In deze maandelijkse rubriek verdiept wijnkenner Frank Van der Auwera zich in de laatste nieuwsjes van de wijnwereld : over trendsetters en buitenbeentjes, oude en nieuwe appellations, spectaculaire veilingresultaten, tegenvallende of exploderende export en meer van dat.

Mensen Ten oorlog tegen wijn

Franse wijnmakers zijn van nature nogal opvliegend, maar op dit moment zijn ze écht schuimbekkend razend. Hun afzetcrisis sleept natuurlijk al een tijdje aan : FEVS, de Franse federatie voor wijnen en distillaten, raamt dat de export van wijn dit jaar krimpt met 8,4 % in waarde en 5,4 % in volume. Maar de druppel die de beker van de Franse viticulteurs recentelijk liet overlopen, is de keiharde anti-alcoholcampagne die de Franse overheid lanceert, alarmistische advertenties en tv-spotjes incluis. Het Franse ministerie van Gezondheid demoniseert volgens de Académie du Vin de France – een serieus gezelschap waarin onder meer peetvaders als de eigenaars van het Domaine de la Romanée Conti of Domaine de Beaucastel zetelen – de hele wijncultuur. Een van de advertenties die de gemoederen in wijnkringen opzweept, toont namelijk een met wijn gevuld glas en de woorden “Dag na dag registreert uw lichaam elk glas dat u drinkt”, terwijl men in een buisje traag een bloedachtige substantie ziet druppelen. Suggestie duidelijk ? En dan is er nog het tv-spotje dat op de Franse zenders loopt en waarin een aantal handen allerlei ziekenhuisapparatuur bedient, terwijl de boodschap wordt verkondigd : ” Unpetit geste peut vous en épargner beaucoup d’autres”. En dan komt de genadeklap : het volgende beeld toont een hand die een glas weigert.

Hete winter op komst ?

Onaanvaardbare stemmingmakerij, roept zowat elke wijnorganisatie. Alleen al in Bordeaux tekenden reeds 500 wijnbouwers, cavistes en négociants een petitie tegen deze overheidscampagne die volgens hen een economische sector zal vernietigen die… “reeds sedert de Romeinse tijd aan de basis ligt van de westerse beschaving”. Verder probeert een 130-tal ‘grote’ wijnmakers uit Bordeaux, verenigd in Le Cercle Rive Droite, de advertenties nu ook juridisch af te blokken. “Deze campagne, die bedoeld is om mensen af te schrikken, baseert zich op quasi-wetenschappelijke argumenten waarvan de validiteit nog altijd niet bewezen is”, argumenteert Alain Raynaud, wijnmaker en president van de Cercle. Dat er echt een patstelling heerst tussen de Franse wijn- en beleidmakers, bleek ook tijdens de bijeenkomst eind november van de Conseil de Direction de l’Office National Interprofessionnel des Vins (tja, de Fransen en hun instellingen : het is literatuur op zich !). Daar verlieten alle wijnsyndicale vertegenwoordigers unaniem uit protest de zitting, omdat ze oordelen dat het ministerie van Landbouw onvoldoende tegengas biedt tegen deze ’terreurcampagne versus de wijn’ die door het ministerie van Gezondheid wordt georkestreerd. Ze vrezen namelijk een heuse economische catastrofe met duizenden faillissementen in de Franse wijnindustrie – een sector met zo’n 160.000 arbeidsplaatsen – als dit soort radicale advertenties ongestoord verder blijft lopen. Er wordt dan ook gedreigd met stakingen en acties, waarbij opvalt dat er langs de wijnzijde geen sprake is van politieke breuklijnen : alle (wijn)neuzen staan boos in dezelfde richting.

Ongenuanceerd

De Franse overheid van haar kant zwaait met pijnlijke statistieken : excessieve alcoholconsumptie zorgt, direct en indirect, jaarlijks voor 45.000 doden, zo klinkt het. Op zich een valabel argument, want natuurlijk is ‘Koning Alcohol’ vaak een levens- en relatievernietiger, die bovendien loodzwaar weegt op onze gezondheidsbudgetten. En een zinvolle consumptie is per definitie een matige consumptie, daar valt niet over te redetwisten. Maar moet wijn daarom zo ongenuanceerd gediaboliseerd worden ? Zijn er écht geen andere prioriteiten of een andere aanpak ? Wie de huidige oorlog tegen de wijn aanvaardt, moet dan toch in één adem pleiten voor eenzelfde zerotolerantie tegenover Koning Auto ? En straks op onze autokoffers en -deuren, in navolging van de Belgische sigarettenpakjes, misschien verplicht waarschuwingen laten spuiten (Deze Wagen Kan U Doden) of schokkende beelden à la Dr. Beaucourt van de tienduizenden verkeersslachtoffers ? Kortom : wie dacht dat met de val van de Berlijnse muur het Oostblok niet meer bestond, mag zijn mening herzien. De bureacraten en regelneven die ieders leven van a tot z willen beredderen, beleven nu blijkbaar hun renaissance in West-Europa.

Momenten S.EX-wijnen

Wie is er nu niet geïnteresseerd in (of geobsedeerd door) seks ? We worden tegenwoordig echt bekogeld met erotisch getinte beelden, tv-programma’s of artikels. Maar toen ik op een website het aanbod voor S.EX-wijnen (het puntje achter de ‘S’ is hier essentieel) zag, moest ik toch even slikken. Ging het hier om het nieuwste vloeibare speeltje van een naar Spanje uitgeweken pornokoning ? Een marketingstunt voor een pornosite, die vooral mannen wil aanmoedigen om tijdens het virtuele genot ook een glas wijn in de hand te houden ? Niets van dit alles : de distributie is in handen van de op het eerste gezicht toch serieuze Nederlandse Wijnimport De Gooische (www.degooi-sche.nl) uit Baarn. Achter het S.EX-etiket schuilt onder meer een aantal Oostenrijke chardonnays of grauburgunders, gevinifieerd door Helmut Preisinger uit Neusiedlersee (Burgenland). De afkorting S.EX staat trouwens niet voor seks, maar betekent naar verluidt Sehr Extrem. En dat laatste geldt effectief voor alle aspecten van deze toch wel intrigerende wijnen.

Pin-upgenre

Extreem is zeker het prijskaartje, want hier wordt toch vlot rond de 30 euro per fles voor gevraagd. Het gaat dan ook steeds om een zeer gelimiteerde productie van amper 3000 flessen. Extreem is echter ook de wijn zelf. De 2001 en 2002 die wij proefden behoren beide tot het pin-upgenre. Het is chardonnay met siliconenborsten : overweldigend parfum met nougat, karamel, hazelnoten, gedroogde abrikoosjes, gerookte bacon en verse eik. Supermollig, chocolaté en fumé in de mond, met impressies van onder andere blonde tabak en een wolk vurige alcohol. Héél veel instantcharme, zo on-Oostenrijks als de pest – het lijkt wel een Nieuwe-Wereldwijn -, maar misschien wel snel vervelend in het glas. Want vergis u niet : dit is geen type wijn om glas na glas van te nippen, want u zal snel de man met de hamer ontmoeten. Er zal trouwens weinig van seks achteraf in huis komen als u deze flessen soldaat maakt, want de wijnen die wij testten droegen respectievelijk een robuuste 14,5 % en 15 % alcohol…

Markten Wijn proeven in Vietnam

Hanoi : als ik deze stad hoor vernoemen, denk ik nog automatisch aan Vietcong, piepjonge gesneuvelde GI’s, ondergrondse vluchtgalerijen en Ho Chi Min, de legendarische leider met de geitensik. Maar aan wijn ? Nochtans had onlangs precies in Hanoi het Concours International de Vin Vietnam 2004 plaats. Geen amateuristische bedoening blijkbaar, want in het Sheraton-hotel stonden maar liefst 400 proefflessen in competitie, die door een internationale jury – samengesteld uit een 60-tal enologen afkomstig uit de vier windstreken – werden gewikt en gewogen. Het regende gouden, zilveren en bronzen medailles in plaats van purple hearts. Wat me nog het meest verwondert is dat er ook flessen van eigen bodem in de prijzen vielen. Niet dat u ze morgen meteen in de Belgische rekken aantreft, maar de titel van beste rode en witte Vietnamese wijn ging respectievelijk naar de handelsmaatschappij Van Dat en de fruittransformatiecoöperatieve van Kim Biên. De grands crus van overmorgen ?

Bottelaar of wijnboer ?

Blijkbaar is wijn anno 2004 een heet hangijzer in (post)communistische staten, want precies diezelfde week lanceerde de Russische Unie van Druiven- en Wijnproducenten een plan om de krakkemikkige wijnindustrie in Rusland te revitaliseren. Een industrie die de voorbije jaren werkelijk gedecimeerd werd, onder meer door een acuut gebrek aan eigen druivenmateriaal. Waar de Sovjet-Unie midden de jaren tachtig nog 850.000 ton druiven oogstte en zelf nog ruim 100 miljoen deciliter wijn produceerde, is dezer dagen de druivenoogst teruggevallen tot 200.000 ton en verdampte de wijnproductie tot amper 18 miljoen deciliter. Na de break-up van de USSR kan Rusland inderdaad slechts 20 procent van het druivenmateriaal leveren dat de lokale wijnindustrie nodig heeft. De resterende 80 procent wordt nu ingevoerd vanuit de buurlanden Moldavië, Oekraïne, Georgië of Armenië. Anno 2004 zijn Russische wijnmakers dus eerder (passieve) ‘bottelaars’ dan (actieve) ‘producenten’ geworden. n

Frank Van der Auwera

Een zinvolle wijnconsumptie is per definitie een matige consumptie. Maar moet wijn daarom zo ongenuanceerd gediaboliseerd worden ?

Sinds de break-up van de Sovjet-Unie kan Rusland nog slechts 20 procent van het druivenmateriaal leveren dat de lokale wijnindustrie nodig heeft.

‘Sehr Extrem’ : dat geldt voor alle aspecten van deze toch wel intrigerende wijnen.