Duurzamer produceren en consumeren

© Canvas

Het lijkt allemaal nog bevreemdend, maar nieuwe manieren van produceren en consumeren winnen met rasse schreden terrein. En Vlaanderen speelt daarin een prominente rol, zo blijkt uit de tweedelige docureeks ‘Alles kan schoner’ van Knack-journalist Dirk Draulans.

Stel: we produceren onze spullen niet meer in China, maar in microfabrieken om de hoek, waar 3D-printers zelfs de ingewikkeldste computerbeelden in een handomdraai tevoorschijn toveren. Zonder afval, met maar een fractie van de energie die we er nu voor nodig hebben, en met nauwelijks transportkosten en de bijbehorende vervuiling. Of stel nog: we verstoppen onze ideeĆ«n niet langer achter patenten en copyrights, maar zetten ze online zodat iedereen ze kan gebruiken of verbeteren. ‘Glocalisation’ wordt het weleens genoemd: ontwerpen gebeurt wereldwijd, produceren lokaal. Vanochtend post u uw ontwerp voor een nieuwe schoen in Brussel, vanavond brengt iemand in LA een aanpassing aan, en morgen loopt er iemand mee rond in Tokio.

Alles kan schoner

En stel dat we binnenkort zelfs nauwelijks nog producten zouden kopen, maar veeleer diensten. Dat we bijvoorbeeld geen verwarmingstoestel meer kopen, maar warmte. De ‘warmteproducent’ garandeert dat de temperatuur in onze woning behaaglijk is, maar blijft wel eigenaar van het toestel. Zodat hij er alle belang bij heeft dat het niet snel stuk gaat, en dat de onderdelen gemakkelijk te repareren of te hergebruiken zijn. Zuinig, efficiĆ«nt en milieubewust. Nu is het veelal omgekeerd, uit winstbejag. Of waarom dacht u dat schoenen, telefoons of stereo’s steeds sneller de geest geven en niet te herstellen blijken?

Het lijkt allemaal nog bevreemdend, maar deze nieuwe manieren van produceren en consumeren winnen met rasse schreden terrein. En Vlaanderen speelt daarin een prominente rol, zo blijkt uit de tweedelige docureeks ‘Alles kan schoner’ van Knack-journalist Dirk Draulans. Slimme, energiebesparende, niet-vervuilende technologieĆ«n vinden hier een vruchtbare bodem. Het ene bedrijf recycleert oude gsm’s, een ander ontwerpt superzuinige straatverlichting, of zet oude storten om in bruikbare bouwmaterialen en energie. Cleantech of schone technologie is een business die, soms letterlijk, goud waard zal zijn, in tijden waarin grondstoffen schaarser worden, transportkosten stijgen, en de druk op het milieu onhoudbaar wordt.

Kalundborg

Iemand die daar al decennialang op hamert, is Walter Stahel, die vrijdag 29 november komt spreken in de Boerentoren in Antwerpen, op de Community Day van Plan C. Als we onze levenskwaliteit enigszins op peil willen houden, en ons milieu leefbaar, zo stelt hij, zullen we drastisch minder energie en grondstoffen moeten gaan gebruiken. En dat is mogelijk. De Zwitserse architect is een van de grondleggers van de kringloopeconomie en het cradle-to-cradleconcept: het afval van de ene is de grondstof van de andere, en in een volledig gesloten kringloop is er geen restproduct, alles wordt op een of andere manier hergebruikt. Een van de bekendste voorbeelden is de stad Kalundborg in Denemarken, waar een aantal grote ondernemingen en nutsbedrijven hun afval-, energie-, water- en warmtestromen met elkaar verbonden hebben: wat voor de ene een bijproduct is, kan de andere nog goed gebruiken. De Kalundborg Symbiosis is een schoolvoorbeeld van een pure win-winsituatie.

En bovendien: “De kringloopeconomie zal voor massa’s nieuwe, lokale jobs zorgen”, zegt Stahel in een interview met Argus Actueel. “De jobs in de recycling- en hermaaksector zullen zijn waar de producten zijn: overal dus. Het is van wezenlijk belang de kringlopen zo klein mogelijk te houden en het transport tot een minimum te beperken.” Of hoe economie en ecologie voor een keer niet met elkaar botsen.

Jan Haeverans Walter Stahel is keynotespreker op de Community Day van Plan C op vrijdag 29 november in de Boerentoren in Antwerpen. Ook Douwe Jan Joustra, Nederlands architect en promotor van de circulaire economie, geeft er een lezing. Info in inschrijven: www.plan-c.eu. Het tweede deel van de documentaire ‘Alles kan schoner’ van Dirk Draulans wordt woensdag 27 november om 21.10 uur uitgezonden op Canvas. De reeks is ook online te bekijken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content