‘Waar blijft de offline body positivity revolutie?’

In haar zoektocht naar zelfacceptatie merkte Marijne Van Boeckel (21) een discrepantie op tussen de online wereld, waar body positivity hoogtij viert, en de offline wereld, waarin vollere mensen nog steeds tweede viool spelen. ‘De acceptatie van alle soorten lichamen staat in de echte wereld nog steeds op een erg laag pitje.’

Wanneer ik op de bus stap, zijn alle ogen meteen op mij gericht. Als ik plaatsneem op een zitje, wilt er vaak niemand naast me zitten. Mijn dijen zijn namelijk breed, waardoor het voor mijn medepassagier best krap wordt. Vaak wordt dat dan gevolgd door een smerige blik. Dit is zowat een glimp van de dagelijkse realiteit waar ik tegenop moet boksen. Mijn naam is Marijne Van Boeckel, ik ben 21 jaar oud en draag maat 48. Op de weegschaal tik ik 113 kilogram aan, maar ondanks de vooroordelen van de maatschappij, weet ik dat dat cijfer niets over me vertelt.

De hashtag #elklijfeenschoonlijf deed ongeveer twee jaar geleden de ronde op Instagram en Twitter. Vrouwen én mannen deelden spontaan foto’s van hun zogenaamde ‘imperfecties’. Doorgaans waren dit foto’s met cellulitis, vetrolletjes, striemen of acné. De hashtag zette in Vlaanderen een bepaalde mindset in beweging, namelijk dat elk lichaam op elk moment goed genoeg is. Niet enkel wanneer je een filter gebruikt, make-up draagt of je lichaam verstopt onder een veel te grote trui.

Waar blijft de offline body positivity revolutie?

En laat dat nu precies zijn wat ik toen, op negentienjarige leeftijd, nodig had. Het zien van de verscheidenheid aan lichamen deed me ontzettend deugd. Het was de eerste klik die ik maakte om af te stappen van het o-zo-onbereikbare ideaalbeeld. Ik begon me steeds meer te verdiepen in online posts en profielen van mensen zichzelf volledig accepteerden. Als snel kwam ik uit bij de hashtags #selflove en #bodypositivity. Wat ik daar aantrof, heeft mijn leven voorgoed veranderd. Het was een simpele foto van Tess Holliday, een bekend plus size model met maat 52 uit de Verenigde Staten. Zij plaatste een foto van zichzelf in een knalrode bikini op het strand, voor de wijde wereld om te zien. Toen ik de lovende reacties las, werd ik vervuld van een gevoel van erkenning. Ik dacht: ‘Wow, je kan een dikke vrouw zijn en jezelf niet haten?’

Daar was het dus, het begin van mijn ‘body positive avontuur’ zoals ik het graag noem. Want als Tess Holliday dit kon, dan kon ik het toch ook wel zeker? Ik leerde er steeds meer over dankzij boeken en artikels van sociologen en psychologen die de beweging maar al te graag ondersteunen. Er is veel lof voor de activisten binnen de beweging, die vooral online te werk gaan. Het delen van foto’s in bikini hoort daar voor sommigen bij. Anderen kruipen, zoals ik, ook graag in de pen.

Ik kreeg te horen: ‘Misschien moet je eerst maar wat afvallen en dan kan je terug komen’

Toch valt het me op dat de offline wereld nog achter blijft. Wanneer ik me, na het schrijven van een nieuwe Instagrampost rond zelfacceptatie, in de zetel plof en de televisie aanzet, zie ik nog steeds enkel slanke mensen op het scherm. In de showbizz zijn er dus amper dikkere mensen aanwezig. Ook wanneer ik naar de plaatselijke krantenwinkel ga en alle magazines doorblader, kom ik niet snel een voller iemand tegen. Ondanks de revolutionaire beweging online, staat de acceptatie van alle soorten lichamen in de echte wereld nog steeds op een erg laag pitje.

Dat mensen nog niet mee zijn met het ‘all bodies are good bodies’-verhaal leerde ik zelf op de harde manier. Zo is fatshaming (het opzettelijk bekritiseren of discrimineren van iemand op basis van zijn/haar overgewicht) me niet onbekend. Tijdens sollicitaties voor verschillende studentenjobs en doktersafspraken bij huisartsen en in ziekenhuizen word ik vaak niet serieus genomen. Opmerkingen als ‘Wij nemen geen vollere mensen aan’ en ‘Misschien moet je eerst maar wat afvallen en dan kan je terug komen’ klinken me dus (helaas) bekend in de oren. Ik ging eens naar de huisarts voor een stevige verkoudheid en werd resoluut op de weegschaal geplaatst. ‘Je zult je snel beter voelen wanneer je afvalt,’ klonk het. Ik was toen vijftien en durfde niet anders dan te diëten. Dat zorgde er uiteraard niet voor dat mijn keelpijn verdween.

Ondanks dat onze trein goed vertrokken is, is het nog geen TGV

Body positivity wordt vaak enkel aanvaard als vrouwen een zandloperfiguur hebben, maar iemand met een dikkere buik promoot zogenaamd obesitas. Dit fabeltje lijken mensen nog vaak te geloven, ook in de medische wereld. Dit is iets waar ik me vaak voor moet verantwoorden. Vorig jaar ben ik veranderd van huisarts en dat heeft me enorm geholpen. Voorlopig heeft ze me nog niet terechtgewezen over mijn gewicht.

Er zijn bovendien al verschillende studies gebeurd die aantonen dat gewichtsdiscriminatie averechts werkt. Volgens een studie van Hatzenbuehler (2009) hebben mensen die te kampen krijgen met gewichtsdiscriminatie tweeënhalf keer meer kans op het ontwikkelen van een angststoornis. Uit een onderzoek van Phelan et al. (2015) blijkt dat de negatieve houding van medici vooral voortkomt uit stereotypen rond mensen met obesitas. Vaak worden ze afgeschilderd als lui, zwak, een zonde van de tijd en rapporteren de artsen dat ze minder respect hebben voor deze patiënten.

Body positivity is in de eerste plaats een beweging die werd opgericht voor minderheidsgroepen

Ondanks dat onze trein goed vertrokken is, is het nog geen TGV. Meestal komen vooral blanke vrouwen met maat 42 aan bod in de media wanneer het onderwerp body positivity wordt aangesneden. Graag had ik het dus nog diverser gezien. Waar zijn de personen met een beperking of chronische ziekte, de personen met huidziektes of syndromen? Ook oudere mensen en personen van kleur dienen niet vergeten te worden. Body positivity is namelijk een inclusieve beweging, die in de eerste plaats werd opgericht voor en door deze minderheidsgroepen. Wanneer worden zij eens aan het woord gelaten?

Als je het mij vraagt, is er dus nog heel wat werk aan de winkel. Zo zouden alle lichaamsvormen moeten gerepresenteerd worden in de klassieke media: dik en dun, lang en kort, rondingen of net niet, beperking of ziekte, verschillende leeftijden en van verscheidene achtergronden, met littekens en striemen of zonder. Daar ligt volgens mij ook de oorzaak van onze onzekerheden: we zien ons eigen lichaam niet genoeg gerepresenteerd in de off- en online wereld.

Toch zie ik de toekomst niet al te somber in, aangezien er wel degelijk een verandering op til is. Maar net zoals alle ingrijpende gebeurtenissen, dienen veranderingen heel erg langzaam opgebouwd te worden. Wat begint met een bijrol van een dikkere persoon in een tv-programma, mondt uit tot een dikkere vrouw op de voorpagina van een modeblad. Ook steeds meer scholen, organisaties en jeugdwerkingen vragen naar sprekers rond body positivity, zelfliefde en lichaamsbeeld. Laat dat nu als muziek in m’n oren klinken, want het zijn net de jongeren van nu die we goed op de hoogte moeten brengen over de standaarden die heersen in onze maatschappij én hoe onrealistisch deze zijn.

Mis je het zien van lichamen zoals het jouwe? Deel dan eens een foto van jouw eigen ‘summer body’

Mijn boodschap? ‘Be the change you wish to see in the world.’ Het klinkt misschien wat zweverig, maar niets is minder waar. Mis je het zien van soortgelijke lichamen als het jouwe? Deel dan eens een foto van jouw eigen ‘summer body’. Je hoeft namelijk geen maatje 36 te hebben om een foto in bikini of badpak te delen. Ook ik heb er lang over gedaan om dat door te hebben. Twintig was ik, toen ik leerde dat het leven niet pas begint als ik ‘de ideale maat’ heb bereikt of ‘perfect’ ben. Wie bepaalt er wat perfect is? Dat doe ik nu lekker zelf. Mijn gewicht houdt me niet langer tegen, integendeel zelfs. Het heeft me geleid naar nieuwe avonturen, nieuwe relaties, bestemmingen en ervaringen.

We vertellen onszelf maar al te vaak dat we dat nieuwe kleedje pas mogen kopen als we vijf kilogram zijn afgevallen. Of we gaan pas op de vakantiefoto’s staan als we eerst maanden hebben gewerkt aan onze ‘summer body’ en we praten onszelf aan dat we eerst een halfuur moeten zwoegen in de fitness vooraleer we een stuk pizza mogen eten. Wanneer je stilstaat en erover nadenkt, merk je al snel dat die bedenkingen eigenlijk geen steek houden. Die pizza verlangt namelijk niet van jou dat je jezelf kapotwerkt alvorens je er van mag genieten. Betekent dit nu dat je jezelf moet volproppen of dat ik obesitas promoot? Neen, absoluut niet. Wat ik wel graag wil meegeven, is dat elk lichaam een mooi lichaam is, graag gezien mag worden én gerepresenteerd dient te worden in onze maatschappij. Ongeacht of je nu een maatje XS of XL hebt, niemand zou zich moeten schamen om zijn/haar lichaam en iedereen zou correct behandeld moeten worden.

Ondanks dat er dus op maatschappelijk vlak nog heel wat moet veranderen, ben ik van mening dat de verandering bij jezelf begint. Mijn eigen lichaam accepteren en het graag leren zien is de beste beslissing die ik ooit in mijn leven heb gemaakt. En jou lieve lezer, wens ik exact hetzelfde toe.