Een woord dat eindigt op -itis slaat doorgaans op een koortsachtige toestand die niet veel goeds belooft. Met festivalitis is het net omgekeerd. Na de happenings (Gent en Brussel) beleven we volop de hoogdagen van het Festival van Vlaanderen dat dit jaar zijn 40ste verjaardag viert. Twee volle maanden lang worden we praktisch elke dag – en een beetje overal in Vlaanderen – vergast op het allerbeste wat muziek-door-de-eeuwen-heen te bieden heeft: van barok (Bach, Haendel, Purcell), via klassiek (Haydn, Mozart, Weber) en romantiek (Beethoven, Brahms, Chopin), tot twintigste-eeuws (Goeyvaerts, Tippett, Sjostakovitsj) en nog levende componisten (Ligeti, Xenakis).

Eén van de thema’s van het Festival van Vlaanderen dit jaar is Ladies First. Tegen het einde van deze eeuw blikt men terug op wat zoal verwezenlijkt werd en blikt men vooruit naar wat zal komen. Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn, dat laat zich raden. “De klassieke muziek is terechtgekomen in een situatie waarin haar bestaansrecht en haar maatschappelijke legitimiteit in vraag wordt gesteld”, zegt programmator Francis Maes. “Als voornaamste probleem wijst men op het feit dat de huidige concertpraktijk een schepping is van de negentiende-eeuwse burgerlijke cultuur, met wat dat inhoudt aan normen en gedragingen.”

Totaal voorbijgestreefd, hoor ik je denken. Dat valt te bezien. Het is duidelijk ‘crisis’ maar een veralgemeende ‘sinistrose’ helpt ons niet vooruit. Bij de terugblik zien we ook een van de belangrijkste sociale verwezenlijkingen in de 20ste eeuw: de deelneming van vrouwen aan het maatschappelijk leven. Francis Maes: “Hoe onvoltooid die evolutie ook mag zijn, in onze westerse cultuur is zij onomkeerbaar. Reden genoeg om na te gaan waar we staan op dat vlak in de muziekwereld. Vrouwen zijn grote sterren in rock- en popmuziek, waar ze zich uiten met een vrijheid die een eeuw geleden ondenkbaar was. In de klassieke muziek staan we nog niet zo ver. Voorbeelden van vrouwen die hun mannetje stonden zijn er altijd geweest: Clara Schumann, Marie Pleyel, Nadia Boulanger. Een nieuwe generatie vrouwelijke musici heeft eindelijk de kans om het beladen verleden achter zich te laten. Uitermate symbolisch is de benoeming van dirigente Simone Young tot artistiek directeur van de Opera van Australië. Simone Young is dan ook onze special guest.”

Voor info inzake data en programmadetails: Brussel, Tel. (02) 548.95.95; Gent, Tel. (09) 243.94.96; Leuven, Tel. (016) 20.05.40; Mechelen, Tel. (015) 29.78.22.

MILO DERDEYN