Eenvoudige wijnen die geen pijn doen in de portemonnee. Daar willen we het over hebben in deze rubriek. Château Simple (171), wijn voor beginners, die ook de kenners wel bevalt. Deze week : zoete wijn.

C rus classés uit Bordeaux zijn peperduur : van 1991 tot nu is hun gemiddelde prijs gestegen met een factor 6, voor de wijnen van 2000 was de gemiddelde prijsstijging vergeleken met 1991 zelfs een factor 10. Doordat hierover geregeld in de media wordt bericht, denkt iedereen dat bordeauxwijn duur is geworden. In werkelijkheid bleef de gemiddelde prijs voor heel bordeaux de laatste tien jaar praktisch onveranderd. Dit is echter het verhaal van rood. Grote uitzondering vormen de zoete crus classés uit Sauternes en aanverwanten : ze blijven meer dan redelijk in prijs omdat er nauwelijks vraag naar is. De zoete witte wijn heeft te kampen met drie handicaps.

De productie ervan is zeker niet overdreven : op 3350 hectaren werd er in 2002, 77.963 hectoliter van gemaakt, wat een gemiddeld rendement vertegenwoordigt van 23 hectoliter per hectare. Als we bedenken dat in Médoc gemakkelijk tot 60 hectoliter per hectare wordt geoogst, dan denken we meteen dat sauternes tot driemaal meer zou moeten kosten. In werkelijkheid kost hij vele malen minder : sauternes is relatief goedkoop. Van het excellente jaar 2001 was bijvoorbeeld de primeurprijs van Château La Tour Blanche, een Premier Cru Classé, slechts een flinke 25 euro. De andere zoete appellations zoals Cadillac en Monbazillac die we vandaag proeven, volgen de trend maar dan nog veel goedkoper.

Ten tweede is sauternes heel moeilijk te maken. De druivenstokken moeten zeer streng gesnoeid worden om rijp fruit te geven op het ogenblik dat de ‘edele rotting’ ( pourriture noble) toeslaat. Deze schimmel ( Botrytis cinerea) concentreert het sap voor suiker, glycerol en zuurheid, alle drie essentieel voor frisse, zoete wijn die niet plakkerig overkomt. Om tot ontwikkeling te komen heeft deze schimmel de morgendauw nodig van de nabijgelegen rivieren zoals de Garonne en de Ciron. Maar het vocht stimuleert ook de gewone gevreesde rotting ( pourriture grise) en dat vergt dan weer zorgvuldige (en dure) selectie om ervoor te zorgen dat alleen perfect rijpe, door edelrot aangetaste druiven in de gistkuip komen. De oogstperiode kan zo tot een duur van wel zes weken uitlopen met enorme risico’s vandien. Zo begon de oogst in het jaar 2000 begin oktober met een schitterende eerste week, tien dagen later begon het echter voor de rest van het jaar te regenen en was alles verloren.

Het jaar 2001 daarentegen was in alle opzichten uitzonderlijk goed. “Het beste sinds mensenheugnis”, zegt men in de streek. Hete zomer, juist voldoende regen, perfecte edelrotontwikkeling en daarbij een overvloedige oogst. De grote châteaus van dit gezegende jaar komen weldra op de markt : wijnen om op te jagen en weg te leggen voor de kinderen als ze nog jong genoeg zijn.

Een derde handicap voor sauternes is dat er geen ‘keuken’ voor is. Ganzenlever en roquefort zijn de zogenaamde ‘passende’ dooddoeners, maar foie gras geniet geen algemene appreciatie meer, en het zoute van roquefortkaas kan hoogstens het zoete wat temperen maar zeker niet bevorderen.

Grote sauterneswijn is zo indringend en complex van smaak dat er eigenlijk niets bijpast, tenzij… een tweede glas. Daar het om redenen van algemene gezondheid meer en meer doordringt dat de enige plaats voor alcoholische dranken aan tafel is, komt sauternes ook in dit opzicht wat in de verdrukking.

In de vele mindere jaren slijten de grote châteaus hun wijn in bulk aan de groothandel die deze dan bottelt en als generische wijn op de markt brengt : ook deze operaties werken mee aan de imagoafbouw van het product.

Imago, goedkope prijzen, productiemoeilijkheden en weinig passende gerechten moeten ons echter niet afschrikken.

Sauternes 1997, ‘Prieuré D’Arche’

Mooie, diepgele kleur met een nuance van amber en een neus van pourriture noble (o.m. witte perzik). Ronde ‘glycerineuze’ smaakaanzet, maar eindigt in mooi bitter en met een friszure punt. Traditionele sauternes in een groot jaar. (Delhaize : 12,20 euro).

Sauternes 2001, ‘Comte de Saint-Clair’

Mooie, diepgele kleur en een goede elegante neus van honing en witte chocolade : een toets van edelrot. Heel goede, vooral frisse smaak, geen spoor van plakkerigheid, goede zuren. Deze wijn is zo fris dat het een zoete loirewijn zou kunnen zijn. 2001 was een absoluut groot jaar. (Carrefour : 10,63 euro).

Monbazillac 2002, producteur M. Monbouché

Bleke, lichte kleur van droge witte wijn en een heel lichte, discrete neus, ook van ‘droge’ witte. De smaak is een platte, zoete vuist zonder nuance en zonder lengte. Klein. (Colruyt : 4,95 euro).

Château La Ferreyre, Cadillac 2001

Mooie, diepgele kleur en een neus met fijne aroma’s (frisse honing) maar ook van overrijp. Goede friszure smaak met opvallende lengte en mooi nazinderend zuur. Interessante wijn in zijn prijsklasse. (Colruyt : 6,92 euro).

Herwig van Hove I Foto’s Gerald Dauphin