Nee, ik heb het niet moeilijk om achterom te kijken. Ik vind ouder worden een mooi proces. En dat halve leven was best al boeiend. Hoe het eruitzag ? Als een patchwork. Ooit had ik een reisbureau, met 25 was ik hoteldirecteur in Spanje, ik heb tien jaar het conferentiecentrum Priorij Corsendonk in Oud-Turnhout geleid, een designbureau gerund, als adviseur gewerkt voor de minister van Cultuur, tot voor kort het boekenvak gevolgd als directeur van Boek.be en ik geef sinds enkele jaren les aan de designacademie in Eindhoven. Ja, het was best leuk tot nu toe.

“So sorry”, zei een Thai me ooit toen ik zei dat ik drie dochters had. Ik was diep verontwaardigd. Geen gelukkiger vader dan ik. Hun geboorten waren trouwens de belangrijkste momenten in mijn leven. Mensen op de wereld zien komen die zichzelf zijn, maar toch jouw genetische materiaal verbergen. Bijzonder spannend vind ik dat.

“Mag ik vandaag zwijgen ?”Ik heb er al aan gedacht om er een T-shirtopdruk van te maken. Op mijn vijftigste heb ik me tien dagen teruggetrokken in een bezinningsoord in Thailand : zwijgen, lezen en slapen. Mens, wat een zaligheid. Er is een nogal grote sociale druk tegenwoordig die bepaalt hoe je je moet voelen. Bij de minste vertwijfeling zit je in een depressie.

De opdracht van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren is dubbel. Het moet de relaties tussen Vlaanderen en Nederland aanscherpen op het vlak van kunst, cultuur, onderwijs en media, én vanuit het Nederlandse taalgebied het publieke debat voeden in Europa over culturele diversiteit, samenleving en politiek. Om meer aandacht te vestigen op wat zeker Europa’s grootste schat is : onze cultuur. We kunnen alles herleiden tot handel drijven met of tegen elkaar, maar laten we misschien eens gewoon in verwondering kijken naar elkaars mooie dingen en er samen iets mee doen.

De marketeer is de arrogante pseudo-intellectueel die mensen continu onderschat. Hoe brutaal om televisiemakers aan te raden een twaalfjarige voor ogen te houden “om televisie begrijpelijk te houden”. Of om geen nieuwsitem te maken van meer dan 90 seconden, “anders zappen ze weg”. Wat een onderschatting. Mensen hebben wél behoefte aan diepgang.

Niet dat de openbare omroep alleen hoogculturele programma’s moet maken. Maar ik hoop dat duidingprogramma’s en onderzoeksjournalisten kunnen blijven bestaan. Misschien moet Vlaanderen de krachten bundelen met Nederland. Zoals Arte opereert op de as Berlijn-Parijs, zo kunnen we misschien een cultuur- en actualiteitszender oprichten op de as Brussel-Amsterdam ?

Cultuur creëert mooie herinneringen. En die geven troost voor later. Straks worden we allemaal 120 en lopen we rond met titaniumknieën, nieuwe borsten en billen en nog een handvol vervangstukken. Maar wat als die harde schijf niet voldoende mooie herinneringen heeft opgeslagen ? Dan denk ik dat we heel lang heel triestig zullen leven.

Als ik nog een boek schrijf, dan over keuzeverlamming. Want dat is ons probleem in de rijke landen. We zijn zo verwend dat we niet meer willen en kunnen kiezen. En áls we kiezen, dan maakt het verlangen naar het niet-gekozene ons depressief.

Respect voor intimiteit vind ik een grote uitdrukking van cultuur. Brutaliteit kan me dus enorm kwaad maken. Van de manier waarop de media openlijk graaien in het privé-leven van publieke personen, daar word ik woedend van.

Voor elke lelijke oplossing bestaan er altijd twee mooie. Of zoals Voltaire het Candide liet zeggen : “J’ai été frappé par le mal dans le monde, mais encore plus par le bien.” Zo zit ik ook in elkaar. Ik voel me ongelooflijk teleurgesteld als ik zie hoe het rijkste land van de wereld is omgegaan met de catastrofe in New Orleans. Maar ik weet dat ik vanavond WimVandekeybus’ nieuwste voorstelling, Puur, zal zien en die zal me ongetwijfeld gelukkig maken.

Nieuwsgierigheid is mijn motor. Dat doet me leven. De dag dat ik cynisch word, dan trek ik mij terug. Dan hoeft het niet meer. Zolang dat niet gebeurt, blijf ik doorgaan.

Guinevere Claeys / foto Annick Geenen