Eetstoornissen komen steeds vaker én op steeds jongere leeftijd voor. De met voedsel overladen kerstperiode is voor mensen die herstellen van of worstellen met het concept ‘voeding’ een hele zware tijd, bevestigt ook de Britse professor Christopher Fairburn. ‘Kerst is en blijft een feest, maar voor sommige mensen is het vieren iets moeilijker. We moeten daar niet zwaarmoedig van worden, maar het is wel belangrijk dat er aandacht voor is.’
December. We hebben sinterklaas achter de kiezen, de kerstkroketten lonken en tussendoor krijg je waarschijnlijk ook nog een heleboel eindejaarsdiners met collega’s en vrienden te verteren. Tijdens deze periode valt het nog meer op hoe het werkwoord bingen gedevalueerd is en een intrede maakt in onze populaire cultuur. Bingen is tegenwoordig de begeleidende hashtag voor wanneer we een zak chips en een pak koeken in één setting wegwerken, terwijl het voor mensen met een eetstoornis die gekenmerkt wordt door eetbuien een pijnlijke realiteit is.
Weekend.be sprak met professor Christopher Fairburn, de man die in 1981 de eerste behandeling voor boulemie en binge eating disorder ontwikkelde die vandaag wereldwijd gebruikt wordt om eetstoornissen te behandelen. Zijn gereviseerde methode genaamd CBT-E is sinds kort voor iedereen beschikbaar in het zelfhulpboek ‘Overwin je eetbuien‘.
Laat ons maar meteen met de deur in huis vallen/onszelf gerust stellen: hoe weet je wanneer je eetbuien problematisch zijn?
Christopher Fairburn: “Er moeten twee dingen aanwezig zijn voor je in medische zin mag spreken van een ‘binge’ of een vreetbui. Ten eerste is het belangrijk dat je de controle volledig kwijt bent tijdens een eetbui. Je denkt er niet over na, het is machinaal, dwangmatig. Ten tweede moet het ook abnormaal veel zijn op zeer korte tijd.”
Wat vindt u ervan dat mensen de term zo licht zijn gaan gebruiken?
Fairburn: “Ik kan er niet veel aan doen. Ik heb dat tijdens mijn carrière enorm zien veranderen. Het woord ‘binge’ werd vroeger enkel gebruikt om alcoholconsumptie te omschrijven, momenteel is het voor alles van toepassing, van tv-kijken tot eten. Op zich is het niet zo erg wanneer mensen de term gebruiken, zolang bevoegde personen als artsen er maar niet losjes mee omspringen.”
Is uw CBT-E methode enkel toegespitst op mensen die bingen?
Fairburn: “Nee, het is een universele vorm van cognitieve gedragstherapie die gebruikt kan worden voor alle eetstoornissen, maar vooral in de ziektes waarin binging veel voorkomt zoals boulemie of binge eating disorder zijn de succescijfers opvallend. Dit zelfhulpboek maakt de methode toegankelijk voor meer mensen.”
Toch lijkt het vreemd, dat men zulke serieuze ziektes kunt genezen met een zelfhulpboek.
Fairburn: “Uiteraard is het boek minder efficiënt dan daadwerkelijk de therapie volgen bij een gecertificeerde arts, maar het is een goede tussenoplossing. Om mentale hulp vragen blijft voor heel wat mensen moeilijk en de wachtlijst voor gespecialiseerde plekken in instellingen is vaak ontzettend lang. Dit boek is een handig hulpmiddel voor patiënten voor wie de drempel naar therapie verlaagd wordt, en dankzij dit boek kunnen ze ook terecht bij een therapeut die niet gespecialiseerd hoeft te zijn in eetstoornissen om samen een paar belangrijke eerste stappen in de goede richting te zetten.”
Wat kan je doen wanneer je vermoedt dat je vriend of partner een eetstoornis heeft?
Fairburn: “Wanneer je daar redelijk zeker van bent is het belangrijk om hem of haar daarop aan te spreken, uiteraard op een zachte manier. Die persoon zal waarschijnlijk boos worden of het ontkennen, maar zal er wel over nadenken, en allicht op een later tijdstip bij je terugkomen. Het is heel delicaat maar ontzettend belangrijk om je ongerustheid te uiten. De meeste mensen kunnen hun eetstoornis jarenlang wegsteken, omdat ze er niet speciaal mager uitzien (wat mensen doorgaans associëren met een eetstoornis) en ze hun afwijkend eetgedrag goed hebben leren maskeren. Een uitgestoken hand heeft op lange termijn echt wel impact.”
Vorig jaar schreven we een stuk over hoe mensen die herstellen van een eetstoornis de feestdagen overleven.
Fairburn: “Dat maakt me blij. Tijdens de berichtgeving over de feestdagen wordt er rekening gehouden met allerlei voedselvoorschriften – van vegetarisch tot glutenvrij- en wordt er ook terecht aandacht geschonken aan voormalige alcoholverslaafden, maar over mensen die herstellen van of worstelen met een eetstoornis wordt zelden gerept. Kerst is voor hen de vreselijkste periode van het jaar; niet bepaald feestelijk dus. De festiviteiten draaien om eten, er is heel veel sociale druk om veel te eten en bovendien zìèn heel veel mensen je ook eten – een nachtmerrie voor velen. Om nog maar te zwijgen van de goede voornemens die men maakt om het volgende jaar op dieet te gaan. Daarnaast is het sowieso een heel stresserende periode, en dat is een trigger voor iedereen met een vorm van verslaving of mentale ziekte. Kerst is en blijft een feest, maar voor sommige mensen is het vieren iets moeilijker. We moeten daar niet zwaarmoedig van worden, maar het is wel belangrijk dat er aandacht voor is.”
