Modetrend onder de loep: waarom de balaclava zoveel ophef veroorzaakt

Lotte Philipsen Journalist KnackWeekend.be

Aylin Koksal Journalist Weekend.be

04-01-2023, 09:48 Bijgewerkt op: 20-02-2023, 11:52

Van rappers tot mode-influencers: de balaclava is weer helemaal terug. Waar komt dit warme accessoire vandaan? En waarom ontstaan er TikTokdiscussies over?

Al enkele jaren wordt de balaclava – niet baklava, het zoete Midden-Oosterse dessert – in lijstjes van nieuwe modetrends genoemd. Toch duurde het even voor het accessoire echt mainstream werd. De balaclava dook in 2018 al op in de najaarscollecties van Calvin Klein (Raf Simons) en Vetements (Demna Gvasalia).

1/15

Balaclava’s op de catwalk – Loewe Menswear Fall/Winter 2022-2023

2/15

Balaclava’s op de catwalk – Loewe Menswear Fall/Winter 2022-2023

3/15

Balaclava’s op de catwalk – Calvin Klein Fall Winter 2018-19

4/15

Balaclava’s op de catwalk – Calvin Klein Fall Winter 2018-19

5/15

Balaclava’s op de catwalk – Vetements Autumn:Winter 2018

6/15

Balaclava’s op de catwalk – Vetements Autumn:Winter 2018

7/15

Balaclava’s op de catwalk – ROBYN LYNCH 2022

8/15

Balaclava’s op de catwalk – ROBYN LYNCH 2022

9/15

Balaclava’s op de catwalk – Gucci Fall/Winter 2022/23

10/15

Balaclava’s op de catwalk – Dolce&Gabbana Fall/Winter 2022/2023

11/15

Balaclava’s op de catwalk – Givenchy Womenswear Fall/Winter 2022-2023

12/15

Balaclava’s op de catwalk – Givenchy Womenswear Fall/Winter 2022-2023

13/15

Balaclava’s op de catwalk – Thom Browne Fall 2022

14/15

Balaclava’s op de catwalk – Y/Project Menswear Fall/Winter 2022-2023

15/15

Balaclava’s op de catwalk – Paul Smith Ready to Wear Fall/Winter 2022-2023

1/15

Balaclava’s op de catwalk – Loewe Menswear Fall/Winter 2022-2023

2/15

Balaclava’s op de catwalk – Loewe Menswear Fall/Winter 2022-2023

3/15

Balaclava’s op de catwalk – Calvin Klein Fall Winter 2018-19

4/15

Balaclava’s op de catwalk – Calvin Klein Fall Winter 2018-19

5/15

Balaclava’s op de catwalk – Vetements Autumn:Winter 2018

6/15

Balaclava’s op de catwalk – Vetements Autumn:Winter 2018

7/15

Balaclava’s op de catwalk – ROBYN LYNCH 2022

8/15

Balaclava’s op de catwalk – ROBYN LYNCH 2022

9/15

Balaclava’s op de catwalk – Gucci Fall/Winter 2022/23

10/15

Balaclava’s op de catwalk – Dolce&Gabbana Fall/Winter 2022/2023

11/15

Balaclava’s op de catwalk – Givenchy Womenswear Fall/Winter 2022-2023

12/15

Balaclava’s op de catwalk – Givenchy Womenswear Fall/Winter 2022-2023

13/15

Balaclava’s op de catwalk – Thom Browne Fall 2022

14/15

Balaclava’s op de catwalk – Y/Project Menswear Fall/Winter 2022-2023

15/15

Balaclava’s op de catwalk – Paul Smith Ready to Wear Fall/Winter 2022-2023

Andere merken en celebrities volgden hun spoor en op de catwalk was het accessoire dit jaar niet meer weg te denken. Van Gucci tot Loewe (JW Anderson): beroemde modehuizen stuurden allemaal hun versie van het hoofddeksel de wereld in, waarna het niet lang wachten was op kopieën van fast fashionketens.

Bivakmuts

Sommigen onder ons herinneren zich de bivakmuts vast nog uit hun kinderjaren. Een kriebelige wollen muts die het hoofd en een deel van het gezicht bedekte en kinderoortjes warm hield.

De oorsprong van de naam van de muts is iets minder schattig: balaclava verwijst naar de Krimoorlog, meer bepaald naar de Slag om Balaclava in 1854. De Britse troepen waren onvoldoende voorbereid op de koude weersomstandigheden, wat uiteraard niet in hun voordeel speelde. Uiteindelijk breiden de Britse vrouwen een wollen muts voor onder hun helm, die vernoemd werd naar de plaats van de noodlottige strijd. In Oost-Europese landen dragen mensen dit soort warme hoofddeksels al jaar en dag, aangezien de temperaturen in de winter tot ver onder nul zakken. Diezelfde oorlog schonk ons trouwens nog een warm kledingstuk: de Britse troepen droegen wollen vesten, die ‘cardigans’ gedoopt werden als eerbetoon aan James Brudenell, luitenant-generaal van het Britse rijk en de Lord of Cardigan.

Controverse

Sociale mediakanalen Instagram en TikTok worden intussen overspoeld door de trend. Van DIY video’s waarin getoond wordt hoe je van een sjaal een balaclava kunt maken langs zelfgehaakte versies tot stylingtips en historische info over het hoofddeksel: er is voor elk wat wils. Toch is niet iedereen even enthousiast over de (weder)opkomst van deze trend. Hoe komt dat?

‘Gorgeous gorgeous girls wear balaclava’s, gorgeous gorgeous girls avoid the drama’, zo luidt een van de meest virale sounds van het moment op TikTok. Al klopt die stelling niet helemaal, want de balaclava is zeer controversieel en lokt heel wat reacties van moslima’s uit. Zij wijzen er namelijk op dat er een dubbele standaard aan de gang is. Terwijl niet-moslims met een balaclava als modieus worden bestempeld, worden moslims veroordeeld wanneer ze een hijab dragen. Beiden bedekken het haar en – soms – een deel van het gezicht van de drager.

Andere moslimvrouwen zijn dan weer voorstanders: ze vinden balaclava’s niet alleen mooi, ze doen volgens hen het stigma rond hoofddoeken afnemen. Dat denkt onder andere beauty-tiktokker Sagal Jamal, die in haar TikTok razend enthousiast is over de trend. Onder de reacties zijn er heel wat positieve moslima’s, die toegeven zelf ook overtuigd te zijn.

1/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Berlin Fashion Week

2/14

& Other Stories balaclava – streetstyle beeld tijdens Berlin Fashion Week

3/14

Balaclava – Sue Giers draagt een SoSue balaclava tijdens Paris Fashion Week

4/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Paris Fashion Week

5/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Paris Fashion Week

6/14

Acteur Tyroe Muhafidin draagt een balaclava tijdens de wereldpremière van “The Lord Of The Rings: The Rings Of Power” in Londen

7/14

Marc Jacobs Balaclava – streetstyle beeld tijdens New York Fashion Week

8/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens London Fashion Week

9/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Paris Fashion Week

10/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Milan Fashion Week

11/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens London Fashion Week

12/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens New York Fashion Week

13/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens New York Fashion Week

14/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens New York Fashion Week

1/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Berlin Fashion Week

2/14

& Other Stories balaclava – streetstyle beeld tijdens Berlin Fashion Week

3/14

Balaclava – Sue Giers draagt een SoSue balaclava tijdens Paris Fashion Week

4/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Paris Fashion Week

5/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Paris Fashion Week

6/14

Acteur Tyroe Muhafidin draagt een balaclava tijdens de wereldpremière van “The Lord Of The Rings: The Rings Of Power” in Londen

7/14

Marc Jacobs Balaclava – streetstyle beeld tijdens New York Fashion Week

8/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens London Fashion Week

9/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Paris Fashion Week

10/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens Milan Fashion Week

11/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens London Fashion Week

12/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens New York Fashion Week

13/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens New York Fashion Week

14/14

Balaclava – streetstyle beeld tijdens New York Fashion Week

Op sociale mediaplatformen benadrukken mensen het privilege van zij die een gezichtsbedekkend accessoire kunnen dragen zonder bang te zijn tegengehouden te worden door de politie of de veiligheidsagenten in de luchthaven. Sommige mensen met een donkere huidskleur durven met andere woorden geen balaclava te dragen uit angst het doelwit te worden van racistische aanvallen of aanhoudingen.

Gemaskerde rappers

Wat de trend ook bedenkelijk maakt volgens critici is de associatie met pro-Russische militanten en bendes. De bivakmuks wordt bijvoorbeeld gretig gedragen door de drillrappers: een vaak gewelddadig subgenre van de hiphopscene, wat het voorbije jaar ook in ons land aan populariteit won. ‘The Bally’, de ‘Ninja-balaclava’ of ‘Ski mask balaclava’, er zijn tientallen soorten bivakmutsen die bij de subcultuur horen.

View this post on Instagram

A post shared by Balaclava Label 🌍 (@balaclavalabel)

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Drillrappers dragen de maskers onder andere om zich te onderscheiden van de rest van de hiphopscene, maar ook om bij de groep te horen, hun identiteit te beschermen en te genieten van de anonimiteit die je zonder je balaclava niet zou hebben. Je kunt je ‘bendeleven’ perfect onderscheiden van je privéleven. Je vrienden en familie hoeven er niet achter te komen, politie en justitie kunnen je niet onmiddellijk identificeren, en je hoeft je dus nergens voor te verantwoorden. Handig, toch?

Lees ook: Wat is drillrap, en veroorzaakt het echt zoveel geweld?

Blijver

In de balaclava komen heel wat zaken samen. Enerzijds kondigden enkele modepioniers, waaronder Raf Simons, de trend al aan. Anderzijds is de tijdsgeest er ook rijp voor: tijdens de coronapandemie zijn we gewend geraakt aan het beeld van half bedekte gezichten, we zien meer beelden van soldaten met balaclava’s in koude omgevingen omwille van de oorlog in Oekraïne en de extreme koude op verschillende plekken doet ons grijpen naar warme accessoires. In de Verenigde Staten doken de temperaturen onder min veertig graden en ook bij ons was het begin december behoorlijk koud. Een hoofddeksel dat zowel je nek, kin als hoofd warm houdt is dan geen overbodige luxe.

1/3

Een Special Forces soldaat in Oekraïne draagt een balaclava (2022)

2/3

Drillrapper M Huncho – drillrappers staan bekend om het dragen van balaclava’s

3/3

Leden van de Russische punk & protestgroep Pussy Riot in Balaclava’s

1/3

Een Special Forces soldaat in Oekraïne draagt een balaclava (2022)

2/3

Drillrapper M Huncho – drillrappers staan bekend om het dragen van balaclava’s

3/3

Leden van de Russische punk & protestgroep Pussy Riot in Balaclava’s

Hoewel er dus ook tegenstanders zijn, zien we trend nog niet snel van het toneel verdwijnen. Anders dan een minihandtas heeft een balaclava nut en overstijgt het dus de status van modetrend die na een seizoen al afgedankt kan worden.

Lees meer over: