Het heeft tot 1991 geduurd voor de exacte werking van onze reukzin in kaart kon worden gebracht, dankzij Amerikaans onderzoek naar geur-
receptoren dat in 2004 werd bekroond met de Nobelprijs voor Geneeskunde. Zo weten we dat de geurmoleculen die via de lucht onze neus binnenkomen, gekoppeld worden aan zo’n 350 verschillende geurreceptoren. Op die manier worden prikkels doorgegeven aan de hersenen.
Ondertussen is bekend dat er zich ook elders in het lichaam geurreceptoren bevinden. Zo hebben onderzoekers in de bronchiën een geurreceptor geïdentificeerd die reageert op een geur van banaan en abrikoos. De spiercellen gaan daardoor uitzetten, wat misschien een nieuwe piste kan worden voor de behandeling van astma. Een meiklokjesachtige geur zet spermatozoïden er dan weer toe aan om sneller te zwemmen. Eigenlijk vind je overal geurreceptoren: in het hart, de lever, de nieren, de darmen… En uiteraard ook in het grootste orgaan van het menselijk lichaam : de huid.
Aan de Ruhr-Universität Bochum (RUB) in Duitsland hebben professor Hanns Hatt en zijn team in huidcellen geurreceptoren gevonden waarvan er een, bijvoorbeeld, bijzonder gevoelig is voor Sandalore of een synthetische sandelhoutgeur. Onder invloed daarvan zou beschadigd huidweefsel sneller herstellen. Voor u zich in een forse parfumwolk van sandelhout hult (zie ook pagina 38), moet u wel weten dat de geurmolecule in dit onderzoek duizendmaal hoger geconcentreerd was dan wat nodig is om de neus te prikkelen. Het huis Roger & Gallet, eigendom van cosmeticareus L’Oréal, heeft alvast een partnerschap met de RUB op poten gezet. Bedoeling is de werking te onderzoeken van zijn achttiende-eeuwse aqua mirabilis : een formule van achttien officinale en gedistilleerde planten die de basis vormt van hun gezichtsverzorging.
Eerder dit jaar hebben ze aan de RUB ook aangetoond dat een geurreceptor, gelokaliseerd in de huidcellen die pigment produceren, geactiveerd kan worden door een viooltjesgeur. Die reactie beïnvloedt de celgroei en aanmaak van melanine. De ontdekking in kwestie zal in de toekomst wellicht verwerkt worden in zonneproducten, of zelfs tot een nieuwe behandeling leiden van melanomen en pigmentenstoornissen. Geurreceptoren hebben al hun geheimen nog niet prijsgegeven. Wat ze voor de behandeling van ziektes kunnen betekenen, of hoe ze cosmetica kunnen verbeteren, kan alleen onderzocht worden als je weet welke geurmoleculen ze triggeren. En dat kan door ze te parfumeren. Of hoe een luxeproduct broodnodig blijkt te zijn.
delphine.stefens@knack.be
DELPHINE STEFENS
Een meiklokjesachtige geur zet spermatozoïden ertoe aan sneller te zwemmen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
