Versailles: appartementen van koningin Marie Antoinette heropend na herstelling in oorspronkelijke staat

De overdadig gedecoreerde appartementen van koningin Marie Antoinette in het paleis van Versailles gaan na een renovatie die drie jaar duurde weer open voor het publiek.

In deze vertrekken van de koningin is nogal wat gebeurd in de loop van de geschiedenis. Vanaf het moment dat Koning Lodewijk XIV in 1682 erin trok hebben er drie koninginnen geleefd en werden er negentien kinderen geboren. De laatste koningin die de kamers de hare mocht noemen was Marie-Antoinette. Ze leefde er tot de Franse Revolutie uitbrak in 1789 in extreme weelde.

Met twee tentoonstellingen die op 16 april openen, laat Versailles het leven van drie echtgenoten van Franse koningen herleven. Niet alleen Marie-Antoinette, maar ook de vergeten koningin Marie Leszczynska, echtgenote van Lodewijk XV, en Madame de Maintenon, de morganatische echtgenote van Lodewijk XIV staan in de schijnwerpers. Morganatisch is een huwelijk waarbij de ene partner afkomstig is uit een lagere klasse.

De appartementen van de koninginnen, gelegen naast de Spiegelzaal, waren sinds januari 2016 gesloten tot grote spijt van zo’n acht miljoen bezoekers per jaar. Marie-Antoinette spreekt immers nog altijd het meeste tot de verbeelding.

De ‘Pendule aux sultanes’, een gouden klok rustend op de rug van vier bronzen kamelen, de beroemde buste van Marie-Antoinette en het schilderij van Elisabeth Vigée Le Brun waarop haar drie kinderen naast een leeg wiegje staan, hebben allemaal hun plekje teruggekregen in de kamer van de koningin.

De grisaille (een soort schilderij waarbij enkel verschillende schakeringen van één kleur worden gebruikt) gemaakt door François Boucher en die de deugden van een koningin – liefdadigheid, vroomheid, vrijheid en voorzichtigheid – uitbeeldt, werd grondig gereinigd waardoor de vroegere wulpsheid weer helemaal terug is.

De renovatie duurde drie jaar. Die tijd was nodig omdat bijvoorbeeld de kachels van Louis-Philippe veel te warme lucht produceerden. Daardoor kon de temperatuur onder de plafonds in de zomer oplopen tot 45 graden. De schilderijen raakten daardoor beschadigd. ‘De vervanging van de buizen in de muren maakte het noodzakelijk om de decoraties en het houtwerk te ontmantelen. Er werd een zeer zacht, klimaatafhankelijk blaassysteem geïnstalleerd’, zegt Laurent Salomé, directeur van het Versailles Museum.

Precies honderd jaar na haar overlijden, keert Madame de Maintenon, de vrome en geheime echtgenote van Lodewijk XIV, terug naar haar kamers in paleis Versailles. Aan de hand van zestig kunstwerken afkomstig uit Versailles en andere musea wordt haar levensloop getoond. De expositie vindt plaats in haar appartement dat normaal gesloten isvoor het publiek. Het appartement kreeg zijn oorspronkelijke decor terug: de muren kregen weer de originele kleuren en ook de weelderige stoffen zoals zijde, damast en taf kregen weer hun plaats. De expositie ‘Madame de Maintenon – Dans les allées du pouvoir’ loopt vanaf 16 april tot en met 21 juli.

De andere expo, ‘Le goût de Marie Leszczynska’, besteedt aandacht aan de van oorsprong Poolse koningin die 42 jaar lang in Versailles leefde en gehuwd was met Lodewijk XV. Ze hield zich hoofdzakelijk bezig met het opzetten van een klooster in het stadje Versailles waar arme meisjes onderwijs konden volgen. Ook zorgde ze voor de opvoeding van haar zoon, de Dauphin, die te vroeg overleed om de troon te kunnen bestijgen. Ook gaf ze opdrachten aan kunstenaars om kunstwerken te maken. De expositie heeft vooral haar kunstsmaak als thema.