronde smaak met een zekere lengte en structuurzuur. (H.V.H.)
Az.Agr. I Sodi 1995 (Vini Scotton in Leuven, 305 fr.): gevulde wijn met een breed smakenspectrum en goede structuur. (J.B.)
Fattoria di Felsina, 1995 (Buonsenso in Antwerpen, 380 fr. en Club Vinitaly in Malmedy, 380 fr.): gevulde kleur en een neus met fruit maar ook iets groen en kruidig, smaak met materie en structuur en een lichte zuurtoets. (D.B.)
Castello dei Rampolla, 1995 (Italbere in Brussel, 380 fr.): unaniem positief. Mooie sangiovese-neus en een gevulde smaak met versmolten tannines en goed ondersteund zuur in de afdronk. (M.B.)
Castello di Fonterutoli, 1995 (Eurotoscana in Brussel, 365 fr.): unaniem positief. Intense en verse jonge kleur, neus met rijpheid en diepgang, rijke smaak, wijn met toekomst. (J.Br.)
San Felice 1996 (Aroma in Wilrijk, 300 fr.): unaniem positief. Goede kleurconcentratie, neus zet gesloten aan, maar evolueert naar rijk rijp fruit met een toets eik, volle gave smaak met soepelheid en evenwicht. (H.D.S.)
Teuzzo Cecchi, 1995 (Raineri in Genk, 359 fr.): goede frisse kleur en een ruime zuivere neus met een smakelijke aanspraak en een mooie lengte. (H.V.H.)
Fontodi, 1995 (Selezione Vini Italiani in Hasselt): unaniem positief. Heel zuivere, goed getypeerde neus met fruit en met nuance, in de mond soepel en gevuld, zeer smaakvol, grote wijn. (J.B.)
Az. Querciabella, 1995 (Civilta del Bere in Antwerpen, 450 fr.): gave neus en een smaak met veel materie en fruit, goede afdronk. (M.B.)
Castello di Brolio, riserva 1994 (Cinoco in Brussel, 585 fr.): unaniem positief. Intense en frisse kleur; gereserveerde compacte en zuivere neus met schakering en diepte na walsen, en met een goede houttoets; versmolten en gevulde smaak met lengte en stijl. Grote wijn. (J.Br.)
Castello di Verrazzano, riserva 1993 (Italvin in Mons, 490 fr.): unaniem positief. Normale kleurconcentratie en een getemde neus met veel diepte en reserve na walsen, smaak met evenwicht en soepelheid en goed gestructureerd. (H.V.H.)
Fattoria Le Bocce, riserva 1993 (Vins nobles d’Italie in Leval Trahegnies, 390 fr.): unaniem positief. Discrete maar toch ruime neus met een frisse, pittige, gevulde smaak. (J.B.)
Fattoria di Felsina, riserva 1994 (Buonsenso in Antwerpen, 505 fr., en Club Vinitaly in Malmedy, 520 fr.): neus nog gesloten met goed hout, mooie materie in de mond met opvallende tannines en goede afdronk. (M.B.)
Fattoria di Felsina, riserva rancia 1994 (Buonsenso in Antwerpen, 680 fr. en Club Vinitaly in Malmedy, 680 fr.): unaniem positief. Intense jonge kleur, neus van donker kersenfruit met eik, zachte vlezige smaak met geïntegreerde tannines en stevige alcohol. Geslaagd. (J.Br.)
Castello Banfi, riserva 1993 (Mampaey in Groot-Bijgaarden, 503 fr.): nogal lichte kleur en een ruime neus met gezond oud hout, smakelijke aanspraak in de mond met mooi structuurbitter van in het middengebied. (H.V.H.)
Tenuta Montegiachi, riserva 1994 (Casa Italia in Brussel, 395 fr.): intense kersrode kleur met een aanzet van evolutie, pittige goedgevulde wijn met een fijn smaakprofiel en redelijke lengte. (J.B.)
Il Grigio da San Felice, riserva 1994 (Aroma in Wilrijk, 395 fr.): unaniem positief. Kruidige neus met goed hout, complexe smaak met mooi zuur en fruit en een lange afdronk. (M.B.)
San Felice, Poggio Rosso, riserva 1994 (Aroma in Wilrijk, 685 fr.):
intense jonge kleur en een zachte diepe neus met rood fruit en met oud hout, wat ruwe smaak door de bitterheid. (J.Br.)
Ag. Querciabella, riserva 1994 (Civilta del Bere in Antwerpen, 580 fr.): goede kleurconcentratie en jonge nuance, neus wat ingesloten, moet gedecanteerd, evenwichtige smaak met mooi bitter. (H.V.H.).
Herwig Van Hove
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
