Deze plaatsen moet je zien in Riga

Lees ook: 15 plaatsen die je moet zien in Letland

Het oude centrum van Riga lijkt wel één groot museum: smalle straatjes met kinderkopjes omringd door gebouwen uit de Middeleeuwen en in het nieuwe Riga straten vol monumentale Jugendstil gebouwen. Daar dankt Riga zijn bijnaam ‘Jugendstilhoofdstad van de wereld’ aan.

De huizen zijn versierd met nimfen, waterspuwers, dieren, saters en wezens ontsproten aan de fantasie van de architect. Ieder gebouw is daardoor volslagen uniek.

Naast de Jugendstilgebouwen zie je hier heel veel houten huizen en dat komt doordat er tot het einde van de negentiende eeuw een wet bestond die het bouwen van stenen gebouwen buiten de stadsmuren verbood.

De reden daarvoor was dat houten gebouwen gemakkelijk in brand gestoken konden worden om te voorkomen dat indringers de stad innamen. Deze combinatie van Middeleeuwse gebouwen, Jugendstil en houten architectuur maakt van Riga een alles behalve alledaagse stad.

Jugendstil

De mooiste Jugendstilstraat in Riga is de Alberta straat. De straat werd tussen 1901 en 1908 ontworpen door de drie architecten Eisenstein, Mandelstam en Pekshens. De façades van de gebouwen tonen de meest uitbundige Jugendstil ornamenten denkbaar: allerlei grappige versieringen gemaakt van verschillende materialen zoals cement, keramiek, metaal en hout zorgen voor een vrolijk en vaak grappig geheel.

Naast de uitbundige stijl van vooral Eisenstein, vind je ook meer ingetogen Jugendstilontwerpen in Alberta straat, bijvoorbeeld het Huis van Niedre. Het grijze, wat serieuze gebouw vormt een mooi contrast met de rest van de straat.

Een derde van de gebouwen in het centrum van Riga is opgetrokken in Jugendstilstijl. Wanneer je wat rondwandelt door de stad kom je ze overal tegen. Vooral wanneer je naar boven kijkt, zal je geregeld aangenaam verrast zijn.

Domkerk

Bisschop Albert gaf in het begin van de dertiende eeuw opdracht tot de bouw van een enorme kerk om te tonen hoe machtig de katholieke kerk in Riga was. In 1211 werd de eerste steen gelegd.

In de loop van de tijd werd de kathedraal heel wat keren verwoest en telkens weer opnieuw opgebouwd, waardoor het nu een mix van allerlei bouwstijlen is. Het Romaanse altaar stamt uit de dertiende eeuw, de basiliek is Gotisch en de koepel van 90 meter hoog barok.

In de kathedraal staat een enorm orgel dat in de tijd dat het gemaakt werd (1884) het grootste orgel ter wereld was. Het bevat maar liefst 6.718 pijpen. Tegenwoordig vinden er geregeld orgelconcerten plaats in de Dom.

Kasteel van Riga

Het oorspronkelijke kasteel – Wittenstein kasteel – werd in 1330 door Duitse ridders gebouwd. De Duitsers kozen de locatie aan de oever van de Daugava rivier zodat ze de schepen in de haven aan zagen komen. In de loop van de tijd raakte het kasteel verschillende keren zwaar beschadigd. Telkens werd het heropgebouwd, maar het verloor daardoor wel zijn middeleeuwse karakter.

De seculiere machthebbers kozen telkens het kasteel als hun residentie. Na het verdwijnen van de Duitsers namen achtereenvolgens Polen, Zweden en Russen hun intrek in het kasteel.

Tegenwoordig bevinden zich kantoren van de president in het kasteel, maar hij woont er niet. Wanneer de president aanwezig is wappert niet alleen de Letse, maar ook de presidentiële vlag op het dak.

Daarnaast bevinden het museum van buitenlandse kunst, het museum van de geschiedenis van Letland en een theater zich in het kasteel.

De drie broers

De ‘Drie Broers’, drie aaneengesloten huisjes, vormen het mooiste voorbeeld van Middeleeuwse architectuur in Riga. Het oudste huisje stamt uit de vijftiende eeuw, het oudste stenen huis in Riga. Het tweede werd in 1646 gebouwd en het derde in de zeventiende eeuw.

De Drie Broers vormen samen een sprookjesachtig geheel. Tegenwoordig is het museum voor architectuur er gevestigd.

Petruskerk

Deze kerk wordt voor het eerst vermeld in het jaar 1209. De kerk stond bekend om zijn toren, de hoogste houten toren in de wereld. Helaas vernielden branden en oorlogen de toren om de haverklap. Telkens verrees er een nieuwe toren.

Na de herbouw in 1746 beklom de architect de toren, dronk een glas champagne en gooide het glas naar beneden. De toren zou zo lang blijven staan als er scherven beneden lagen. Tot zijn schrik was het glas precies op een berg hooi beland en slechts in twee stukken gebroken.

De toren bleef daarna twee eeuwen overeind, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte hij opnieuw zwaar beschadigd. In 1973 werd de kerk opnieuw herbouwd en weer beklom de architect de toren.

Dit keer brak het champagneglas in duizenden scherfjes. Als de legende klopt gaat de kerk dus goede tijden tegemoet. Vanaf de top van de kerk heb je trouwens een prachtig uitzicht over Riga.

Gildenhuis van de Blackheads

Dit gildenhuis behoort tot de meest bijzondere gebouwen in Riga. Helaas werd het tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwel volledig verwoest. In 1999 begon men met de wederopbouw en tegenwoordig kan je niet zien dat hier niet het oorspronkelijke gildenhuis staat.

Het huis in gotische stijl komt voor het eerst ter sprake in 1334. De ongetrouwde handelaren behorend tot het koopliedengilde met als patroon de heilige Mauritius gebruiken het gebouw voor ceremoniële bijeenkomsten en als opslagplaats van hun handelswaar. Een geheime passage verbindt het huis met de haven.

Tegenwoordig bevinden zich een museum en een concertzaal in het Blackheads House.

Zweedse Poort

De Zweedse overheersers bouwden deze poort in 1698. Het vormt een onderdeel van de stadsmuren waar nog maar een klein deel van overeind staat. Boven de poort woonde toentertijd de Zweedse beul. Telkens wanneer er een executie plaats zou vinden legde hij een rode roos in zijn raamkozijn zodat iedereen die zin had, kon komen kijken.

Kruidtoren

Deze toren dateert uit 1330 en heette oorspronkelijk zandtoren omdat deze op de Grote Zandweg stond. De toren maakte, samen met 24 andere torens, deel uit van de beschermingsmuren rond de oude stad. In de zeventiende eeuw kreeg de kruidtoren zijn huidige naam (Pulvertornis in het Lets) omdat er toen kanonskogels en buskruit in opgeslagen werden.

In 1625 vernielden de Zweden de Poedertoren, maar al snel verrees er een nieuwe toren. De Russen vuurden er later kanonskogels op af, maar daar bleken de drie meter dikke muren tegen bestand. Je ziet ze tegenwoordig nog altijd zitten.

Sinds 1919 dient de toren als het Letse Oorlogsmuseum. De Russen sloten dit museum in 1940, maar sinds 1990 staat het weer open voor het publiek. Je kan er enkele permanente tentoonstellingen bekijken waaronder ‘Letse soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog’ en ‘Letland en de Tweede Wereldoorlog’.

Grote en kleine gilde

Deze gebouwen werden ongeveer 150 jaar geleden gebouwd, maar de gilden zelf bestaan al de tweede helft van de veertiende eeuw. De oorspronkelijke gebouwen stammen dan ook uit die tijd.

Een gedeelte van het interieur van het Grote Gilde dateert nog uit 1350, maar de buitenkant is opgetrokken in gotische stijl. Tegenwoordig fungeert het als concertgebouw en als thuishaven van de Latvian Philharmonic Orchestra. De Grote Gilde, ook wel de Gilde van de Heilige Maria genoemd, was een vereniging van handelaren, schrijvers en juweliers. De handelaren behorend tot dit gilde bezaten tot het begin van de negentiende eeuw het handelsmonopolie in Riga.

Het gebouw van de Kleine Gilde staat bekend om zijn prachtige interieur. Dit werd in 2000 volledig gerenoveerd. Architect Johan Daniel Felsko maakte voor de buitenkant een bijzonder gotisch ontwerp in Britse stijl. Het Kleine Gilde bestaat sinds de dertiende eeuw als een esoterisch genootschap van handwerkslieden. Aan het einde van de negentiende eeuw vertegenwoordigde het meer dan 400 beroepen. Tegenwoordig dient het Kleine Gilde als concert- en feestzaal.

Onafhankelijkheidsmonument

Voor de Letten is dit een soort heiligdom. De Letse beeldhouwer Karlis Zale maakte het ontwerp in 1935. Een bronzen vrouw met als koosnaampje Milda houdt drie gouden sterren in haar handen. Deze sterren staan symbool voor de eenheid van Letland bestaande uit drie regio’s: Latgale, Kurzeme en Vidzeme.

Het monument wist de overheersing door de Russen te overleven. De Letten spraken toen voor de grap over het monument als een reisagent. Wanneer je bloemen legde bij het monument was je verzekerd van een gratis reisje naar Siberië.

Tijdens het afbrokkelen van het communisme werd het monument een verzamelplaats voor de Letten die naar onafhankelijkheid verlangden. Tegenwoordig houdt een soldaat er van 9 uur ’s ochtends tot 20 uur ’s avonds de wacht. Het wisselen van de wacht is een bijzonder schouwspel.

Bezettingsmuseum

In dit museum, een somber gebouw in de vorm van een schoenendoos aan het Raadhuisplein, belicht de geschiedenis van Letland in de 20e eeuw, een geschiedenis die volledig in het teken staat van bezetting en onderdrukking.

Aan de hand van foto’s, documenten, gebruiksvoorwerpen en een replica van een gevangenisbarak in een kamp tijdens het Stalinbewind, krijg je een goede indruk van verschillende zeer moeilijke periodes in het leven van de Letten: moordpartijen, massadeportaties en gebrek aan vrijheid onder de Duitse en Russische overheersing.