Poolreiziger Dixie Dansercoer is overleden: ‘Op de Noordpool voel je hoe kwetsbaar je bent’

Dixie Dansercoer is op 58-jarige leeftijd overleden. De beroemdste poolreiziger van Vlaanderen is tijdens een expeditie in Groenland in een kloof terecht gekomen, alle hulp kwam te laat. In dit gesprek uit 2007 vertelt hij over kou, ontbering en avontuur tijdens zijn expedities.

De poolberen kijken er al lang niet meer van op als Dixie Dansercoer en zijn vaste kompaan Alain Hubert passeren. Als ze weer eens hun grenzen verleggen. Hun ‘volste potentieel aanspreken’, zoals de beroemdste Vlaamse poolreiziger het zelf noemt. ‘Gedrevenheid, passie, vuur, stress, energie. Daar gaat het allemaal om. En beseffen hoe kwetsbaar we zijn.’

De uitdaging die Dixie Dansercoer en Alain Hubert deze keer hebben aangegaan, is een tocht van ruim drie maanden: van Siberië over de Noordelijke IJszee tot in Groenland. Een route van 4.300 kilometer die nog nooit volledig door een mens werd afgelegd. Plus Magazine sprak met de bekendste Vlaamse poolreiziger net voor zijn vertrek, in een lokaal cafeetje in zijn landelijke Huldenberg. De stamgasten maakten er gebruik van om hun dorpsgenoot uit te wuiven. ‘Allez couraje hé Dixie, en oppassen voor d’ijsberen!’

Hoe komt een jongetje uit Nieuwpoort op de Noordpool terecht? En waarom trekt u altijd naar het ijs en nooit naar het tropisch regenwoud of zo?

Dixie Dansercoer: Dat is toevallig gekomen. Via het rotsklimmen ben ik in het alpinisme verzeild geraakt en dan is de stap naar de polen niet zo groot meer. Maar vooral: ik kan niet stilzitten. Al sinds mijn prilste jeugd ben ik hongerig naar de wereld. Ik leef met een fles bruiswater in mijn lichaam. En alles wat me in verwondering brengt, maakt me blij. Ik ben opgegroeid in de warme cocon van een Belgische familie, maar droomde al heel jong van reizen. De scouts gaven mij de zin om dicht bij de natuur te zijn. Ontdekken, mijn nieuwsgierigheid bevredigen, uitdagingen opzoeken, dat was mijn leven. Daarom heb ik ook sporten beoefend zoals triatlon en windsurfen. In mijn jonge jaren schuimde ik de wereld af, in het zog van mijn grote surfidolen op zoek naar de beste stranden. Ik had geen rooie duit en dat deed er ook niet toe. Het plezier om te overleven met niets, daar heb ik soms nog heimwee naar. Ik zag de gedrevenheid van die topsurfers, hoe gefocust ze waren en hoe ze hun dag veel efficiënter indeelden dan de gewone stervelingen. Ik raakte snel gebeten door de microbe.

Wat betekent dat concreet, gebeten zijn door de microbe?

‘Interessante vraag. Wat gaat bepalen dat een mens zich volledig stort op iets dat hem aanspreekt? Ik geloof dat het vooral een eerlijke zaak moet zijn, dat je de dingen om de juiste redenen moet doen. Alleen op die manier ontstaat er de liefde, de passie, het vuur dat je nodig hebt. Gefocust bezig zijn betekent ook dat je je volledig afsluit van bepaalde zaken, dat je heel bewust selecteert.’

Wat trekt u zo aan in steeds grotere, steeds gevaarlijker expedities?

‘Ik aanvaard graag uitdagingen, challenges. Als ik niet naar iets kan streven, beschouw ik mezelf als een consumptieproduct. Let op, minder complexe expedities leveren even intense ervaringen op hoor, en ze zijn ontspannender. Maar de poolexpedities veroorzaken meer stress. Het interessante daarvan is dat ik op die manier mijn volste potentieel moet aanspreken. We leven in een wereld waar de meeste mensen nooit hun volste potentieel aanspreken en dat vind ik spijtig. Verder moet je gewoon voldoende energie steken in je zaak om succes te hebben, daar ben ik van overtuigd. Oké, de laatste expeditie hebben we ons doel niet bereikt, maar ik zie dat niet als een mislukking. Het was wél een desillusie omdat we zo lang met de voorbereiding bezig waren geweest. Maar in ons vak gaat het niet om records of ereplaatsen. Als persoonlijke verrijking is een expeditie altijd geslaagd. Ik kan getuigen van een unieke wereld die vreemd is voor de mensen.’

Al die ontberingen ondergaat u toch niet voor uw plezier? Bij min 30 naar het toilet gaan, dat kan toch niet prettig zijn?

‘Ik kan je verzekeren: het komt er niet als ijsblokjes uit! Het is inderdaad een zeer pijnlijke zaak om ’s morgens uit het relatieve comfort van je tent te kruipen en je ding te gaan doen. Want op dat ogenblik is je motor nog niet aan het pompen. Maar het is een kwestie van alles goed te voorzien. Het toiletpapier op de juiste plaats klaar te houden zodat je de zaak zo snel en efficiënt mogelijk kunt afwerken. En dan snel te handelen. Op een expeditie staat alles in het teken van de efficiëntie en de productiviteit. Wij gaan erg militaristisch tewerk, wat regelrecht indruist tegen de losbandige avonturiersspirit die geen monotonie verdraagt. En toch put ik een groot plezier uit die ontberingen, die monotone handelingen, omdat ze me in staat stellen dieper in mezelf te gaan zoeken, mezelf beter te leren kennen. Hier in België heb je amper de tijd om een gedachte eens wat langer vast te houden. Er is te veel afleiding. In een poollandschap is er niets. ‘

Een poolbeer lijkt me toch ook niet slecht als afleiding. In een vorige expeditie stond u oog in oog met zo’n kolos. En u bent ook al enkele keren door het ijs gezakt. Schrikt het gevaar u niet af?

‘Ik ben daarmee bezig maar uiteindelijk heb ik in België even risicovolle dingen meegemaakt, op ogenblikken dat ik ze niet verwachtte. Ginds is het risicogehalte groter, maar je lichaam en geest staan in overlevingsmodus. Je kent de gevaren en reageert op een vooraf getrainde manier. Wat niet betekent dat de ontlading nadien niet enorm groot zou zijn, huilbuien inbegrepen. Op de Noordpool voel je hoe kwetsbaar je bent. Je beseft hoe labiel onze plaats op de aarde is. Je leert er de belangrijkste zaken in het leven terug op hun juiste plek te plaatsen: de familie, de vrienden, de gezondheid. ‘

U en Alain Hubert lijken twee handen op één buik. Moet je hartsvrienden zijn om zo’n moeilijke expeditie te overleven?

‘Ik beschouw het meer als een solo-expeditie met twee. De ervaring is eigenlijk individueel. Tijdens de dag converseren we amper met elkaar. Wij volgen een vast stramien: één uur stappen en tien minuten rusten. En ook ’s avonds kennen we elke geste: uit welke slede de tent gaat komen, wie de schop neemt, wie de uitrusting in de tent gooit. Dat is allemaal afgesproken. ‘

Tijdens deze expeditie gaat u ook de dikte van het ijs meten.

‘Wij ondervinden de klimaatwisseling aan den lijve en dankzij contacten met de lokale bevolking horen we wat er fout gaat. Hun huizen zijn op de permafrost gebouwd en brokkelen af omdat de fundering wegsmelt. Er zijn ook veel meer stormen en de Inuit kunnen niet meer gaan jagen. Er is minder ijs dan vroeger en meer open water. Waarschijnlijk zal het onmogelijk zijn om deze expeditie binnen 15 jaar te herhalen. De opwarming van het klimaat is een dieseltrein die jaren geleden op gang is getrokken en nu stilaan op volle toeren draait. Ik denk dat het gevaarlijk zou zijn de dingen op hun beloop te laten. Wij hebben de verantwoordelijkheid om onze stem te gebruiken om mensen te sensibiliseren.’

Eén van uw kinderen is geboren terwijl u op expeditie was. Hoe hebt u dat beleefd?

‘Ik heb alles live meegemaakt via de satelliettelefoon. Dat was een heel intens moment. Mijn vrouw en ik hadden dat vooraf uitgepraat en wij voelden ons daar goed bij. Wat de buitenwereld daarvan denkt, interesseert ons niet. De dogma’s die de maatschappij ons probeert op te leggen moeten we niet zomaar aanvaarden. Dat wil ik ook op mijn kinderen overbrengen. Dat ze hun eigen weg gaan en alle kwaliteiten die ze in huis hebben, gebruiken. Ik ga hen daarin ten volle steunen.’

Mogen ze – ik zeg zomaar iets -… poolreiziger worden?

Geen probleem. Dan kan ik misschien zelf nog mee!