Vrijwel alle Caraïbische stranden kampen met erosie. Het proces is onomkeerbaar, zeggen wetenschappers. Zelfs ongerepte stranden ontkomen er niet aan.
“De erosie zie je nu overal in de Caraïben”, zegt geograaf José Luis Juanes van het pas opgerichte Cubaanse Instituut voor Maritieme Wetenschappen. En de trend is onomkeerbaar, zegt hij.
Juanes gaat meewerken aan een onderzoek dat dit jaar start om de Caraïbische zandstranden te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Het onderzoek is een samenwerking tussen de Caraïbische landen – via de Associatie van Caraïbische Staten (AEC) – en krijgt financiële steun van Nederland, Turkije en vooral het Zuid-Koreaanse Agentschap voor Internationale Ontwikkeling, dat 4,5 miljoen dollar beloofde.
Ook ongerepte stranden
De belangrijkste oorzaken voor de erosie zijn menselijke ingrepen, onder meer zandwinning voor de industrie en de bouw van toeristische infrastructuur op duinen.
Maar ook ongerepte stranden ontkomen niet aan erosie. Dat komt door de stijging van de zeespiegel en andere gevolgen van de klimaatverandering, zegt Juanes.
Het AEC-project voorziet onder meer in een monitoringnetwerk voor alle Caraïbische stranden, een ingenieurshandleiding voor kustwerken, de opleiding van technisch personeel en wetenschappelijke uitwisseling.
Zuid-Korea brengt ook moderne technologie in, zoals drones en kustradars.
Concurrentie uit de VS
Veel Caraïbische landen hangen sterk van het toerisme af. Bij de eilandstaatjes is het toerisme zelfs goed voor 25 procent van het bruto binnenlands product. Toerisme groeit er sneller dan andere economische sectoren.
De bezorgdheid over kusterosie in de regio ontstond twintig jaar geleden al, vooral in de grotere toeristische centra. “Het model van toeristische ontwikkeling is onduurzaam gebleken”, zegt Juanes.
Bovendien beschikken de Caraïben niet over de middelen om hun stranden op kunstmatige wijze in stand houden zoals bijvoorbeeld Florida dat wel kan. “Als we onze stranden en ecosystemen in de Caraïben laten aftakelen, dan zal de lokroep van de toeristische concurrentie uit de Verenigde Staten al over enkele jaren onweerstaanbaar zijn.”
Aan hun lot overgelaten
Bekende toeristische centra zoals Varadero in Cuba, de Riviera Maya in Mexico en Punta Cana in de Dominicaanse Republiek financieren zelf studies en werken om hun stranden te herstellen. Maar de stranden buiten de toeristische centra worden aan hun lot overgelaten.
Het AEC-project hoopt in minstens drie kritieke zones in drie verschillende landen de stranden te recupereren. Maar het project kan zulke werken enkel wetenschappelijk voorbereiden, de uitvoering, die miljoenen zal kosten, blijft nog altijd voor rekening van de landen zelf.
