Op een oud bedrijfsterrein in de Antwerpse gemeente Duffel staat hij er wat verloren bij : een metershoge duffelcoat in marmerachtig travertijn. Stenenfabrikant Frans Vermeulen bestelde het acht ton wegende gevaarte destijds in Turkije : een eerbetoon aan het industriële verleden van de stad, die van de vijftiende tot de zeventiende eeuw een bloeiende textielnijverheid had. De wevers aan de Nete exporteerden hun Duffels laken in grove wol toen over heel Europa.

De duffelcoat heeft zijn internationaal gangbare naam dan ook niet gestolen. Niemand betwist de verwantschap met de gegeerde Duffelse stof van weleer. Toch is de winterse houtje-touwtjejas een Angelsaksisch product. Zo vervaardigde de Britse Royal Navy camel duffelcoats tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Ander zeemansvolk kende de sluiting met houten pennen en lussen in touw toen al even, aangezien die bij woelig water en met handschoenen aan handiger was dan eentje met knoopsgaten.

Toen na 1945 goedkope stocks op de markt kwamen, veroverde de duffelcoat ook het straatbeeld. Al spraken de Britten toen liever van een montycoat, naar de Britse generaal Montgomery die dezelfde jas droeg als ‘zijn jongens’. De bekendste uitvoering – een donkerblauwe of kakikleurige driekwartjas met geruite voering, pennen in buffelhoorn, leren lussen, halssluiting en afneembare kap – dateert van 1954 en is nog altijd het pronkstuk van het Britse Gloverall. De klassieker warmde in de jaren zestig sit-ins, anti-Vietnambetogingen en Black Panther-acties op en werd sindsdien eindeloos gekopieerd.

Anno 2012 past de duffelcoat even goed op een strak pak als op een jeans en bergstappers. Trendwatchers zien in zijn aanhoudende revival en brede populariteit het zoveelste bewijs dat vaste waarden floreren, al zijn de tijden wel veranderd. Ontwerpers en luxelabels experimenteren immers niet alleen met lengte, materialen, kleur, prints of afwerking. ?Het protestonvriendelijke prijskaartje zou nu zelf een rel kunnen veroorzaken”, schreef de Financial Times vorig jaar.

Voor het standbeeld in Duffel wordt intussen naar een geschikte plaats gezocht, al moest een Duffelcoatstraat er ooit de duimen leggen voor de Korte en Lange Weverstraat. De stad is sinds 2010 trouwens ook de thuishaven van het modelabel Key Cy. Een rotonde met een luxueus joggingpak kan het nog altijd winnen van een waardig duffelcoatmonument.

Wim Denolf

De Britten zeiden liever montycoat, naar generaal Montgomery die dezelfde jas droeg als ‘zijn jongens’