Auteur en voormalig leerkracht Nederlands Diane De Keyzer (64) publiceerde de voorbije dertig jaar Madame est servie, De Engeltjesmaaksters en andere non-fictieboeken over sociale geschiedenis. Dit voorjaar verscheen Quel Bordel, over de geschiedenis van de prostitutie. De Keyzer geeft er op 5 november een lezing over in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience in Antwerpen.
Bewijsdrang
“Een boek schrijven is voor een groot stuk mezelf bewijzen. Ik ben opgegroeid in een schrijnwerkersgezin uit Wezemaal, een dorp dat toen uit twee fysiek gescheiden gemeenschappen bestond. In de dorpskern woonden de notabelen en dus ook hun zogezegd intelligente dochters, en achter de E314 had je Vlasselaar, het meer landelijke gedeelte waar boerentrienen zoals ik vandaan kwamen. (lacht) Als kind vond ik de vooroordelen en de ongelijke verdeling van kansen verschrikkelijk, maar die periode heeft mijn karakter gevormd. Dus de anderen dachten dat ik niets kon? Dan zou ik ze wel een poepje laten ruiken.”
Minderwaardigheidscomplex
“Er zijn meerdere wegen naar Rome. Na de middelbare school wilde ik graag politieke wetenschappen, sociologie of geschiedenis studeren, maar uiteindelijk werd het de lerarenopleiding. De universiteit, dat vonden ze thuis niets voor ‘mensen zoals wij’, en al helemaal niet voor meisjes. Nadien heb ik me lang minder gevoeld dan mensen die wel een universitair diploma hadden, maar daar ben ik gelukkig van af. Ik heb archieven omgewoeld, getuigenissen verzameld en soms jaren gezwoegd aan boeken die op doctoraten lijken – ik heb mijn studiedroom gewoon al doende gerealiseerd.”
Vrouwen worden doorheen de geschiedenis vaak als willoze slachtoffers afgeschilderd, terwijl ik daar in mijn research maar heel weinig bewijs voor vind.
Foert zeggen
“Perfectionisme werkt verlammend. Ik weet bij elk boek dat ik nog meer had kunnen lezen, maar ik kan op een bepaald moment wel besluiten dat het zo goed is. Omdat ik weet hoe ver ik al ben gegaan, maar ook omdat een boek anders nóóit afraakt. Jammer genoeg lijken vooral jongeren het moeilijk te hebben om foert te zeggen. Hoe ze eruitzien en willen wonen, seks of zelfs gewoon een etentje organiseren – alles moet perfect zijn, of ze beginnen er liever niet aan. Doodzonde vind ik dat, want als iets mensen mooi en interessant maakt, dan zijn het wel hun imperfecte kantjes.”
Klassebewustzijn
“Engagement heeft veel gezichten. Ik heb altijd een hekel gehad aan mensenmassa’s en dus ook aan betogen, maar ik heb als leerkracht wel jarenlang Nederlands mogen geven aan laaggeschoolden en anderstaligen die ik soms ook met praktische problemen hielp. Ook in mijn boeken is het klassebewustzijn uit mijn kindertijd nooit ver weg: Madame est servie en Met Madame aan zee gaan over het personeel van de rijken, terwijl De vondelingen, De Engeltjesmaaksters en Quel Bordel vrouwen aan de rand van de samenleving in het licht zetten.”
Dikkerdjes vonden nooit een goede job, hoorde ik als kind voortdurend, laat staan een goede partij.
Slachtofferschap
“De geschiedschrijving over vrouwen is nog veel te veel in handen van mannen. Zo worden vrouwen doorheen de geschiedenis vaak als willoze slachtoffers afgeschilderd, terwijl ik daar in mijn research maar heel weinig bewijs voor vind. Of het nu over illegale abortus gaat, de vondelingenproblematiek, seksualiteitsbeleving of sekswerk, zelfs in de meest penibele omstandigheden maken vrouwen wel degelijk keuzes.”
Lichaamscultus
“De buitenkant is niet zaligmakend. Rond mijn twaalfde was het duidelijk dat ik nooit een slanke deerne zou zijn, maar ik hoorde voortdurend dat een goed figuur hielp om verder te komen in het leven. Dikkerdjes vonden nooit een goede job, klonk het, laat staan een goede partij. Dankzij mijn werk, mijn boeken en mijn partner heb ik nu een mooi gevoel van eigenwaarde, maar als samenleving blijven we enorm gefocust op het uiterlijk. We hebben nog een lange weg te gaan.”
Tijdens mijn research denk ik voortdurend dat ik het zelf niet beter had kunnen verzinnen.
Intolerantie
“Het vreemde omarmen is een bron van verrijking. Sommigen hebben het moeilijk met homo’s, transgenders of mensen met een andere huidskleur en cultuur. Misschien maakt het onbekende bang, of vind je het vreemd en onbegrijpelijk. Maar ik erger me aan onwetendheid en intolerantie. We veroordelen er maar op los en doen geen enkele moeite om mensen echt te leren kennen.”
Researchen
“De werkelijkheid overtreft vaak de fictie. Ik lees graag fantasierijke historische romans zoals Het verslag van Brodeck van Philippe Claudel en Lelieblank, scharlakenrood van Michel Faber, maar zelf werk ik bewust met de geschiedenis en feiten. De verhalen en anekdotes die ik tegenkom zijn net zo onwaarschijnlijk en straf. Ik twijfel zelfs aan mijn eigen verbeeldingskracht, want ik denk voortdurend dat ik het zelf niet beter had kunnen verzinnen. Tot nu toe heb ik me dan ook niet aan fictie gewaagd, maar dat komt misschien nog.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
