Slechts één vrouwelijke sterrenchef en een staande ovatie voor Peter Goossens: dit was Michelin 2024

Met negen nieuwe sterrenrestaurants en twee nieuwe tweesterrenzaken bekroonde Michelin in 2024 opnieuw het gastronomische toptalent in België (en Luxemburg). Ook Knack Weekend was uitgenodigd en trok naar de ceremonie in Antwerpen. ‘Er zijn vandaag misschien minder vrouwen geëerd, maar dat wil niet zeggen dat we er niet zijn.’

Zal het opnieuw sterren regenen zoals in 2023? Wat gebeurt er met het imperium van Peter Goossens? En krijgt België er een nieuw driesterrenrestaurant bij? Bij de aanvang van de jaarlijkse uitreiking is het opvallend dat steeds dezelfde vragen door de zaal gonzen. In de Koningin Elisabethzaal in Antwerpen stromen op maandagochtend de royals van de Belgische en Luxemburgse gastronomie toe om te kijken naar de uitreiking van de felbegeerde sterren en bijhorende koksjassen die zijn opgenomen in de Michelin-gids van 2024.

Voor er grote onthullingen worden gedaan, is er al reden tot feesten. Alex Verhoeve, managing director van Michelin Benelux, noemt het zelfs een ‘ceremonie met een bijzonder tintje’. De culinaire gids viert dit jaar namelijk haar honderdtwintigste verjaardag in België. Ook gaststad Antwerpen mag een lofzang in ontvangst nemen en burgemeester Bart de Wever onderstreept in zijn speech de ambitie van de Koekenstad om de ‘culinaire hoofdstad van Vlaanderen’ te zijn en te blijven. Als ook alle sponsors netjes bedankt zijn, is het tijd voor het echte werk. 

Recht van het veld

Starten doet Michelin ook in 2024 naar goede gewoonte met een vermelding van de Bib Gourmands. Deze prijzen gaan naar zaken die hoog scoren op prijs-kwaliteit en werden twee weken eerder al bekendgemaakt. Dit jaar werden vijftien restaurants aan de lijst toegevoegd, wat het totaal in België en Luxemburg naar 131 brengt. Onder deze zaken bevinden zich Onslow en Quatre Vins in Brugge en Furbetto in Heverlee. 

Sinds 2020 looft de gids groene sterren uit aan ‘restaurants met een opvallende en toekomstgerichte visie op duurzaamheid in haar breedste zin’. Vorig jaar wisten vier zaken deze ster te verzilveren, dit jaar is het enkel restaurant Neon in Lier dat met deze duurzaamheidsprijs naar huis gaat. De inspecteurs van Michelin prijzen chef Nils Proost om zijn zero-waste en nose-to-tail aanpak die hij tot in de details weet door te voeren. Na een knap parcours van tien jaar met hun zaak Petit Cuistot, begonnen chef Nils en gastvrouw Annelies recent aan een nieuw avontuur met Neon, al blijft de kern hun lokale werking.

Op de vraag waar hij zijn inspiratie vandaan blijft halen, is de chef dan ook duidelijk: ‘Al vijftien jaar werken we met de boeren in onze streek om een pure en lokale keuken te creëren. Wanneer het seizoen begint, sta ik mee op het veld, om te helpen en te proeven. Dat is pure inspiratie. Nog meer dan voor ons restaurant, is deze groene ster een ode aan de mensen rondom ons die dit mogelijk maken.’

Michelin 2024: geen sterrenregen

Waar er in 2023 een echte sterrenregen werd genoteerd met zestien nieuwe sterrenzaken, was Michelin in 2024 iets zuiniger, met slechts negen nieuwkomers. Onder meer Menssa van chef Christophe Hardiquest in Sint-Stevens-Woluwe, Julien in Lovendegem, Hoeve de Bies in Sint-Martens-Voeren en het Antwerpse Pont Neuf mogen voortaan een Michelinster aan hun gevel ophangen. Nils Proost van Neon mag opnieuw het podium bestijgen om naast zijn groene ook een rode ster in ontvangst te nemen. Ook Julien Malaisse van Pré de chez vous in Namen, die eerder tijdens de ceremonie al werd bekroond met de Young Chef Award, mag terugkomen om zijn eerste ster te ontvangen. 

Marie Trignon van La Roseraie in Modave is de enige vrouwelijke chef die dit jaar bekroond wordt met de felbegeerde titel. ‘Ik kan het niet geloven’, lacht Trignon. ‘Toen onze zaak afgeroepen werd, was ik uiteraard zeer vereerd en heel blij voor mijn hele team en familie. Er zijn vandaag misschien minder vrouwen geëerd, maar dat wil zeker niet zeggen dat we niet vertegenwoordigd zijn in de sector. De keuken is altijd een vrouwenbastion geweest: onze grootmoeders zijn immers de beste kokkinnen.’

Geen sterrenzaken zonder topsommeliers, dat wordt ook Mathieu Vanneste op het hart gedrukt wanneer hij de Sommelier Award in ontvangst neemt. Als sommelier in driesterrenrestaurant Boury springt hij er volgens Michelin bovenuit vanwege zijn durf en vernieuwende blik. ‘Ik weet niet of ik zo vernieuwend ben’, glimlacht Vanneste bescheiden. ‘Alles mag en alles kan, als het product maar goed is. De gastronomie is een wereld van durven, van voortdurend alles in vraag te stellen. Dat is iets wat iedereen in de zaal hier gemeen heeft.’

‘Mathieu is een echte vakman’, reageert chef Tim Boury trots. ‘Zijn kennis is ongelooflijk, ik grap vaak dat hij over een ongeziene externe harde schijf beschikt. Een driesterrenrestaurant word je niet enkel door wat je op het bord serveert, maar door de volledige beleving die je aan de gast kan schenken.’

Staande ovatie

Voor de uitreiking van de nieuwe tweesterrenzaken wordt culinaire godfather Peter Goossens op het podium geroepen. In december overhandigde hij de sleutels van Hof van Cleve aan zijn sous-chef Floris Van der Veken die er sindsdien de plak zwaait. ‘Ik ben ontzettend vereerd om alsnog uitgenodigd te worden door Michelin’, vertelt Goossens. ‘Dit is het grote feest van de gastronomie, een sector waarin mensen hun passie vertalen in het blij maken van hun gasten.’

Goossens’ speech wordt echter algauw onverwachts onderbroken door zijn vrouw Lieve, die een twintigtal sterrenchefs in haar kielzog heeft, met onder meer Tim Boury (Boury) en Viki Geunes (Zilte), en namen als oud-poulain Michael Vrijmoed (Vrijmoed) en Gert De Mangeleer (Hertog Jan at Botanic Antwerp). Elk van hen heeft als eerbetoon aan Goossens’ carrière een plaque van Michelin bij met daarop een persoonlijke boodschap. Het eerbetoon wordt afgerond met een staande ovatie van de volledige zaal. ‘Ik ben even van mijn melk’, lacht Goossens. ‘Ik had dit absoluut niet verwacht.’

Hof Van Cleve in de prijzen

Over naar de nieuwe tweesterrenrestaurants van Michelin in 2024. Nadat vorig jaar enkel het Brusselse Bozar een extra ster kreeg toegewezen, vallen dit jaar twee zaken in de prijzen. Chef Glenn Verhasselt van Sir Kwinten, die in 2023 zijn sommelier gevierd zag worden, mag nu een schort met twee sterren ontvangen. 

De zaak waar op voorhand misschien wel het meest over gespeculeerd werd, was Hof van Cleve in Kruishoutem. Eindelijk komt er duidelijkheid: ook Floris Van Der Veken mag zichzelf voortaan tweesterrenchef noemen na maar liefst drie bezoeken van Michelin-inspecteurs tussen januari en nu. ‘Ik was met open verwachtingen naar hier gekomen’, lacht Van Der Veken. ‘De voorbije weken waren pittig, maar je weet natuurlijk niet of de inspecteurs je werk gezien hebben. Ik kan niet anders dan Peter bedanken voor de kans die hij me heeft gegeven. Ook mijn team wil ik zeker vermelden, zonder hen zou ik hier niet gestaan hebben.’

Dat het uitzonderlijk en bijzonder moeilijk is om drie sterren te behalen en te behouden, wordt nogmaals duidelijk wanneer ‘s lands enige driesterrenchefs het podium betreden. Viki Geunes, chef van Zilte in Antwerpen, en Tim Boury, chef van Boury in Roeselare, worden dit jaar niet vergezeld aan de gastronomische top. Zij vertegenwoordigen met z’n tweeën de enige driesterrenzaken van ons land sinds Peter Goossens afscheid nam van zijn positie in Hof van Cleve. Dat brengt het cijfer van het aantal driesterrenzaken van Michelin in 2024 wereldwijd naar 144. 

Hadden Tim Boury en Viki Geunes verwacht dat er opnieuw een triumviraat gevormd zou worden? ‘Je hoort uiteraard de geruchtenmolen’, zegt Boury. ‘Er wordt heel veel gespeculeerd. Ik had verschillende chefs zo’n uniek moment toegewenst.’

‘Ook in 2024 blijft Michelin een spel waarvan je de regels niet kent’, vult Geunes aan. ‘Ik ben blij dat we stand hebben gehouden. Samen met Boury blijven we doen wat we deden: de Belgische gastronomie vertegenwoordigen voor de rest van de wereld.’