HOE EEN HEPBURN ZIJN IN EEN HILTON-WERELD

Derek Blasbergs ‘Classy’, het ‘Handboek voor de Moderne Vrouw, The Fashion File’ of ‘How to Be a Hepburn in a Hilton World’ : de etiquetteboeken en stijlgidsen zijn aan een gestage opmars bezig. Met één duidelijke missie : weer een lady maken van de eenentwintigste-eeuwse ’tramp’.

Over avonden thuis : “Laat je man niet door het hele huis zoeken naar jou. Luister of je hem naar zijn sleutel hoort zoeken en kom hem tegemoet in de gang.” Over eten : “Maak geen champignons als je weet dat je man ze niet graag heeft. Het mag dan misschien jouw favoriete gerecht zijn, maar is dat het echt waard ?” Over het huishouden : “Word niet boos als je man klaagt dat jouw cake niet hetzelfde smaakt als die van zijn moeder. Schrijf haar en vraag om het recept.”

Eén keer bladeren door Blanche Ebbutts Don’ts for Wives uit 1913, dit jaar nog eens herdrukt, en we snappen waarom een revival van etiquettegidsen misschien allergische reacties oproept. Knipogende nostalgie naar het beeld van de onderdanige huisvrouw, die haar leven in functie van manlief stelt, mag dan misschien trèsMad Men zijn, het is ook een slag in het gezicht van drie golven feminisme.

Blader door de hoop Stijlgidsen, Etiquetteboeken en Adviesboeken voor de Moderne Vrouw die dezer dagen verschijnen, en het wordt al snel duidelijk dat het daar niet om gaat. Oké, ze geven tips over hoe u het waterglas herkent, wanneer je een papieren servet op je schoot legt en de geneugten van een handgeschreven bedankbriefje, de context waarin ze dat schrijven is helemaal anders. De vijand is niet meer de te brave huisvrouw, maar een ander type vrouw : het oh my god-meisje, net zoals pakweg de koekoek genoemd naar het geluid dat ze maakt. ” Oh my god”, met de nadruk op gawd, om verbazing over nagenoeg álles uit te drukken. Een term die wellicht herkenbaar is voor wie ooit een tienerconversatie op de trein opving. En laat dat meteen de grootste doelgroep zijn voor die nieuwe golf etiquetteboeken : MTV-verslaafde tieners en zoekende twenty-somethings.

Het oh my god-meisje kan vele gedaanten aannemen. In Jordan Christy’s How to be a Hepburn in a Hilton World – de titel is beter dan het boek – heten ze Stupid Girls. “Ze schudden hun haar achterover aan het drankautomaat op het werk, ze showen zijden tanga’s met laaghangende broeken in de rij voor de kassa, en er zit er minstens één in elke realityshow. Ze crashen hun BMW’s, gebruiken het woord like bovengemiddeld, en draperen zichzelf rond de dichtstbijzijnde man. Ze zijn luidruchtig en om onduidelijke redenen het centrum van de belangstelling.”

In The Gospel according to Coco Chanel van schrijfster Karen Karbo passen ze dan weer in “het Sex and the City-model dat suggereert dat meisje-meisjes schattige, immer geile schoenfetisjisten zijn, immer een met juwelen bezette cocktail in de hand”.

Lees : de holle, materialistische interpretatie van vrouwelijkheid van Carrie Brad-shaw en de celebritygossip over Paris Hilton in de boekskes mag een guilty pleasure zijn, maar er is nood aan tegenwicht. Aan stijlvolle dames, die vrouwelijk zijn zonder hun ondergoed te tonen, willen we dat de generatie oh my god-meisjes een andere interpretatie van vrijgevochten kan meepikken. Was Don’ts for Wives uit 1913 nog een instrument om vrouwen vooral braaf te houden, dan zijn de eenentwintigste-eeuwse etiquetteboeken net neofeministische statements.

Nieuwe rolmodellen

Bovenstaande beschrijvingen lijken misschien een louter Angelsaksisch fenomeen – meteen ook de reden waarom de meeste Stijlgidsen van de voorbije twee jaar Brits of Amerikaans zijn – maar de Hiltonisering mist ook op onze cultuur zijn impact niet. Vlaamse Hollywood Vrouw Astrid Bryan, Komen Etens Lesley-Ann Poppe of Oh Oh Cherso’s Barbie – er zit er inderdaad wel eentje in élk realityprogramma – schoten herhaaldelijk door ons achterhoofd tijdens het lezen.

We hebben dus behoefte aan nieuwe, stijlvolle rolmodellen, en dan mag u denken aan charmante, intelligente moderne vrouwen als Diane Kruger, Sofia Coppola, Zooey Deschanel, Charlotte Gainsbourg, Stella McCartney en Natalie Portman, de figuren die het vorig jaar gelanceerde magazine The Gentlewoman recupereert. Het soort sterren dat zijn carrière niet op een sex tape heeft gebaseerd maar op hun artistieke merites en capaciteiten. Het soort sterren dat ervoor kiest uit de roddelpers te blijven. Het soort sterren dat inspireert.

Opvallend is wel hoe vaak de stijlgidsen teruggrijpen naar iconen uit het verleden. The Gospel according to Coco Chanel schuift dus Coco Chanel naar voren, de vrouw die mode aan draagbaarheid koppelde, maar in haar privéleven een toonbeeld van onafhankelijkheid en assertiviteit tentoonspreidde. How to be a Hepburn in a Hilton World promoot het vrouwenbeeld van Audrey Hepburn, behalve een tijdloos stijlicoon ook de meest aimabele en beleefde dame onder de vrouwelijke Hollywoodsterren.

Het lijkt een stukje nostalgie naar tijden toen het nog makkelijk was om een stijlvolle vrouw te zijn. Toen een minirok nog gewoon vulgair was. Toen er geen bacardi-cola bestond. Toen een vrouw geen carrière moest combineren met een huishouden. Toen goed zittende Crocs en Ugg -boots nog uitgevonden moesten worden. Toen het woord bitch nog niet gebruikt werd om ambitieuze, zelfzekere vrouwen te beschrijven. De wereld is er sindsdien complexer op geworden. Vrijer, maar ook moeilijker om in precies de juiste mate vrouwelijk te zijn. Het is een dunne grens tussen zelfzeker sexy en trashy vulgair, en dat is precies waar de etiquettegidsen van pas komen.

” How short is too short ?” vatte Derek Blasberg het probleem samen van de Moderne Vrouw in Classy. Exceptional Advice for the Extremely Modern Lady, dat vorig jaar maanden op de bestsellerslijsten van de New York Times prijkte. Een string kán vrijgevochten zijn, maar niet als die vijf centimeter boven je broek uitsteekt. Tuurlijk mag u van Dolce & Gabbana houden, maar houdt u ver van exuberante logomania in een poging uw materiële welvaart tentoon te spreiden. Een decolleté kan prima zijn, maar mag niet meer dan een derde van uw borstomvang tonen. Ons niet gelaten dat u op de trein naar uw werk roddelbladen leest, maar weet dat er ook schrijfsters als Naomi Wolf bestaan. En uiteraard mag u r&b-feestjes frequenteren maar al te wulps daggeren is een no go. Het is een kwestie van stijl. Stijl en gezond verstand.

Of zoals Blasberg het verwoordt : “Etiquette, stijl, manieren, zelfrespect, gevoel voor humor, een goede vriendin zijn. Dat zijn de pilaren van een echte dame. Het goede meisje wint altijd, en meer jonge vrouwen moeten dat weten.”

DOOR GEERT ZAGERS – ILLUSTRATIES SARAH VANBELLE

“Stupid Girls, ze zijnluidruchtig en omonduidelijke redenenhet centrum van deaandacht. Ze zitten in elke realityshow.”