ANTIEK

AVANT-GARDE

Wat is de stijl van deze eigenaardige kast ?

Dit is een avant-gardemeubel uit de tweede helft van de vorige eeuw. In het zog van het nationalisme en historisme zetten veel jonge architekten en dekorateurs zich rond 1850 en ’60 af tegen de klassieke Franse stijlen. Ze keken neer op de biedermeierstijl en hielden niet van mahoniehouten meubels. In Groot-Brittannië was William Morris de tenor van die nieuwe trend. Samen met zijn vrienden-kunstenaars, Rosetti, Tadema, Burne-Jones en Webb, verzette hij zich tegen de sterke industrializatie en pleitte hij voor een terugkeer naar het handwerk. Verschillende ontwerpers sloten zich aan bij dit verzet, samen werden ze bekend onder de naam Arts and Crafts. Ze ontwikkelden een romantische versie van de gotiek, gekruid met Moorse en Japanse aksenten. Die stijl kende ook op het kontinent sukes. Daar sloten de aanhangers van de neostijlen zich min of meer bij aan. Dit prachtig buffet werd rond 1870 gemaakt en stond in zo’n gotisch interieur. Het is onduidelijk waar het precies vandaan komt. Het kan net zo goed Brits, Frans of zelfs Amerikaans zijn. We vonden ongeveer dezelfde deur-ornamenten terug in Racinets Dictionnaire de l’Ornament uit 1869, destijds een wijdverspreid modelboek. Dit soort meubels wordt nu pas naar waarde geschat. Ze werden lange tijd voor een prikje verkocht. Ook nu zijn ze niet erg veel waard, omdat ze speciaal van vorm zijn en moeilijk te integreren in een interieur. We schatten de waarde van deze kast op 50.000 fr. De prijs hangt af van plaats tot plaats : in Londen is zo’n kast meer waard dan in Brussel.

MAHONIE

Hoe oud is dit buffet ? Graag ook een waardebepaling.

Dit buffet is amper twintig jaar jonger dan de hoger beschreven kast. Het meubel heeft een volkomen ander karakter. Het is precies tegen dit soort burgerlijke meubels dat de kunstenaars van de Arts and Crafts-beweging zich hebben verzet. Dit buffet stamt uit het Louis-Philippe-tijdperk dat in Nederland en Duitsland overeenkomt met de biedermeiertijd. De eenvoudige opbouw van het meubel herinnert aan het empire. Maar de afgeronde hoeken en ronde poten wijzen op een ontstaan rond 1840. De konstruktie is vermoedelijk van eikehout, waarop mahoniefineer werd gelijmd. Het fineer is van goede kwaliteit, want de ebenist gebruikte zogenaamde mahoniepiramides (gesneden uit een vorkvormige tak). Spijtig genoeg verkeert het fineer in slechte staat. De barsten ontstonden door het krimpen van het onderhout. Bij een restauratie moet al het fineer eraf gehaald worden. Dat is laborieus en duur. Daardoor is de waarde van het meubel gering, 20.000 tot 25.000 fr. In goede staat is zo’n kast zeker het dubbele waard.

ETS

Weet u iets meer te vertellen over deze ets ?

Voor konservator Norbert Hostyn stelt de identifikatie geen enkel probleem : het is een afdruk van de ets “Sint-Niklaaskerk in Gent”, gemaakt door de Gentenaar Jules De Bruycker (1870-1945). Qua techniek en inspiratie was hij een van de top-grafici van zijn generatie, al bleef hij overtuigd figuratief werken. De ets stamt uit 1928 en komt onder het nummer 151 voor in de catalogus over zijn werk van Grégoire Le Roy. Er is echter een “maar”. De gezochte eksemplaren zijn getekend in handschrift “buiten de plaat”. Niet zoals deze afdruk met een signatuur in de plaat en verder niets. Dit zijn late afdrukken. Toch zijn ook deze grote etsen (57 x 44 cm) in trek. De konservator schat de waarde op 40.000 tot 45.000 fr. De vroege eksemplaren kunnen dubbel zoveel waard zijn.

PIET SWIMBERGHE