Culinair Nederland zit in de lift

De tijd dat wat neerbuigend over culinair Nederland werd gesproken is definitief voorbij, met dank aan opkomende keukentalenten, een toenemend aantal sterrenzaken en uitstekende streekproducten die vlotter dan ooit de weg naar het bord vinden.

Wie lekker eten hoog in het vaandel draagt, legt misschien niet meteen de link met onze noorderburen. Onterecht, want de tijd dat het gelaat spontaan begon te fronsen als het onderwerp Nederlandse gastronomie werd aangesneden, ligt al jaren achter ons.

In de lift

Ter illustratie: Nederland verzamelde in 2011 een recordaantal Michelin-sterren, nog altijd een mooie indicator voor het culinaire reilen en zeilen in een land. En er komen elk jaar nieuwe onderscheidingen bij. Sterker, Nederland staat zelfs op de vijfde plaats als het aantal Michelin-sterren per inwoner of vierkante kilometer in rekening wordt genomen. Het land ligt daarmee 100 % op koers op culinair gebied. Dat komt vooral door de ambitie, creativiteit en flexibiliteit van gevestigde waarden en een nieuwe generatie keukentalenten. De jonge garde durft initiatief te nemen. Dat weerspiegelt zich in mooie culinaire projecten die overal ten lande in bloei schieten.

De huidige economie zorgt er voor dat heel wat chefs terugkeren naar de essentie, naar de basis. Een eerlijke maaltijd, met lekkere dagverse ingrediënten die puur smaken en met passie bereid worden, is het credo in menig restaurantkeuken. Dat maakt dat het kwaliteitssegment ook toegankelijker wordt voor een breder en jonger publiek. De Bourgondische levensstijl à la belge zit er bij onze noorderbuur nog niet in, maar er is een inhaalbeweging aan de gang.

Streekproducten

Met een uitgebreid gamma streekproducten mag Nederland zich best bevoorrecht noemen. Voor keukenchefs die met dagverse producten uit eigen streek willen werken, is Zeeuws-Vlaanderen de hemel op aarde. Kreeft, krab, langoustines, garnalen, mosselen, oesters, lamsoren, zeekraal, melklam en tientallen bekende en vergeten groente- en fruitsoorten duiden op een ongekende rijkdom van de Zeeuwse wateren, beemden, akkers en gaarden.

Maar ook verderop ontbreekt het niet aan regionaal lekkers. Denk aan de Waddeneilanden, Limburg en de wildspecialiteiten in het oostelijk gelegen Gelderland. De liefde van de Nederlandse chefs voor wat hun eigen streek te bieden heeft past in de huidige culinaire trend. Alleen het beste uit de omgeving komt op het bord.

Absolute top

Net als Peter Goossens, Gert de Mangeleer en Geert Van Hecke bij ons, heeft ook Nederland zijn chefs die tot de absolute wereldtop behoren. Met een ondeugende creativiteit, een uitstekende keuze van ingrediënten en vooral jarenlang hard labeur kookte Jonnie Boer, topchef van De Librije, zich naar het hoogst haalbare driesterrenniveau.

Tot de crème de la crème behoort ook restaurant De Leest uit Vaassen, waar Jan Boerma al jarenlang zijn vakmanschap vertaalt in mooie contrasten tussen zoet, zuur en smaak. Edwin Vinke, chef van De Kromme Watergang, staat aan het roer van één van de meest bevallige restaurantinterieurs bezuiden de grote rivieren. Hij houdt er een interessante keukenfilosofie op na, gebaseerd op de zilte en aardse smaken die te vinden zijn rondom zijn tweesterrenrestaurant in Zeeland.

Maar voor lekkers uit de zee of succulent vlees en lokale groenten hoef je niet per se naar een toprestaurant. Het is dus nu wel zaak om Nederland van dichtbij te proeven. Of zoals de Engelsen het zo treffend omschrijven: the proof is in the eating.