Ondernemer Isabel Verstraete: ‘Corona duwt de vrouw opnieuw naar de haard’

‘Door de coronacrisis komt de onafhankelijkheid van de vrouw in het gedrang’, stelt Isabel Verstraete op de 110e Internationale Vrouwendag. Ze is voorzitter van de Female Assosiation of Belgian Marketeers en helpt multinationals en KMO’s met marketing, branding, strategie en communicatie.

We leven in een fragiele wereld, dat beseffen we vandaag meer dan ooit. Fragiel op het vlak van gezondheid, daar twijfelt niemand meer aan. De fysieke en mentale impact van covid blijft de wereld in zijn macht houden. Maar de wereld blijkt ook fragiel te zijn op het vlak van verworvenheden waarvan we dachten dat die in steen gebeiteld stonden. De bestorming van het capitool in Amerika deed ons plots beseffen hoe fragiel de democratie is.

Helaas is gebleken dat ook de strijd voor gendergelijkheid, inclusie en diversiteit fragiel bleek te zijn. Corona duwt de vrouw terug naar de haard, de cijfers liegen er niet om. Waar het World Economic Forum gender report van 2020 nog stelde dat gender gelijkheid aan dit tempo nog bijna 100 jaar zou duren, moeten vandaag veel vrouwen een stap terug zetten door corona en zo komt hun onafhankelijkheid in het gedrang. Corona werkt dus eerder rolbevestigend dan roldoorbrekend, en dit wordt met keiharde cijfers aangetoond. De positie van de vrouw is wereldwijd hard getroffen door deze gezondheidscrisis.

Laten we beginnen met de cijfers in België. In 2019 namen steeds meer mannen ouderschapsverlof op. Die groeiende trend werd plots gestopt door de pandemie. De cijfers van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorzieningen (RVA) tonen aan dat het coronaverlof in België door 75% vrouwen opgenomen werd. Dit verlof werd aangeboden aan gezinnen die opvangproblemen hadden voor hun kinderen. De realiteit van deze cijfers toont aan dat het toch vooral de vrouwen waren die een stapje terug zetten om de kinderen thuis op te vangen.

Ook bij het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen maken ze zich zorgen. De vrees is dat er dit jaar een grote golf van ontslagen zit aan te komen. En dat daarbij stereotypen een rol zullen spelen. Zwangere vrouwen die te horen krijgen dat ze ontslagen worden ‘omdat ze zo langer bij hun kindje kunnen blijven’. Dit bevestigt het aloude denken dat de man nog steeds de kostwinner is en dat het loon van de vrouw maar een extraatje is. Maar in het tweeverdienersmodel van vandaag is dat al lang niet meer de realiteit.

De impact van corona op vrouwen is echter geen Belgisch fenomeen. Een studie van Deloitte bij 400 vrouwen in 9 landen toont aan dat 7 op de 10 vrouwen overtuigd is van het feit dat corona hun carrière vertraagt. Een Amerikaanse McKinsey studie bij 600 bedrijven bevestigt dat 1 op 4 vrouwen die op C-level werkt, erover nadenkt om een stap achteruit te zetten of het professioneel leven volledig vaarwel te zeggen.

Het spreekt voor zich dat naast de ‘brain drain’ die dit teweeg brengt, de pandemie ook een gigantische negatieve impact zal hebben op de positie van de vrouw in de samenleving. Want als vrouwen geen baan hebben of minder werken zijn ze financieel afhankelijk van anderen en worden de relationele verhoudingen opnieuw scheefgetrokken.

Het zijn dus vooral de werkende moeders die dubbele shiften draaien sinds telewerk de norm geworden is. De zorg voor de kinderen én het huishouden is grotendeels op het bordje van de vrouw terechtgekomen. Neem daarbij de ‘always on’ druk die alle werknemers vandaag voelen, doet de mentale druk opstapelen en laat diepe sporen na bij werkende moeders.

Ook vrouwen zonder kinderen komen niet zonder kleerscheuren uit deze crisis. De huishoudelijke taken lijken bij koppels plots toch meer in de schoot te vallen van de vrouwen dan van de mannen. Mensen die in teamverband samenwerken lijken meer te eisen van vrouwen zonder kinderen, want welk excuus hebben die om ‘me time’ op te eisen? Kortom het woord ‘work-life balance’ is bij de meeste vrouwen onbestaand sinds het uitbreken van de pandemie.

De bovenstaande hallucinante cijfers en de vele onthutsende verhalen die ik het afgelopen jaar aanhoorde in mijn rol als president van FAM – the female association of Belgian marketing – deden me besluiten om niet bij te pakken neer te blijven zitten.

FAM werkt samen met andere netwerkorganisaties, experten, coaches en toonaangevende bedrijven die voorop lopen in een zorgzaam beleid omtrent hun medewerkers. Vandaag, op 8 maart, reiken we samen de hand uit naar alle werkende vrouwen en naar alle ploetermoeders. Met een Nederlandstalig en Franstalig panel van experten geven we concrete tips en adviezen aan de vrouwen die nood hebben aan hulp, inspiratie en ideeën hoe ze met de coronastress beter kunnen omgaan. Werkgevers als Ikea, Deloitte en Telenet geven advies over hoe werkgevers beter zorg kunnen dragen voor hun personeel. Met dit initiatief willen we inspiratie en hoop geven aan alle vrouwen, maar ook een oproep doen aan overheden, werkgevers, vrouwen én hun partners om samen na te denken hoe we de werkende vrouwen kunnen helpen.

We zijn ervan overtuigd dat we het tij kunnen keren. We kunnen leren van werkgevers die openstaan voor flexibele werkuren en nieuwe vormen van vakantie aanbieden zoals bijvoorbeeld elke dag een uurtje vrijaf nemen. Dat laatste is nu al mogelijk bij Telenet. Een duidelijke en open communicatie naar je werkgever toe zodat je zelf meester bent over je agenda, dat is hoe een Deloitte het aanpakt. Onderzoek toont ook aan dat als je helder communiceert naar je eigen partner toe, een stukje minder veeleisend bent voor jezelf. Zelfliefde is dan weer belangrijk om stress los te laten. Ik zie ook een enorme bereidwilligheid van vrouwen in leading positions om anderen te helpen. Het smart female network werkt en samen komen we hier als vrouwen sterker uit. The future is positive, the future is female.