We zijn allemaal een beetje thigmofiel (jij ook)

Je ooit al afgevraagd waarom katten zich steevast in te kleine dozen wurmen? Of waarom je je als kind onder de keukentafel verschuilde tijdens een onweer? Of waarom een dekentje letterlijk alles honderd keer beter maakt? Voor al die zaligheden is een verklaring: we zijn allemaal thigmofiel.

Thigmofilie, het klinkt als een vieze ziekte. En toch heb je het. Het door bioloog Midas Dekkers uitgevonden woord staat namelijk voor het verlangen naar aanraking en de daaruit volgende geborgenheid. Aanraking maakt gelukkig. Een uiteenzetting:

Katten in dozen

Thigmofilie verklaart waarom kakkerlakken bij onraad wegduiken in een kier, waarom het zo verdomd moeilijk is om ’s morgens uit je bed te komen, waarom mensen een Fiat 500 kopen en waarom de toilet zo’n aangename plek is om uren lang te vertoeven. We houden van aanraking. Niet alleen door een knuffel of kus (hoewel dat zeker geen kwaad kan), maar van voelen in het algemeen. In kleine, besloten ruimtes krijgen we continu prikkels van ons grootste zintuig: onze tastzin.

Thigmofilie is moeilijk uit te leggen, maar wel gemakkelijk te begrijpen.

Al die foto’s en filmpjes van katten die zich in veel te kleine dozen wurmen waar het internet mee volstaat, zijn het ultieme voorbeeld van thigmofilie. Hoe kleiner de doos, hoe meer de kat wordt aangeraakt. Jezelf in een klein hokje steken is jezelf één grot aai cadeau doen. En daarvan wordt niet alleen Filou, maar ook een mens gelukkig.

Mijn koninkrijk voor een knuffel

De manier om je goed te voelen, is door te voélen. Als je je niet lekker voelt, duik je in een hoekje terwijl je je armen om jezelf heen slaat. Als er niemand in de buurt is om een arm om je heen te leggen, dan knuffel je jezelf. Dan ben je je eigen doos.

Tast is het troostzintuig bij uitstek. Een knuffel kan weldadig zijn, maar ook een deken kan zeggen: “Wees maar verdrietig. Ik hou je wel vast tot het beter gaat.” Daarom is dat ook het eerste wat slachtoffers van een ramp krijgen, zelfs al vond die plaats in de Sahara. Een deken geeft meer dan warmte, het zorgt voor geborgenheid. Thigmofilie is moeilijk uit te leggen, maar wel gemakkelijk te begrijpen.

In den beginne was er… een trauma

Voor Midas Dekkers, bioloog en schrijver van het boek De Thigmofiel, begint dat alles in de baarmoeder, waar we negen maanden lang lekker warm en ingesloten zitten. Wanneer we daaruit worden weggewerkt, ontstaat er een trauma. (En dat gebeurt eigenlijk veel te vroeg, want door ons grote hoofd moeten vrouwen bevallen nog voor hun baby’s volledig klaar zijn voor de wereld. Een babydier kan doorgaans meteen lopen, een mensenbaby is een hulpeloos hoopje mens.)

Het allerbeste wat je volgens Watson, de stichter van het behaviorisme, voor je kinderen kon doen, was een kooi bouwen in de tuin. Uiteindelijk bleek dat toch geen topidee.

Dat heerlijke geborgen gevoel van in de baarmoeder, dat ons zo bruut is ontnomen, blijven we de rest van ons leven opzoeken, aldus Dekkers. Terecht ook, want zonder aanraking, word je simpelweg gek. Dat is evenwel een behoorlijk moderne opvatting, want in de periode voor de jaren ’60 raadden opvoeders juist af om kinderen te knuffelen of te troosten als ze ongelukkig waren. Het allerbeste wat je volgens Watson, de stichter van het behaviorisme, voor je kinderen kon doen, was een kooi bouwen in de tuin.

Slachtoffers

Voor je denkt dat dit een goed idee is: Watsons kinderen hebben later allemaal minstens een keer geprobeerd zelfmoord te plegen. Andere bekende slachtoffers van de opmerkelijke opvoedingsmethode zijn de aapjes van Harlow. De psycholoog verving de moeder van jonge aapjes door een levenloze pop van ijzerdraad. Alle aapjes eindigden krankzinnig. De resultaten waren zo opvallend dat Harlow vaste leverancier werd van testdieren in het onderzoek naar depressies. Bijzonder was dat de aapjes waarvan hun pop wel een vacht had, er iets beter aan toe waren: de kracht van de tast en van zachte dingen voelen.

Geef ons dus onze hoekjes, kiertjes en dekentjes. Blijf gerust even langer in bed liggen om te genieten van die lakens om je heen. In een tochtige wereld vol licht, lucht en kale vlaktes, is het goed om je veilig te voelen. Niet gek om dat te leren op deze druilerige zondag, nietwaar?

(EK)