Ik kijk nooit naar het nieuws op tv. Als er iets ernstigs gebeurt, zoals in Nice, hoor ik het wel via vrienden. Je kunt er niet omheen dat er een zekere sensatiezucht is. Ik mijd journaals omdat ik niet graag teleurgesteld word. Verschrikkingen zijn er altijd geweest, alleen worden we er nu meer over geĆÆnformeerd door de massamedia. Het menselijke ras zingt het al vele duizenden jaren uit, er is geen reden om te denken dat het einde nu nabij is.

De focus op identiteit heeft veel verprutst ; alle multi-culturele problemen vloeien daaruit voort. Je kunt je omgeving natuurlijk niet kiezen, maar ik geloof wel in de vrije wil. Je hebt altijd de keuze om jezelf te bevrijden uit het hokje waarin je gedropt bent. Een politiek conflict kun je alleen oplossen als je naar de geschiedenis kijkt. Toen George W. Bush besloot om Irak binnen te vallen, hield hij weinig rekening met de historische achtergrond van dat land en de desastreuze gevolgen zien we vandaag nog altijd. Irak is, historisch gezien, nooit een natiestaat geweest. Het Iraakse volk bestaat niet, het is een verzameling Koerden, Arabieren en Perzen. Die mensen zijn opgesloten in een identiteit die niet van hen is. Ook Syriƫ, Egypte en Algerije zijn koloniale constructies.

Mijn directe omgeving is niet zo gek op boeken, dat is soms eenzaam. Daarom was mijn deelname aan de Internationale Filosofie Olympiade zo deugddoend : ik ontmoette er gelijkgestemden. Het was een opluchting om eens ‘ja’ als antwoord te krijgen op de vraag : ‘Ken je Leo Tolstoy ?’ We hadden snel een band, alsof we elkaar al tien jaar kenden. We praatten tot een stuk in de nacht, ik heb toen nauwelijks geslapen. Het afscheid viel moeilijk, maar via Facebook blijven we in contact.

Mijn moeder was doordrongen van de waarde van kennis. Ze heeft me altijd aangemoedigd, al was ze wel paranoĆÆde wat mijn schoolresultaten betrof. In het lager onderwijs vond ze alle punten onder 9 een slechte score. Het resulteerde wel in een aangename competitie met andere kinderen. Ik ervaarde de basisschool als een stimulerende omgeving.

Het secundair onderwijs doodt de natuurlijke nieuwsgierigheid van het kind. Observeer een baby : die steekt alles in zijn mond om te proeven en te voelen. Dat is een duidelijk streven naar wijsheid. Scholen zouden die honger toch levend moeten houden ? Er is een grote coherentie tussen de vakken nodig. Kennis opdelen in streng afgebakende specialisaties hindert de ontwikkeling van goede wereldbeelden. Disciplines zĆ­jn niet zo strikt gescheiden. Neem nu psychoanalyticus Paul Verhaeghe : die klinkt soms als een filosoof.

Soms voel ik de nood om mijn hoofd even een halt toe te roepen. Ik doe aan gevechtssport, kempo-karate, en speel games. Daar moet je ook wel bij nadenken, maar toch op een lager niveau. Ik hou van games met een verhaal – noem ze een interactieve versie van een roman. Ik ben in goed gezelschap : je zou versteld staan van de rare hobby’s die filosofen eropna houden. Zo was Kant intensief bezig met een vreemd kaartspel.

Voor mij is God het geheel van alle dingen, zoals Spinoza schreef. Ik vind spirituele verlichting in het soefisme. Religie is een fantastisch fundament voor complexe maatschappijen. Het beeld van God als de koning die straft en beloont, is er voor de gewone mensen. Zonder een God die angst inboezemt, zouden die zich niet aan morele wetten onderwerpen.

De puberteit een moeilijke tijd ? Dat lijkt me sterk overdreven. Als je maar blijft herhalen dat tieners lastig zijn, zullen ze effectief in die richting evolueren. Het is spijtig dat de conservatieve moraliteit in linkse kringen een slechte naam heeft gekregen. Diezelfde progressieven hebben te veel nadruk gelegd op de individualistische vrijheid. De moraliteit beperkten ze tot : doe wat je wilt, zolang je de andere niet schaadt. Ik ben tegen roken, drugs, mateloos drinken en vormen van hooliganisme. Het ultieme doel van het menselijk geluk, zo wisten de Grieken al, is zo rationeel mogelijk te leven. Dat impliceert dat je niet toegeeft aan de constante bevrediging van dierlijke impulsen.

Othman El Hammouchi (16) is geboren en getogen in Vilvoorde, en heeft ouders met Marokkaanse roots. In april won hij de Belgische Filosofie Olympiade, met een essay over het concept van een gerechtvaardigde oorlog. Dat leverde hem een ticket op voor de Internationale Filosofie Olympiade in mei, waar hij 48ste eindigde op een 100-tal deelnemers. Momenteel schrijft hij aan een manifest over het onderwijs.

TEKST PETER VAN DYCK & FOTO FRED DEBROCK

“Het menselijke ras zingt het al vele duizenden jaren uit, er is geen reden om te denken dat het einde nu nabij is”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content