Belangrijke Neolithische site ontdekt in Jordanië

Archeologen werken aan een 50 kilometer lange wandelroute langs tienduizend jaar aan historische vertellingen waaronder één van de oudste Neolithische sites ter wereld.

In de Jordaanse Wadi Feynan Vallei, te midden van Dana Biosphere Reserve, is één van de oudste Neolithische sites ontdekt van het Midden-Oosten. Sterker nog, het is één van de eerste in de wereld. De site is naar schatting ongeveer 10.000 jaar oud en dateert uit 8.000 BC.

De opgraving is bijzonder goed bewaard gebleven en toont bewijs van de agrarische revolutie: de verschuiving van ‘jagen en verzamelen’ naar het verbouwen van gewassen. Archeologen werken in Jordanië momenteel aan een 50-kilometer lange route die wandelaars meeneemt langs de nieuw ontdekte én een aantal kleinere sites. De bewegwijzering is nog niet klaar, maar de historische wandeling kan nu al gemaakt worden onder begeleiding van een lokale gids.

Landbouw in de Nieuwe Steentijd

Wadi Feynan is een vallei die uitkomt in de Wadi Araba; het lange, brede segment van de Great Rift Valley dat de Dode Zee in het noorden van Jordanië verbindt met de golf van Aqaba in het uiterste zuiden. In Wadi Feynan zijn de overblijfselen te vinden van een 10.000 jaar oude gemeenschap.

Dit is een van de weinige plekken in het zuidwesten van Azië waar archeologen bewijs hebben gevonden van één van de eerste experimenten in gemeenschappelijke woongroepen en landbouw. Plantaardige resten vertellen dat onze voorouders in de Nieuwe Steentijd al gerst verbouwden en verwerkten. Met een transformatie van de geschiedenis tot gevolg.

Wandelroute vol vertellingen

Feynan wordt tegenwoordig bewoond door bedoeïenen; vooral geitenhoeders en boeren. Het is ook een bestemming voor toeristen die graag overnachten in de veelgeprijsde Feynan Eco Lodge, gelegen middenin de oogverblindende vallei omringd door een ruig berglandschap waar nog echte stilte te vinden is.

Archeologen werken aan een 50-kilometer lange route tussen Feynan en Beidha. De route waar archeologen momenteel aan werken loopt tussen Feynan en Beidha en volgt grotendeels de oude weg door Wadi Namla. De route passeert ook een handvol kleinere sites in de majestueuze Sharah Mountains.

Een vallei vol schatten

Wadi Feynan ligt bezaaid met fragmenten van vuursteenresten, gebruikt in het handgereedschap van de vroegere bewoners, evenals brokken uitgehold steen, gebruikt voor het handmatig verpulveren van graan. Ook zijn er veelbetekenende hobbels en contouren te vinden van ten minste 30 ronde structuren die mogelijk hebben gefunctioneerd als opslagruimte.

Vondst verandert kijk op verleden

In 2010 heeft een archeologisch team tot ieders verbazing een amfitheaterachtige structuur opgegraven in Feynan van 22 X 19 meter groot. Ongeveer de grootte van twee tennisbanen. Het bijzondere is dat het bouwwerk dateert uit ongeveer 9.700 BC. Toen was landbouw nog onbekend. Het is het grootste bekende gebouw uit dat tijdperk. Of de structuur een functioneel doel had, zoals het malen van graan of werd gebruikt voor ceremoniële doeleinden is nog niet bekend.

Een miljoen jaar aan menselijke verslagen

De vroege neolithische site van Wadi Feynan draagt nu de prozaísche naam W16, waarmee het zich onderscheidt van nabijgelegen sites die samen een miljoen jaar aan menselijke geschiedenis vertellen. Het begon met de ontdekking van Neder-Paleolithicum vuistbijlen (Stenen Tijdperk) en het toont een bijna continue progressie naar het heden.

En dan zijn er nog Romeinse, Byzantijnse en Islamitische sites. Feynan bezat de grootste kopermijn in het Romeinse Rijk. Later, tijdens de Byzantijnse tijd, werd het bekend als Phaenon: de thuisbasis van het bisdom van Palastina Tertia. Islamitische ruïnes bevatten onder meer een Karavanserai uit het Mamelukken tijdperk. Er zijn weinig plaatsen in de wereld waar een dergelijke lange staat van aaneengesloten menselijke activiteit teruggevonden is.