Auteur Anaïs Van Ertvelde is geboren met een handicap: ‘Soms wil je gewoon even naar de supermarkt gaan zonder op te vallen’
Anaïs Van Ertvelde (36) werd geboren met een korte rechteronderarm en studeerde geschiedenis en gender. Met Heleen Debruyne maakt ze de podcast Vuile lakens en aan de Universiteit Leiden deed ze historisch onderzoek naar lichaam, handicap en gender. Haar nieuwe boek Handicap: een bevrijding wil een aanzet zijn om radicaal anders over beperkingen na te denken.
Leidraad
‘Boeken bepalen voor een groot stuk hoe ik naar de wereld kijk. Als introvert kind zat ik vaak in een boom te lezen. Op zoek naar hoe te leven met een lichaam dat afweek van de norm, boden boeken een betere leidraad dan de mensen in mijn omgeving. Als ik met iets worstel, is mijn eerste reflex nog steeds om in mijn boekenkast te kijken. Toen ik de voorbije drie jaar in een burn-out zat, viel dat lezen plots weg. Cognitief was ik daar niet toe in staat. Waar moest ik nu antwoorden vinden voor wat mij overkwam? Het voelde aan als een groot identiteitsverlies.’
Anonimiteit
‘Ik ben het vanzelfsprekend gaan vinden om als een wandelend spektakel bekeken te worden. Van in mijn jeugd werd ik door mijn handicap vaak aangestaard. Mijn moeder (Thuis-actrice Annick Segal, red.) maakte hetzelfde mee: overal gaapte men haar aan. Ik leerde zonder angst met die blikken te spelen. Zo droeg ik als tiener vaak extravagante outfits, want de mensen keken toch al. Al wil ik die vrijheid ook niet romantiseren. Soms wil je gewoon even naar de supermarkt gaan zonder op te vallen.’
Moedeloosheid is dodelijk als je sociale verandering nastreeft.
Anaïs Van Ertvelde
Gevuld leven
‘Ik heb lang enkel schaarste van het leven verwacht. Mijn ouders hadden het in het begin van hun carrière niet makkelijk, waardoor we thuis op onze centen moesten letten. Zo kreeg ik het idee dat je nooit iets in de schoot geworpen krijgt. Als je een beperking hebt, krijg je daar nog de boodschap bovenop dat je dubbel zo hard je best zult moeten doen als je kansen wilt krijgen. De realiteit is anders gebleken: ik leid een leven in overvloed, het is rijk aan ervaringen en ontmoetingen. Door altijd van schaarste uit te gaan, was ik er niet op voorbereid dat het ook weleens van het goede te veel kan zijn.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Zelfbeeld
‘Sinds mijn burn-out zie ik mezelf als paddenstoelen. Ik mag op verschillende plekjes in het bos mijn hoofd uitsteken, zonder daar meteen een prestatie aan te verbinden. Voordien was mijn zelfbeeld te vergelijken met een eik. Een sterke boom die steeds hoger en mooier groeit, recht omhoog. Ging ik voordien van het ene symposium naar het andere, van de ene minnaar naar de andere, in die burn-out lukte dat allemaal niet meer. Hoewel ik een grote angst had om in een soort leegte terecht te komen, heb ik me nooit zo dicht bij mezelf gevoeld als toen. Ik merkte dat ik maar weinig nodig had. Ik was al tevreden als ik in de tuin zat en het gras en de zon kon voelen.’
In eerdere relaties geloofde ik dat we moesten wroeten in elkaars psyche en alles moesten bespreken.
Anaïs Van Ertvelde
Mildheid
‘Ik had liever vroeger ontdekt dat het oké is om mild voor jezelf te zijn. Als ik mij in het verleden afvroeg of iets wat ik deed wel goed voor me was, dan keek ik daar met de ogen van de 16-jarige Anaïs naar. Kwam het nog overeen met de verlangens, dromen, ambities en waarden die zij had? Dat had iets moois en idealistisch, maar ook een zekere hardheid. Die 16-jarige vond altijd dat er veel moest. Zij vond al die internationale conferenties, reizen, onderzoeken en geliefden spannend en interessant, maar intussen besef ik dat die niet de essentie vormen.’
De liefde
‘Relaties vragen niet noodzakelijk veel werk. Je leest het overal: liefde is een werkwoord! In eerdere relaties geloofde ik dat we moesten wroeten in elkaars psyche en alles moesten bespreken. Niet dat ik met mijn nieuwe partner Mari geen spanningen heb en met hem geen diepe gesprekken voer, maar hard labeur is zeker niet het fundament van onze verhouding. Dat het voldoende bleek om het samen aangenaam te hebben, was in het begin wennen voor mij. Het verbaast me nog elke dag dat je niet voortdurend in een relatie moet investeren om een grote emotionele openheid en band te voelen.’
Gelatenheid
‘De hoop bij mijn vriendenkring stort in en dat is gevaarlijk. Toen we van de universiteit kwamen, namen we ons voor als jonge hemelbestormers het middenveld of de politiek in te gaan. Met veel positieve energie geloofden we dat het anders kon. Vandaag voelen we eerder gelatenheid omdat het toch niet zo makkelijk bleek om tegen de bestaande structuren te schoppen. Ook door de politieke evolutie: de opkomst van extreemrechts, het klimaat… Moedeloosheid is dodelijk als je sociale verandering nastreeft. Door de dagen sloffen met de gedachte dat het allemaal geen zin heeft, daar bedank ik voor. Als we allemaal een kiezeltje in de rivier verleggen, kunnen we samen veel bereiken.’
Handicap: een bevrijding (22,99 euro) is verschenen bij De Bezige Bij.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier