David Stevens (37) is het gezicht van de fietsbrigade van de zone Brussel Hoofdstad Elsene. Hij was meermaals de snelste politieman van België, finishte in 2017 als eerste Belg in de marathon van Brussel en is sportsecretaris van de Belgische Politie Sportbond.
Alles draait om verbinding. Een leefbaar verkeer vergt een wegcode en handhaving, maar ook overtuigingskracht: iedereen meekrijgen en samen aan verandering werken. De politie krijgt veel kritiek, maar dat ontmoedigt me niet: ik zie dagelijks hoe de fietsbrigade sommige Brusselse wijken totaal getransformeerd heeft en daarbij de hulp krijgt van gewone mensen – we hebben als organisatie die verbindende kracht. Bij opstootjes is het al gebeurd dat wijkbewoners in de bres springen voor ons: ‘Dat zijn ónze agenten.’ Dan weet je: we hebben iets opgebouwd.
Wij hebben geen carrosserie rond ons. Op de fiets blijf je herkenbaar en aanspreekbaar, waardoor mensen makkelijker naar ons toe komen, en wij beter weten wat er bij hen leeft. Ik ben als hoofdinspecteur ook heel actief op de sociale media en heb als uitgeweken Gentenaar veel moeite gedaan om Brussel en zijn gemeenschappen te leren kennen. Je kunt als politie niet blind te werk gaan – we moeten midden in de samenleving staan en de stad voelen.
Aangename buurten beginnen met verkeersleefbaarheid. Als in het verkeer alles kan en er een gevoel van straffeloosheid heerst, denken boosdoeners algauw dat ze ook zullen wegkomen met andere feiten, met vandalisme, een handtasdiefstal of een overval . De bescherming van de zwakke weggebruiker is een startpunt: maak een plek veiliger voor fietsers en voetgangers, en je stelt vast dat ze ook op andere vlakken veiliger wordt.
Op het einde van de rit wil je iets veranderd hebben. De fietsbrigades van ons korps schreven vorig jaar 84.000 boetes uit, maar zonder een echte gedragswijziging is onze maatschappelijke impact eigenlijk nul. Dan stelp je kortstondig het bloeden, maar pak je het probleem zelf niet aan. Ook beleidsmatig zijn we een partner in stadsopbouw en mobiliteitsvraagstukken: de fietsbrigade wordt nu standaard om advies gevraagd wanneer straten of de weginrichting vernieuwd worden.
Hoe diverser het politiekorps, hoe rijker de stroom aan ideeën over het verbeteren van de stad en onze rol daarin.
Als marathonloper leer je om stelselmatig je grenzen te verleggen. Ook in mijn werk heb ik de neiging om te blijven gaan. Omdat de fietsbrigade nu ook inzet op andere actuele thema’s, zoals zwerfvuil en fietsdiefstal, maar vooral omdat het leven in de stad en het contact met de burger nooit stoppen. Mijn vrouw zegt weleens dat ze met Brussel getrouwd is: ik vraag me voortdurend af wat we nog meer of beter kunnen doen om de stad leefbaarder te maken.
Je kunt maar meedenken met de samenleving als je die ook weerspiegelt. Zeker in een mengelmoes van culturen als Brussel: hoe diverser het politiekorps, hoe rijker de stroom aan ideeën over het verbeteren van de stad en onze rol daarin – die input kan niet alleen van witte agenten, mannen of sportieve types komen. Zo helpen elektrische fietsen ons binnenkort om alle collega’s aan boord te houden. Brussel heeft steile hellingen, maar wij hebben iedereen nodig.
Voor mij is de kleine norm respecteren een levensstijl. Ik rijd tot ergernis van mijn omgeving altijd onder de maximumsnelheid, en als ik ’s ochtends vroeg helemaal alleen naar het werk loop, sta ik aan elk rood licht te trappelen. Dat ben ik het korps verplicht, want als ik zelf overtredingen bega, verlies ik alle geloofwaardigheid. Ik blijf ook het gesprek aangaan wanneer iemand me uitscheldt op straat of op sociale media – ik ga niet met één uithaal kapotmaken wat we in vijftien jaar met de bikers opgebouwd hebben.
Het maatschappelijk draagvlak voor asociaal gedrag verkleint. Je hoort soms dat de burgerzin verdwijnt, maar dat gevoel heb ik helemaal niet. Vijftien jaar geleden kon hier alles, nu zijn mensen meer begaan met verkeersleefbaarheid en is de weerstand tegen overtredingen veel groter. Auto’s die op het fietspad parkeren, snelheidsduivels, dronkenschap of agressie achter het stuur: mensen willen dat niet meer ondergaan. Preventie alleen werkt niet – je moet de pakkans hoog houden en hardleerse overtreders beboeten – en iedereen heeft tegenwoordig een diploma in het minimaliseren van overtredingen. Maar ik schrijf nooit iemand af, laat staan een hele groep of gemeenschap: verbinden betekent dat je het blijft proberen, hoe zwaar ook de tegenwind.
