STADSJUNGLE

De handleiding

STAP 1 Use the force of the dark side

Een smalle ommuurde tuin associeer je niet meteen met veel leven? Je gazon is maar een triestig lapje? Dat hoeft niet zo te zijn. “Wil je een echte jungletuin, dan is een zogenaamde ‘schouwtuin’, met hoge muren rondom, net ideaal”, legt Greet Tijskens van de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren (Velt) uit. “In een bos groeien struiken toch ook in de schaduw? Kies de kruidlaag uit bosvegetatie: planten die je vindt op een open plek in het bos. Varens bijvoorbeeld, of salomonszegel en hondsdraf. Ook onze inheemse klimmers zijn bosplanten: klimop natuurlijk, maar ook klimhortensia doet het goed in de schaduw.” Bijkomend voordeel: veel schaduwplanten hebben mooie en grote bladeren om het weinige licht optimaal te capteren; ze zijn dus extra decoratief. “Een bonte hosta bijvoorbeeld heeft ook wit in zijn blad, dat brengt extra licht.” Ook veel bodembedekkers zijn blij met een donkere plek, denk maar aan maagdenpalm.

STAP 2 Doe lekker vettig

“Wintergroen. Dat is het belangrijkste als je het jaar rond wil genieten van weelderigheid”, weet tuinarchitect Bart Haverkamp. “Mahonia ‘Apollo’ bijvoorbeeld is een mooie struik die bloeit van januari tot maart. Of de conifeer ‘apenverdriet’. Ik vind dat een jungle iets vettigs nodig heeft. Doe maar niet te lieflijk qua struiken en bomen. Een Fatsia japonica blinkt en reflecteert het licht. Met bijna kitscherige eenjarigen zoals bromelia’s of dahlia’s kun je toch nog vrolijk oranje, rood en roze binnenhalen. En er is natuurlijk bamboe. Die is het mooist felgroen in de winter en verliest zijn blad pas in april.”

“Er zijn ook inheemse struiken, zoals bijvoorbeeld vlier, die in de prille zomer heerlijk ruiken”, zegt Greet Tijskens van Velt. “Maar die durven al eens te groot uitvallen voor een gemiddelde stadstuin. Een kleinere, niet-inheemse struik zoals hibiscus of eikenbladhortensia kan soms beter zijn om toch wat planten in de tuin te hebben.”

STAP 3 Kijk omhoog en omlaag, en links én rechts

Gebruik de muren rondom in je voordeel en laat planten – gecontroleerd – klimmen. Een ideale klimplant voor beginners is de Oost-Indische kers. Ze heeft weinig wortels in de grond en kruipt snel de muur op. Gele en oranje (eetbare) bloemen krijg je er gratis bij. Ook in scheuren van stenen muren kun je planten: muurpeper of zandkruid en tijm.

Meestal heeft een stadswoning meerdere verdiepingen en kun je van de tuin genieten zowel vanuit kikker- als vanuit vogelperspectief. Eén boom, zoals een slaapboom of een fluweelboom, kan dan al volstaan voor een vol effect vanop de verdiepingen.

Wie muren heeft, kan er ook gaten in boren en rekken, schapjes of plantenbakken aan bevestigen. Een verzameling cactussen op een houten plank geeft instantexotiek. Zijn de muren of afscheiding te laag, of ben je huurder en kun je geen gaten boren? Ga dan voor een verrolbare, met potten en kuipen gevulde groenmuur.

STAP 4 Kijk uit waar je loopt

Wat ligt er op de grond? “Wil je een echt ‘woest’ effect dan kun je kiezen voor vulkanisch substraat”, adviseert Bart Haverkamp. “Ook boomschors of zelfs witte kiezels gaan goed samen met weelderige planten. Een houten terrasje is altijd praktisch, maar dat installeer je beter niet in de schaduw, want dan wordt het een gladde en mossige bedoening.”

Greet Tijskens vult aan : “Leg alleen verharding die je dagelijks gebruikt. Een gezin van vier moet maar plaats voorzien voor een tafel en vier stoelen. Ook raden we aan om nooit ‘paadjes’ aan te leggen langs de rand van de muren, doe dat liever in het midden. Tegen een muur loop je toch nooit, daar verschijnen dan sowieso planten. Je kunt de randen beter laten begroeien.”

STAP 5 Geen vaste grond ? Geen nood

“Een echte jungle komt uit de grond”, meent tuinontwerper Bart Haverkamp. Toch kun je ook met potten en kuipen een junglesfeer creëren. Voor bloempotten in de tuin of op het terras geldt: blend sfeervol en ton sur ton. Of laat er een blikvanger uitspringen. Vermijd goedkope plastic kuipen van het tuincentrum, ga op zoek naar kwaliteit. Elke kringwinkel heeft een ruim assortiment van afgedankte bloempotten (van 1 tot 10 euro), zelfs grote ornamentele en vrij klassieke modellen die het ook in een stadstuin goed doen. Twee middelmatig grote potten hebben soms een weelderiger effect dan één gigantische pot, die je bovendien amper verplaatst krijgt. “Of kies voor een reflecterende bak of pot”, tipt Bart Haverkamp. “Ook spiegels werken goed in een kleine stadstuin: ze verdubbelen visueel de ruimte én het aantal planten, als ze goed opgehangen of geplaatst zijn.” En dan zijn er nog de ‘potten’ van textiel. Ze wegen een stuk minder dan terracotta of stenen exemplaren en zijn dus makkelijker verplaatsbaar in de winter.

STAP 6 Denk aan zit- én kijkplezier

Wil je optimaal profiteren van al dat groen, dan kun je voor doorkijk-tuinmeubels kiezen. Het aanbod is gigantisch. Ze bestaan in rustige aarde- en groentinten maar ook in flashy kleuren of zuiders wit. Ook niet onbelangrijk: de verlichting. Deze brengt sfeer in de tuin, ook als je ernaar kijkt van binnenuit, vanachter het raam. Tegenwoordig bestaan er flink wat oplaadbare modellen of lampen die op zonne-energie werken, waardoor er buiten geen elektriciteit voorzien moet zijn. Een old-fashioned windlicht met een dikke kaars, doet het natuurlijk ook nog altijd. Plaats de lichtbron naast een opstapje om struikelen te vermijden of installeer ze zo dat ze je mooiste planten extra in beeld brengen.

Tekst Leen Creve

Kies in smalle ommuurde tuinen voor bosvegetatie. Veel schaduw-planten hebben mooie grote bladeren