Wilde bizons zullen voor het eerst in 12.000 jaar weer vrij rondlopen in Engeland

Nu in landen als Nederland, Roemenië en de Verenigde Staten is gebleken dat bizons een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van ecosystemen, zullen ze in mei ook in Engeland teruggebracht worden.

Een eeuwenoud bos Blean Woods in Kent in het zuiden van Engeland lijkt op het eerste gezicht te bruisen van het leven maar niets is minder waar, vertelt ranger Donovan Wright aan Mongabay. ‘Er is geen biodiversiteit in het 509 hectare grote bos. Daar komt binnenkort verandering in wanneer een groepje Europese bizons uit Polen, Duitsland en Ierland er geïntroduceerd wordt. De grote grazers liepen er zo’n 12.000 jaar geleden voor het laatste rond.’ Ook in de rest van Europa kwamen er lange tijd amper bizons voor. In 1924 was de Europese bizon in het wild zelfs helemaal uitgestorven. Er leefden alleen nog 54 exemplaren in dierentuinen.

‘We hebben momenteel een serieus probleem met de biodiversiteit’, zegt Wright. ‘Uit het jongste ‘State of Nature’ rapport vam de Royal Society for the Protection of Birds blijkt dat ‘een gebrek aan bosbeheer de belangrijkste reden voor het gebrek aan biodiversiteit in het Verenigd Koninkrijk is.’

Zoals ze ook al op andere plaatsen deden, wordt ook van de bizons die naar Engeland zullen komen, verwacht dat ze zullen zorgen voor een gezonder ecosysteem en een grotere biodiversiteit. Hoe doen ze dat?

Doordat bizons zo groot en sterk zijn, kunnen ze zich een weg banen door de lage struiken en er zo voor zorgen dat er meer zonlicht de bosbodem bereikt. Bizons eten de bast van bomen en schuren er met hun kop tegenaan. Op die manier zorgen ze voor dood hout en dat is essentieel voor schimmels en insecten. Bizons houden van stofbaden en daardoor creëren ze open ruimtes in het bos waar nieuwe planten kunnen groeien en zandhagedissen op af komen. Verder wandelen bizons tussen de planten en doordat de zaadjes op hun vacht en onder hun poten terechtkomen, helpen ze de verspreiding van die planten te vergroten. Zelfs hun uitwerpselen zijn nog nuttig want dat biedt weer voedsel voor insecten.

Behalve bizons zullen ook Exmoor pony’s en ‘Iron age pigs’ (een soort kruising van een wild zwijn en een gedomesticeerd varken) geïntroduceerd worden in Blean Woods. De pony’s zullen ervoor zorgen dat grassen niet te veel gaan woekeren en de varkens zullen de grond omwoelen en zo de groei van wilde bloemen vergroten. Maar van de bizons wordt de grootste impact verwacht: het creëren van een volledig nieuwe omgeving waar andere dieren en planten kunnen gedijen.

Blean Woods zal de komende tijd nauwkeurig bestudeerd worden omdat het eventueel als blauwdruk kan dienen voor andere plaatsen in het Verenigd Koninkrijk. Het gebied wordt daarvoor in drie stukken verdeeld: een deel waar de bizons lopen, een stuk waar English Longhorns (koeien met lange, gekromde hoorns) zullen grazen en een derde deel waar het bos op de gebruikelijke manier met behulp van kettingzagen beheerd zal worden. De dieren zullen aan de hand van zendertjes gevolgd worden zodat precies gekeken kan worden welke invloed ze waar hebben. In de toekomst komen er wellicht safariwandelingen door het bosgebied, maar niet voordat de dieren er voldoende gesettled zijn.

In het Nationaal Park Zuid-Kennemerland werd 15 jaar geleden begonnen met het uitzetten van bizons. Tot de op de dag van vandaag ontdekken wetenschappers er nog steeds nieuwe manieren waarop de dieren de omgeving beïnvloeden. De broedkansen van vogels zijn bijvoorbeeld groter geworden doordat ze de vacht van bizons gebruiken voor het maken van nesten. Ook in de Karpaten in Roemenië lopen tegenwoordig weer meer dan honderd bizons rond. De bedoeling is dat er tegen 2024 een groep van zo’n driehonderd dieren met voldoende genetische variatie leeft. Dankzij al deze inspanningen is de situatie van de Europese bizons verbeterd van ‘kwetsbaar op de lijst van IUCN naar ‘gevoelig’.

Helemaal zonder controvese is het introduceren van deze grote dieren overigens niet. Soms komen er conflicten tussen bizons en boeren voor wanneer de dieren te ver van hun leefgebied afdwalen. Bovendien kunnen ze de brucellose bacterie bij zich dragen die miskramen bij bizons, runderen en herten veroorzaakt.