Strijden voor mijn land, Senait Merhari, Arena, 18,50 euro. Mijn leed draagt jouw naam, Hanife Gashi, Sirene, 18,95 euro.Op de vlucht voor eerwraak, Ayse, De Kern, 10 euro.

Kort na haar geboorte probeert Senaits moeder haar te vermoorden en vliegt daarvoor zes jaar achter de tralies, terwijl het kind opgroeit in een staatsweeshuis. Vijf jaar later brengt haar vader Senait en haar twee halfzusjes naar het rebellenleger, waar ze wordt getraind tot kindsoldaat… Er volgen drie lange jaren van honger, ziektes, aframmelingen en erger. Opnieuw wordt Senait gered, maar haar vader eist dat ze bij hem in Duitsland komt wonen. Pas op haar vijftiende kan ze ontsnappen, om eindelijk haar leven op te bouwen. Ze woont nu in Berlijn, waar ze carrière maakt als zangeres en songwriter. Strijden voor mijn land is een intrigerend, goed geschreven boek over de lotgevallen van een overlever.

Eveneens in Duitsland woont de Kosovaarse Hanife Gashi (1968) die Mijn leed draagt jouw naamneerpende. Op haar zestiende wordt ze uitgehuwelijkt aan een man die ze nog nooit gezien heeft. Na de geboorte van hun dochter Ulerika ontvluch-ten ze Kosovo en het gezin lijkt zich goed te integreren in hun nieuwe land. Maar achter de façade lijden moeder en dochter onder de mishandelingen van de gewelddadige vader. Tot in 2003 de zestienjarige Ulerika door haar vader wordt vermoord omdat haar westerse levensstijl de eer van zijn familie heeft beschaamd…

Ook een hoop miserie in het leven van Ayse. Ze wordt in Berlijn in 1981 geboren, waar haar Koerdische ouders al 25 jaar wonen. Als ze twaalf is, verkopen haar ouders haar aan haar neef Hassan, maar ze wordt verliefd op de Duitse Oliver. Vlak voor haar geplande huwelijk besluit ze te vluchten en onder te duiken. Maar daarmee is de eer van de familie aangetast en gezichtsverlies behoort, zelfs in het moderne Westen, niet tot de mogelijkheden. Ayse is ter dood veroordeeld voor haar ouders, want die hebben liever een dode dochter dan een zondige… In het voorwoord van Op de vlucht voor eerwraak schrijft Ayaan Hirsi Ali, de Nederlandse politica van Somalische afkomst : “Hoeveel Ayses zijn nodig om Duitsers, Nederlanders, Britten, Fransen, Scandinaviërs, Italianen, Spanjaarden, Grieken andere Europeanen te laten inzien dat voor veel van hun burgers vrijheid niet vanzelfsprekend is, enkel en alleen omdat ze als meisje geboren zijn.” Geen leuke lectuur. Wel nuttige, ook al voel je je als lezer tegelijk verontwaardigd en volslagen machteloos.

Griet Schrauwen