AFSTAND en afscheid

Amerikaanse grootouders zijn het laatste decennium ‘meeopvoeders’ geworden, meldde The Washington Post. Bovendien wonen ze vaak allemaal onder hetzelfde dak : het aantal zogenaamde 3G-huishoudens in de VS – multigenerationele gezinnen – evenaart er stilaan dat van de jaren zestig.

De organisatoren van Zenith, de beurs voor actieve vijftigplussers die maandag opent in Brussel, hoeven nog niet te wanhopen. In Vlaanderen zorgt ‘slechts’ een kwart van de grootouders voltijds voor de kleinkinderen. Ook bij ons wekken meeopvoeders echter belangstelling. De Gezinsbond, ouderverenigingen en opvoedingswinkels lanceerden initiatieven voor grootouders, en ook voor marketeers rijmt bébé op mémé. In reisbrochures gaan jong en oud tegenwoordig samen op stap.

Zelf overkwam dat me slechts een keer, op initiatief van mijn langst levende grootouder. Geen echte 2G-ervaring, want het ging om een vakantie met de hele familie onder de Spaanse zon. Nee, dan wekken tv-debatten, kruiswoordraadsels en verse rijstpap intiemere momenten met mijn grootmoeder tot leven. Net als de caféterrassen op de Antwerpse Groenplaats of Neil Diamond, wiens tearjerkers ik in geen enkele andere platencollectie meer tegenkwam.

Bobonne bezoeken was in mijn kindertijd een uitstapje, blijven slapen een avontuur. Ze verraste me ook regelmatig, met opvattingen en huisregels die minder streng waren dan de opvoeding die thuis gold. Mettertijd ging ik haar levenswijsheid en optimisme bewonderen ; aan details, achterom kijken en klagen verspilde ze geen tijd.

Ik zou graag zeggen dat ik haar later nog beter leerde kennen. Dat ik haar regelmatig bezocht toen ik in een andere stad woonde en op eigen benen stond. Ze moedigde me altijd aan om ervoor te gaan. Maar ik herinner me ook mijn eigen angst en onvermogen om een gesprek aan te knopen toen de jaren zich lieten voelen en ze minder zelfstandig werd.

3G-relaties en meeopvoeders herschrijven de verhoudingen tussen generaties, zeggen experts. Optimisten zien zelfs een betere dialoog tussen de generaties en uitwisseling van ervaringen tot stand komen. Zou het ? Had ik de band, in andere omstandigheden, strakker aangehaald ? Bereidt een kangoeroewoning je beter voor op de achteruitgang van een grootouder ? Of was het naïeve beeld dat ik van mijn grootmoeder koesterde ook dan veiliger en geruststellender geweest dan de hulpbehoevende (zij het trotse) vrouw die ze naar het einde toe was?

Ze zou volgende week 99 geworden zijn. Ze had de familie daarbij ongetwijfeld getrakteerd op anekdotes die ze tot vorig jaar graag herhaalde. Mijn grootmoeder zou onze namen al eens door elkaar halen, maar genieten van het optreden van de jongste telgen. En op een onbewaakt moment was ze misschien even ingedommeld.

–

Volgende week maakt een nieuwe Radarcolumnist zijn opwachting : Geert Zagers wisselt dan om de week af met Linda Asselbergs.

Wim Denolf