72 uur in Havana

DAG 1 – Wijk La Habana Vieja

La Habana Vieja is het Havana dat je kent van televisie en films. Vergane glorie, maar dan op haar mooist. Ieder steegje biedt een schat aan architectuur, op iedere hoek van de straat staat wel een oldtimer. Soms een Cadillac, maar even vaak een Lada, als we eerlijk zijn.

9.30 u DROGUERÍA JOHNSON

Een wandeling door het oude Havana is het ideale begin om de stad te ontdekken. Start aan het centrale plein Parque Central en wandel daar Calle Obispo in. Op het plein vind je grote hotels, waarvoor chauffeurs staan te pronken met de mooiste gerenoveerde auto’s van de stad. In Calle Obispo ligt Droguería Johnson, een apotheek die al bestaat sinds de achttiende eeuw. In die tijd waren apotheken in Cuba evenzeer een ontmoetingsplaats als een winkel. Sinds de deuren in 2013 heropenden na een brand, kun je hier weer een pilletje kopen tegen dolor de cabeza (hoofdpijn) maar dé trekpleister is de inrichting : de houten toonbanken, marmeren vloeren en porseleinen potten transporteren je naar een ander tijdperk.

11 u – HOTEL RAQUEL

Wandel naar Plaza de Armas, een pittoresk pleintje waar boeken verkocht worden — vooral communistische literatuur. Vandaar stap je via Calle Oficios naar Calle Amargura, waar je het mooie sterrenhotel Raquel vindt. Het thema van het art-nouveau-interieur verwijst naar de Joodse cultuur en Bijbelse taferelen. Je vindt hier ook het enige koosjere restaurant van Havana. Wandel even binnen om het mooie glaswerk en de gigantische koepel te bezichtigen.

13 u – EUROPESE LUNCH

Plaza Vieja is een sfeervol pleintje, met op elk hoekje een toeristisch café waar een livebandje speelt alsof het de nieuwe Buena Vista Social Club is. Achter een blauwe poort bevindt zich Café Bohemia, waar je in alle rust kunt uitblazen bij een Europees ogend menu en een échte Coca-Cola (of de lokale tuKola-variant).

14.30 u – ‘HASTA LA VICTORIA SIEMPRE’

Trek naar het bekende Museo de la Revolución op de Avenida Belgica. De collectie en displays zijn verouderd, maar het museum is ondergebracht in het vroegere presidentiële paleis. In de inkomhal zie je de kogelgaten van de mislukte aanslag op president Batista in 1957, achter de trappen bevindt zich een prachtige spiegelzaal en van op de eerste verdieping heb je een geweldig uitzicht op de Plaza 13 de Marzo en op het water.

16.30 u – EDIFICIO BACARDI

Nog op de Avenida Belgica vind je het Edificio Bacardi. De voormalige tempel van de rum werd in 1929 gebouwd en was toen het grootste gebouw van de stad. Nu doet het dienst als kantoorgebouw voor andere Cubaanse bedrijven. Bewonder de magnifieke details, van de gevel tot de glimmende gouden postbussen en het bekende Bacardi-vleermuislogo op de smeedijzeren deuren. Voor één Cubaanse peso (1 CUC = ca. 1 euro) laat de portier je de lift nemen tot de bovenste verdieping, waar je vanuit de toren het mooiste zicht over de daken van Havana hebt.

18.30 u – SIA KARA CAFÉ

Op de hoek van Calle Barcelona en Calle Industria vind je Sia Kara Café, een van de fijnste eetgelegenheden in de stad. Niet alleen is het eten er écht lekker (dat kan al eens tegenvallen in dit land), het is een no-nonsense, gezellig café met kosmopolitisch karakter dat zich ver houdt van Cubaanse stereotypes.

21.30 u – EEN VLEUGJE LUXE

Op een steenworp van Sia Kara aan Paseo de Marti ligt Saratoga, een van de bekendste luxehotels. Het woord luxe neem je in Cuba het best met een korrel zout — door de beperkte handelsmogelijkheden zijn de nieuwste snufjes vaak geen optie — maar Saratoga is een van de best onderhouden hotels van Havana. En zelfs als je elders overnacht, kun je in de hotelbar Mezzanine toch een cocktail drinken. Ook de rooftop bar aan het zwembad is de moeite. Je hebt er een mooi uitzicht op het Capitolio, dat voor de revolutie dienst deed als zetel van de regering en nu de academie van wetenschappen is.

DAG 2 – Wijk Vedado

Vedado is het modernere zaken-centrum van Havana, met grote gebouwen en een mid-century-ambiance. Trek je makkelijkste schoenen aan of leg wat taxigeld opzij, Vedado is groot, maar loont zeker de moeite.

10 u – MUSEO DE ARTES DECORATIVAS

In 1964 werd de voormalige woning van Cubaans retailpionier Jose Gòmez Mena en zijn familie omgevormd tot het Museo de Artes Decorativas. Mena’s zus, Maria Luisa, was een Spaanse aristocrate en een graag geziene gast in de Cubaanse beau monde. Het huis in Calle 17 was het decor voor de meest decadente feestjes van de stad. Toen de revolutie uitbrak en de familie uit Cuba vluchtte, metselden ze hun schatten in de kelders van de riante villa in ; nu worden ze tentoongesteld voor het publiek. Het paleisje is een perfecte tijdscapsule om je voor te stellen hoe het leven van de elite eruitzag begin twintigste eeuw.

12 u – LUNCH IN ATELIER

Al sinds 1993 zijn de zogenaamde paladares of privé-huiskamerrestaurants gelegaliseerd in Cuba. Per paladar waren wel maar een beperkt aantal plaatsen toegelaten en alle werknemers moesten familieleden zijn. In 2010 werd de strenge wetgeving versoepeld, waardoor het aantal van dit soort restaurants enorm gestegen is. Atelier is misschien wel een van de beste eethuizen in Havana. Het is ondergebracht in een prachtig herenhuis in Calle 5, met twee dakterrassen met leuke hoekjes en vintage accenten. Het menu is gevarieerd — van salade met zalm en avocado tot steak met garnalen en seldermousse — en verandert dagelijks.

14 u – HAVANA RIVIERA

Wie van mid-century-design houdt, moet zeker een koffietje drinken in de lobby van Hotel Havana Riviera. Het hotel bevindt zich aan de beroemde zeeboulevard Malécon, kijkt uit over het water (de Straat van Florida) en ademt de sfeer van de fifties. Het werd gebouwd door maffiabaas Meyer Lansky en in de lobby staan nog veel van de originele meubels.

16 u – CINE LA RAMPA

Naar de cinema gaan is in Havana een belevenis. Cubanen roepen en lachen tijdens de vertoning, er lopen constant mensen binnen en buiten. Cine La Rampa in Calle 23 werd ooit gebouwd als bowlingbaan en huisvest nu het Cubaanse filmarchief. Een perfecte plek om een lokale of een internationale film mee te pikken.

18 u – DINER MET WIFI

Verder in Calle 23 vind je Hotel Habana Libre, een luxehotel dat in 1958 geopend werd als het — toen moderne — Havana Hilton. Een jaar later werd het tijdelijk omgevormd tot revolutionair hoofdkwartier van Fidel Castro en zijn troepen. De lobby is een prachtig staaltje van modernistische architectuur met een snuifje brutalisme avant la lettre. De betonnen structuur is versierd met weelderig groen, marmeren en koperen accenten, met als kers op de taart de imposante koepel. Het hotelrestaurant Polinesio voert je met zijn rieten plafond, printbehang en bamboe-accenten naar de jaren vijftig. (Negeer de gedachte dat het tapijt sindsdien waarschijnlijk niet vernieuwd werd !) Terwijl je er geniet van een eclectisch menu, zie je hoe lokale jongeren zich op de trappen naast het hotel verzamelen met hun laptops en smartphones, om zeldzame vlagen wifi op te vangen. Cuba is nog steeds een van de landen met een zeer beperkte verbinding met het world wide web. Uit vrees voor sociale onrust is het voor het grootste deel van de bevolking illegaal om thuis internet te hebben. Op publieke plaatsen is de toegang tot het net onregelmatig en zwaar gecontroleerd. Sinds een paar jaar verkoopt het staatsbedrijf Etecsa aan locals en buiten-landers wel kaartjes met toegangscodes waarmee je in de buurt van het kantoor online kunt. Als toerist kun je ook, op vertoon van je paspoort, in luxehotels zulke codes kopen en gebruiken. Die goede internetverbinding trekt lokale jongeren aan. Veel van hun ouders, of zijzelf, werken met toeristen — als chauffeur, of als uitbater van een palader of casa particular — en van de fooien die ze krijgen kopen ze kleine extra’s, zoals internetcodes. De smartphones, net als kleren en geld, krijgen ze dan weer opgestuurd door familie in de VS.

Skip de koffie na het eten en ga een kopje drinken in de lobbybar, een aangename ruimte met spiegelwand en smeedijzeren deuren.

21 u – COCKTAILS BIJ CAFÉ MADRIGAL

Nog geen zin om naar huis te gaan ? Neem aan het hotel een taxi naar Calle 17 om er een cocktail te drinken in het artistieke Café Madrigal. Dit is het soort bar waar je een hele nacht kunt filosoferen met een mojito in de hand.

DAG 3 – De buitenwijken

Ook de buitenwijken van Havana zijn interessant voor toeristen. Bekend is Playas del Este, waar de lokale bevolking in de weekends van zon, zee en strand gaat genieten. Maar er is ook een interessante villawijk, een botanische tuin en een restaurant met picture perfect uitzicht op de stad.

10 u – MIRAMAR

Zoek ’s ochtends een chauffeur voor de hele dag. De hotelportier of de eigenaar van je casa particular, de lokale B&B, kunnen zeker helpen. De kans is reëel dat de chauffeur in een vorig leven chirurg of ingenieur was maar van carrière veranderde omdat ze onder het Castroregime heel weinig verdienden. Onze chauffeur was een dokter die zo’n 25 euro per maand verdiende, waarmee hij amper zijn vrouw en kinderen kon onderhouden. Hij gaf zijn droomjob op om met toeristen te werken, de enige sector waar echt geld te verdienen valt. Cubanen verwachten meestal geen fooi voor hun diensten, de man was dan ook dolgelukkig toen we hem aan het eind van de dag wat extra toestopten.

Rij richting villawijk Miramar en geniet van de opulente gebouwen en groene boulevards. Hou halt aan de Russische ambassade, een vreemd constructivistisch gebouw dat vaak vergeleken wordt met een zwaard, maar ook doet denken aan een speelgoedrobot. De ambassade werd in 1987 geopend, een souvenir uit de tijd dat de invloed van communistisch Rusland op Cuba zeer groot was.

12 u – TROPISCHE LUNCH

Het gebouw waarin restaurant El Pedegral gevestigd is, speelt met natuurlijk licht, overdadig groen en water. Betonnen structuren worden afgewisseld met organische materialen als hout en natuursteen. Op het menu staat de typische creoolse keuken, de kreeft is er een aanrader.

13.30 u – DE BOTANISCHE TUIN

Op een halfuurtje rijden van Miramar ligt de Jardín Botánico van Havana. Even door de tuin wandelen is geen optie, hij is zeshonderd hectare groot. Je wordt er rondgevoerd met een tractor, een belevenis op zich. De Japanse tuin is een leuke attractie waar je zelf even de benen kunt strekken, en in El Bambu, een van de zeldzame vegetarische restaurants van Cuba, iets kunt eten. Het mooiste onderdeel van de tuin zijn de driehoekige serres, waarin cactussen en tropische planten groeien en bloeien.

18 u – HET BALKON VAN HAVANA

Na de weelderige achtertuin van Havana, is het tijd voor ‘het balkon’ van de stad. Zo noemt het restaurant La Divina Pastora zichzelf. Van op het terras heb je een prachtig zicht op de skyline. Het restaurant bevindt zich naast het zestiende-eeuwse fort El Morro, dat de Bahia de La Habana eeuwenlang beschermde tegen aanvallen van op zee. Vraag als je reserveert naar een plekje op het kleine terras, waar slechts enkele tafeltjes staan en waar je ver weg zit van de grotere groepen die hier komen eten.

Patricia Goijens