Ontbossing van Amazonewoud zal pas stoppen als vleesmarkt verzadigd raakt, ondanks ‘wonderoplossing’

Drijf de veeteelt in welbepaalde gebieden op, en voorkom zo verdere ontbossing van het Amazonewoud. Sommige experts stelden het voor als een wonderoplossing, maar niets blijkt minder waar.

De intensivering van veeteelt in een afgebakend gebied met als doel de productiviteit te verhogen: die maatregel werd door experts voorgesteld als oplossing tegen de ontbossing van nieuwe gebieden in de Amazone. Een studie toont nu echter aan dat dit soms zelfs het tegenovergestelde effect kan hebben.

Intensiveren van al gekapt gebied

In het Amazonegebied heeft veeteelt de ontbossing van het regenwoud de hoogte in gedreven. Meer dan zestig procent van het land dat vrijkomt nadat bomen worden gekapt, krijgt een bestemming als weide.

De huidige milieuwetgeving, de Boswet, staat landeigenaren toe om twintig procent van hun private landerijen te ontbossen. Beleid om veeteelt te intensiveren werd voorgesteld als oplossing om verdere ontbossing tegen te gaan. De idee erachter was dat het stimuleren van de intensivering de veeboeren zou helpen om al ontbost gebied meer efficiënt in te zetten en zo het verder kappen van bomen zou voorkomen.

Vleesmarkt niet verzadigd

In het kader van de Boswet bieden sommige banken subsidies aan om het opdrijven van veeteelt aan te moedigen. Concreet gaat het om leningen die producenten in de Amazone in staat stellen om nieuw materiaal aan te kopen, bestaande infrastructuur te verbeteren en zo de productiviteit te verhogen.

Maatregelen tegen ontbossing door middel van intensivering kunnen ontbossing enkel maar afremmen op voorwaarde dat de lokale veemarkt verzadigd geraakt

Het nieuwe onderzoek, dat werd gepubliceerd in Ecological Economics, stelt echter dat dit beleid enkel maar kan slagen als het ook voorziet in maatregelen die landeigenaren ervan weerhouden om ook nieuw land te ontbossen. En dat zal enkel maar het geval zijn als de vleesmarkt verzadigd geraakt – wat nu niet het geval is – stellen de onderzoekers.

‘Maatregelen tegen ontbossing door middel van intensivering kunnen ontbossing enkel maar afremmen op voorwaarde dat de lokale veemarkt verzadigd geraakt’, stelt de studie. ‘Wij tonen aan dat intensivering de ontbossingspercentages niet vermindert en soms zelfs een nadelig effect heeft op ontbossing.’

Computermodel

Om tot deze conclusie te komen heeft het internationale onderzoeksteam een computermodel ontwikkeld dat de sociale, economische en milieuaspecten van landgebruik in het Braziliaanse Amazonegebied, en hun onderlinge interacties, grondig bekeek.

De uitbreiding van landbouwgebieden is niet puur verklaarbaar door de marktvraag

‘Veel activiteiten in bepaalde grensgebieden in het Amazonegebied kunnen niet enkel gereduceerd worden tot economisch gedrag’, zegt Finn Müller-Hansen van het Instituut voor Klimaatimpactonderzoek in Potsdam (Duitsland), de hoofdauteur van de studie. ‘Dat is waarom we ook naar andere aspecten kijken en naar de resultaten van die activiteiten voor een hele regio.’

‘De uitbreiding van landbouwgebieden is niet puur verklaarbaar door de marktvraag’, zegt Arnaldo Carneiro van het Nationaal Onderzoeksinstituut Amazonia (INPA). ‘Het is niet louter omdat er meer vraag is naar vlees of soja dat de landbouwactiviteit in het Amazonewoud groeit’, zegt hij. ‘Eigenlijk is de dynamiek van de bestemmingswijziging en ontbossing van ecosystemen in Brazilië verbonden met de vastgoedmarkt.’ Carneiro legt uit dat rijke bedrijven in het verleden veel grond hebben opgekocht in de regio, en dat nu weer verkopen aan kleine veehouders.

Economische logica

Philip Fearnside, een andere milieudeskundige van INPA, gelooft wat de onderzoekers al langere tijd beweren, dat de intensivering van de veeteelt juist een negatieve impact heeft. ‘De economische logica leert ons dat intensivering weer andere gevolgen heeft’, zegt hij.

De veeboeren zullen echt niet stoppen als hun magen gevuld zijn

Hij heeft felle kritiek op de subsidies die het opdrijven van de veeteelt stimuleren en gelooft dat het geld veel beter kan worden benut. ‘Het is problematisch dat groen geld wordt gebruikt voor een maatregel die de ontbossing zelfs niet blijkt te stoppen. De logica is eenvoudig: als dit werkelijk succesvol is en opbrengsten creëert, dan zullen mensen groei willen zien. De veeboeren zullen echt niet stoppen als hun magen gevuld zijn.’

Bron: SciDev.net