In de Verenigde Staten wordt een hevige strijd geleverd door de LGBT-gemeenschap. De inzet: naar toilet mogen gaan in het toilet waar ze zich thuis voelen, niet waar ze biologisch gezien zouden moeten gaan. Maar hoe zijn die toiletten eigenlijk ooit gescheiden geraakt volgens geslacht? Voor het antwoord moeten we niet eens zo ver terug in de tijd.
Een dikke eeuw geleden was er in het Amerikaanse wetboek nog geen sprake van verplicht gescheiden toiletten. Aan het einde van de 19e eeuw vond Massachusetts dat echter wel nodig en algauw volgden heel wat meer staten: in 1920 hadden al meer dan 40 staten een op die van Massachusetts gelijkende wetgeving doorgevoerd: toiletten moesten gescheiden worden per geslacht.
De reden daarvan? Het vurige seksisme dat op het einde van de 18e en in de eerste helft van de 19e eeuw leefde. Om de eerbaarheid van vrouwen te beschermen, moesten ze thuis blijven en voor de kinderen én ’s mans kost zorgen. Werken was tijdens de Industriële Revolutie dan weer vooral weggelegd voor de mannen van het gezin.
Twee biotopen
Algauw ontstond er een scheiding tussen publieke en private ruimte. De publieke ruimte was bedoeld voor mannen, terwijl zich konden nestelen in de veiligheid die hun private ruimte bood. Uiteraard bestonden er ook werkende vrouwen – de textielsector werd algauw door hen gedomineerd -, maar de ideologie waarbij mannen en vrouwen gescheiden leven, bleef overeind.
In die tijdsfeer ontstonden er allerlei “wetenschappelijke” – geen academicus die ze vandaag nog als bron durft aanhalen – studies waarin gesteld werd dat het vrouwenlichaam zwakker was dan dat van een man. Uit dergelijk onderzoek kwamen verschillende wetten voort die vrouwen bijvoorbeeld meer rusttijd gaven tijdens de werkdag, hen een maximaal te werken tijd oplegden of hen verboden bepaalde gevaarlijke beroepen uit te oefenen.
Fabrieksbazen en beleidsmakers begonnen dan wel te begrijpen dat de vrouwelijke opkomst op de werkvloer niet terug te dringen was, maar het idee van de twee verschillende biotopen voor mannen en vrouwen bleef bestaan. Als de zwakkere vrouwen zich dan per se in het mannendomein wilden wagen, moest er gezorgd worden voor een thuis-achtige omgeving waarin ze veilig konden vertoeven, van omkleedruimtes voor vrouwen over gescheiden eetzalen tot… aparte toiletten.
Vandaag
Triestig genoeg staat een stukje van die Victoriaanse ideologie nog overeind en zijn daar vandaag vooral transgenders de dupe van. De beleidsmakers in Alabama drukten hun verbod een “fout” toilet te betreden door onder de slogan Keep Men out of Women’s Bathrooms. De schrik dat vrouwen lastig gevallen zouden kunnen worden door mannen wanneer die toelating zouden hebben om binnen te vallen in “hun” toilet, zit er nog steeds ingebakken.
(EK)
Bron: The Guardian
