Hanan Challouki (Inclusified): ‘Je kunt dit werk niet doen zonder de teleurstellingen erbij te nemen’

De Antwerpse Hanan Challouki (29) studeerde communicatiewetenschappen toen ze in 2015 mee het nieuwsplatform mvslim.com oprichtte. Als zaakvoerder van het strategische bureau Inclusified adviseert ze nu bedrijven en overheidsorganisaties. Haar boek Inclusieve communicatie werd onlangs genomineerd voor Marketing Book of the Year.

Verandering wensen is voor mij niet genoeg. We zijn hier allemaal maar een beperkte tijd – dan zou het wel heel jammer zijn om niets zinvols te doen en zelf mee aan die verandering te werken. Dan denk ik aan mijn werk, maar ook aan mijn relatie met de mensen rondom me. Elke dag kun je het verschil maken voor anderen en iemands leven wat makkelijker of aangenamer te maken. De keerzijde is dat ik soms blijf gaan.

Ik heb het ondernemerschap mede te danken aan de omstandigheden. Mijn vader was een arbeider en was net als mijn moeder van Marokko naar hier gekomen met maar één doel: een stabiel leven en financiële zekerheid opbouwen. Een dochter die als zelfstandige in het diepe sprong en de eerste maanden geen inkomen had: daar hadden ze niet op gerekend. ( lacht) Gelukkig waren er tien kinderen in het gezin. Ik was de achtste in de rij, zo leer je wel om je eigen plan te trekken.

Je kunt dit werk niet doen zonder de teleurstellingen erbij te nemen. Soms moet ik mezelf echt oppeppen om er weer tegenaan te gaan. Wanneer ik voel dat een bedrijf niet openstaat voor diversiteit bijvoorbeeld of wanneer mensen wel goede bedoelingen hebben, maar toch niet de nodige stappen zetten uit angst voor negatieve reacties. Andere organisaties hebben wel een divers werknemersbestand, maar dan merk ik toch dat veel mensen zich niet veilig voelen om zichzelf te zijn of hun mening te geven. Ook met de dubbele standaard rond vluchtelingen heb ik het soms moeilijk: Oekraïeners worden terecht verwelkomd, anderen veel minder. Dan krijgt mijn vertrouwen in de mensheid wel een knauw.

Ik hoef weinig te doen om een buitenbeentje te zijn. Op school, aan de universiteit en in meetings met oudere witte managers of mannen hoefde ik maar aanwezig te zijn om daaraan herinnerd te worden. Tegelijk wil ik dat mijn leven niet laten bepalen. Ik heb me op een bepaald moment over de vooroordelen en de denigrerende opmerkingen heen gezet en ze gebruikt om er sterker van te worden – ook op professioneel vlak – maar niet iedereen kan dat. Voor mijn zoontje maak ik me daar soms wel zorgen over: hoe zal hij ermee omgaan dat hij soms uit de boot zal vallen? Ongepaste mopjes en microagressies zijn allemaal kleine trauma’s en sommigen zijn daar niet tegen opgewassen.

Op een vliegtuig zet je eerst je eigen zuurstofmasker op voor je je kind er een opzet. Na zes maanden moederschap vind ik dat een mooie leidraad voor het leven. Het is oké om eerst aan jezelf te denken, anders kun je er ook niet voor anderen zijn. Ik wil mijn zoontje alles geven wat hij nodig heeft en met evenveel inzet werken als vroeger, maar dan moet ik zelf ook goed in mijn vel zitten. De zorg voor een hulpeloos wezentje heeft me doen inzien hoe kostbaar me-time is – ik heb het nog nooit zo zalig gevonden om niks te doen. ( lacht)

De ramadan is voor mij geen beproeving, maar een noodzaak. Ik zou op zich hetzelfde werktempo kunnen aanhouden, maar dat doe ik bewust niet. Een maand uit de ratrace stappen, het wat rustiger aan doen en ruimte creëren voor reflectie: mentaal is dat enorm heilzaam, wat maakt dat ik er elk jaar weer naar uitkijk.

Jezelf kennen is ook beseffen dat je niet alles weet. Ik begrijp vandaag al iets meer van het leven van jonge LGBT’s, vluchtelingen en mensen met een fysieke of mentale beperking dan vroeger, maar ik besef dat ik niet altijd goed kan inschatten hoe zij dingen beleven of met welke uitdagingen zij kampen. Marketeers ontbreekt het daar nog vaak aan. Foute veronderstellingen maken en blinde vlekken hebben is niet zo erg, maar wees je daar dan van bewust. Ga te rade bij mensen die kennis van zaken hebben en spreek niet over, maar mét die doelgroepen.

Werk is ook maar werk. Toen ik op mijn 22ste begon te ondernemen, zag ik dat heel anders. Non-stop productief en bereikbaar willen zijn, weinig slapen, denken dat het allemaal nú moet gebeuren: ik legde mezelf heel veel druk op. Vandaag pak ik een aantal zaken efficiënter aan, maar ik ben vooral blij dat ik mijn werk beter kan relativeren. Die onbeantwoorde mails van vandaag, die zijn er morgen ook nog.