‘Waarom zwartloze kledingdagen voor mij zeldzaam zijn’

Nathalie Le Blanc staat stil bij de frappante feiten die ze al lezend opmerkte.

‘ Moh, zo veel zwart.’ Een vriendin die in mijn washok mijn wificode noteert, is oprecht verbaasd over de non-kleur van zo’n driekwart van mijn garderobe. Ze weet dat zwartloze kledingdagen voor mij zeldzaam zijn, maar mijn kleurrijke rokken en broeken blijken dat toch ietwat te maskeren. Ik droeg als tiener zwart, want dat was wat je deed als fan van The Triffids, The Smiths en Big Country, en ik blijf het doen omdat het makkelijk is. Alles past bij elkaar en in de winkel ben je sneller klaar als je alleen het rek met zwarte spullen moet bekijken.

Je begrijpt dat ik geïntrigeerd was toen ik onlangs in een museumwinkel een klein zwart boekje zag met de titel Why Do Architects Wear Black? Samensteller Cordula Rau sprokkelde de handgeschreven antwoorden van een honderdtal architecten. Sommigen – zoals Rem Koolhaas – spreken het met uitroeptekens tegen, anderen maken zich er makkelijk van af. ‘ Cuz I is black’, van Bjarke Ingels of ‘ Ik hou van zwart’, van wijlen Zaha Hadid. De Duitse Florian Aicher heeft een historisch antwoord: ‘Omdat je de zwarte inkt dan aan je mouw kon afvegen tijdens het tekenen.’ Het is een uniform en je wordt dus snel als architect herkend, suggereren een aantal mensen. ‘Het is tijdloos, zoals architectuur moet zijn’, schrijft Meinhard von Gerkan, maar volgens Arno Brandlhuber, die ‘lelijke’ gebouwen als handelsmerk heeft, rouwen architecten gewoon om hun ongerealiseerde projecten.

‘Om zich te onderscheiden van de middenklasse waar ze allemaal uit komen en zo als echte kunstenaar gezien te worden’, schrijft Christoph Mäckler. Amandus Sattler denkt dat een zwarte outfit profilering vermijdt. ‘Of zou jij je huis laten bouwen door iemand in een gele das met stippen?’ ‘Het contrasteert ook zo mooi met het gebruikelijke wit van veel gebouwen’, vindt Patrik Schumacher. ‘Omdat ze bang zijn om kleur te bekennen’, schrijft de toepasselijk genaamde Florian Lichtblau. Kengo Kuma, volgens Time ’s werelds meest invloedrijke architect, vindt dat zwart je karakter benadrukt, maar Mark Wigley spot toch ook een gebrek aan fantasie. ‘Misschien is het onuitgesproken sociale angst’, denkt Alison J. Clarke. ‘Zij die het meeste kennis hebben van stijl nemen er het minste risico mee.’ Zie ook modejournalisten, denk ik dan.

‘Omdat we missionarissen zijn.’ Hermann Kaufmann, die vurig voor het gebruik van hout in de architectuur preekt, is niet de enige die een link met religie legt. ‘We kiezen zwart zodat onze gebouwen de aandacht krijgen, net zoals priesters zwart dragen om hun geloof te benadrukken’, schrijft Colin Fournier. ‘En ik doe het ook omdat ik kleurenblind ben.’

Want ja, net als ondergetekende houden architecten van gemak. ‘Omdat ze dan niet moeten nadenken over hun kleren’, denkt Peter Ebner, en ook Dominique Perrault vindt zwart gewoon handig als je op één dag op een bouwwerf, een architectenkantoor, een diner met de president, op een vliegtuig en in een nachtclub moet zijn. ‘Zo is er in de loop van de dag toch één ding dat constant blijft’, denkt Hannelore Deubzer. ‘Het slankt af en doet je er jonger uitzien’, geeft David Chipperfield toe. ‘Omdat het geen kleur is en er geen verschillende tinten van bestaan’, schrijft John Pawson, terwijl Jean Nouvel het net een kleur met veel nuances vindt en een contrast met een wereld vol licht. Kunstenaar Ai Weiwei denkt dat ze in de wereld willen verdwijnen, architecten, en Andreas Hild heeft duidelijk wilde plannen, hij draagt zwart ‘omdat we dan ’s avonds onzichtbaar zijn’. Jacques Herzog vermoedt toch ook wat meeloperij: ‘Omdat zo veel andere architecten zwart dragen?’ Maar mijn favoriete antwoord komt van Klaus Loenhart: ‘Omdat de wereld nog meer glanst als je zwart draagt.’ Dat is vanaf nu mijn standaardrespons als iemand me vraagt of het geen tijd wordt om mijn new-wavestijl achter me te laten.