‘Je weet bij pleegzorg perfect waar je aan begint, maar niet waar het eindigt. Dat is geen reden om het niet te doen’

‘Een gezin is niet de ijskoude optelsom van een vader, een moeder, een voetballende jongen en een meisje dat met poppen speelt. Een gezin is een nest en een springplank’, schrijft mediamaker en pleegouder Tom De Cock naar aanleiding van de Week van de Pleegzorg. Een warm betoog voor de schoonheid van atypische gezinnen.

Liefde, familie, vrienden, gezondheid, een auto met stoelverwarming: de kosmos is al heel vriendelijk geweest voor mij, de voorbije 39 jaar. Maar weet je waar ik écht intens gelukkig van word? De chaos van de ochtendrush in onze badkamer. Overal vuile was, handdoeken en tandenborstels. Mijn man die vlechtjes maakt in het haar van onze achtjarige dochter. Onze pleegzoon die in bad spettert. De onwaarschijnlijke, onschatbare, ontroerende parel van een gezin dat ik het mijne mag noemen. Daar smelt ik van. We zijn samen een atypische bende, en net daardoor vervult niets me met meer trots, daar in de intimiteit van onze badkamer.

Tegelijk zie ik ook elke keer opnieuw die man voor me. Een woedende betoger op televisie, die een bord boven zich uitsteekt waarop in even woedende letters SAUVEZ LA FAMILLE! geschilderd staat. Dat beeld achtervolgt me sinds 2013, toen honderdduizenden mensen in Parijs op straat kwamen tégen het homohuwelijk en tégen holebi-adoptie. Want volgens die boze massa moest Het Gezin beschermd worden tegen mensen als ik. (Een leuze die je rond de eeuwwisseling overigens ook nog in onze eigen parlementen hoorde. Zomaar, luidop.)

Ik was op de dag van die onthutsend grote betoging in 2013 al drie jaar getrouwd met mijn man, en we zaten in de laatste fase van onze adoptieprocedure. De televisiebeelden gingen recht naar mijn ziel, en bleven daar. Wáártegen moest Het Gezin dan beschermd worden? Wat waren mijn snode plannen precies? Dat is een beetje in de plooien van de geschiedenis verdwenen.

Wat ik in mijn badkamer zie, om halfacht ’s ochtends, is precies dat: een gezin. Een solide, stabiel gezin dat – er volgt eigen lof, knijp je neus even dicht – bovengemiddeld veel warmte en veiligheid biedt aan twee kinderen met een kwetsbare achtergrond. En we zijn niet per se extra geweldig omdat wij twee mannen zijn, nee. Onze echte superkracht schuilt in iets anders. Wij zijn *tromgeroffel* een adoptie- en pleeggezin. Anders gezegd: een gezin dat extreem weloverwogen en hyperbewust is gesticht. Met kinderen die zó gewenst en welkom waren, dat ons hele bestaan er omheen geplooid is. En dat kan je zeker niet van elk gezin zeggen.

Twee gezinnen

Eigenlijk zijn wij zelfs twee gezinnen: wij met onze dochter Jasmijn zijn er één, en in de weekends dat we met z’n vieren zijn, zijn we ook het ondersteunend pleeggezin voor baby B. Die woont meestal bij zijn mama, en af en toe bij ons. Zo heeft B’s mama de ruimte om haar leven op de rails te houden, en wij hebben er een droom van een speelkameraadje bij. Meer doen we niet. Ons huis en ons hart openstellen. De dozen met babyspeelgoed terug uit de kelder halen. Nachtelijke huilbuien sussen, luiers verschonen, rompertjes wassen. Wij zijn de powerbank van B’s eigen familie: als de batterij daar plat is, nemen wij even over.

Pleegzorg geeft nu al anderhalf jaar veel kleur en vreugde aan ons leven. Het feit dat ons gezin twee papa’s heeft lijkt zelfs een troef: de mama van baby B hoeft zich op geen enkele manier vervangen te voelen. Nieuwsgierige vragen over pleegzorg, online of in real life, gaan ook bijna nooit over onze geaardheid. Wel over de hardnekkige clichés die de ronde doen, en de Vlaming ten voeten uit schetsen. ‘Het wordt nooit je eigen kind, ik zou het niet kunnen.’ Of: ‘je krijgt er de miserie van een hele familie bij.’ Of: ‘ze kunnen dat kind op een dag ook weer van je afpakken, en dan was al je moeite voor niks.’ Elk van die clichés is een voor een paar procent waar. En dat is totaal oké. Pleegzorg is vooral een proces van mensen. En dan bestaat zekerheid niet. Veel van die angsten zijn ook van toepassing op biologische kinderen. Op huisdieren. Op de liefde. Op je werk. Op het verkeer. Op het leven, quoi.

Geen ijskoude optelsom

Je weet bij pleegzorg perfect waar je aan begint, maar inderdaad niet waar het eindigt. Dat is geen reden om het niet te doen. Ja, er komt al eens een rechtbank aan te pas. Ja, het vergt een boel overleg en planning, en je mag zeker niet zomaar doen wat je wil. Ja, B’s leefwereld is anders als de onze, en net daardoor een geweldige eye opener voor onszelf en onze dochter. We zijn er nederiger en dankbaarder door geworden. En ja, ons avontuur met B zou ooit kunnen uitdoven, stap voor stap. Ik denk dan: elke dag dedication die we aan baby B’s leven toevoegen, is meegenomen, voor hem en voor ons. 

SAUVEZ LA FAMILLE! Ik heb je bord gelezen, anonieme monsieur. De boodschap is aangekomen. Wij pleegouders doen namelijk precies wat je op dat kruispunt in Parijs zo schuimbekkend bepleitte. Alleen wat anders dan je wellicht bedoelde. Want een gezin, dat is niet de ijskoude optelsom van een vader, een moeder, een voetballende jongen en een meisje dat met poppen speelt. Een gezin is een nest en een springplank, de potgrond voor het zaadje dat we ooit allemaal waren. Alleen komt niet elk gezin zo gezegend aan de start als het mijne. Geweld, verslaving, verwaarlozing, generatiearmoede, goede wil maar brute pech. Dat hoeft geen kind te verdragen.

Ondersteunende pleegzorg is de perfecte manier om de inspanningen te spreiden, om samen het dorp te zijn dat het kind opvoedt, zodat iedereen dezelfde eindmeet kan halen. Is dat makkelijk? Is een positieve uitkomst gegarandeerd? Nee. En wat dan nog. Kijk voorbij de platitudes en laat je informeren door pleegzorgers of professionals – ze zullen je met open armen verwelkomen.

SAUVEZ LA FAMILLE! Begin er gewoon zelf één. Liefst bontgekleurd en met een hoek af. Zo zijn ze het mooist. Ik heb er nog geen seconde spijt van gehad.