Nieuw WWF-rapport: Middellandse Zee warmt 20 procent sneller op dan het gemiddelde in de wereld

De Middellandse Zee is aan het veranderen in een tropische zee, waarschuwt het Wereld Natuur Fonds in een nieuw rapport. De temperatuur loopt er zo snel op dat invasieve soorten de endemische soorten verdrijven, met grote gevolgen.

‘De Middellandse Zee is niet meer de zee die we kenden’, zegt Heike Vesper van WWF Duitsland. Wat is er aan de hand? De Middellandse Zee warmt twintig procent sneller op dan de gemiddelde opwarming van de zeeën in de wereld. Dat komt bovenop alle andere manieren waarop deze bij toeristen zeer geliefde zee al belast wordt. Zo is er sprake van overbevissing wat inhoudt dat er te veel van een bepaalde vis gevangen wordt om de soort in stand te houden. In de Middellandse Zee is dat het geval bij bijna negentig procent van alle vissoorten. Daarnaast is de zee enorm belast door vervuiling, plastic afval en scheepvaart. ‘Op een bepaald moment wordt de stresscocktail te groot’, zegt Vesper.

De gevolgen zijn enorm en extra dramatisch omdat de Middellandse Zee zo’n rijke zee is. Qua oppervlakte bestrijkt de zee maar één procent van de totale zeeoppervlakte, maar tien procent van alle zeesoorten leven hier. Een kwart daarvan is enkel in de Middellandse Zee te vinden. Nu al zijn zo’n duizend invasieve planten- en diersoorten de Middellandse Zee binnengekomen via het Suezkanaal. Zij verdringen de endemische soorten. Het aantal exotische kwallen is bijvoorbeeld al flink toegenomen. Door de overbevissing hebben zij veel minder te duchten van natuurlijke vijanden of voedselconcurrenten en dankzij hittegolven kunnen ze zich tot diep in de winter voortplanten. Ook het aantal konijnvissen, die volledige algenbossen kaal eten, is sterk toegenomen en dat geldt ook voor koraalduivels die kleine visjes en kreeftachtigen elimineren. Er zijn vrijwel geen endemische vissen meer over die de opmars van de koraalduivel kunnen stuiten.

Daar staat tegenover dat endemische soorten zoals de grote steekmossel (de grootste mossel in de Middellandse Zee) bijna volledig is verdwenen. Ook koralen sterven massaal af. Dertig procent van de hoornkoralen is alleen al door stormen verwoest. En weiden van neptunusgras worden alsmaar kleiner waardoor de natuurlijke bescherming van de kust afneemt en de twintig procent van de soorten die afhankelijk zijn van dit gras het bijzonder moeilijk krijgen. Bovendien nemen deze grasweiden onderwater maar liefst 42 procent van alle CO2-uitstoot van de landen rond de Middellandse Zee op.

‘Om de trend te keren, moeten we de CO2-uitstoot verlagen, de druk door menselijk gebruik laten dalen en de veerkracht van de zee versterken door beschermde gebieden te creëren. Er moeten maatregelen genomen worden tegen overbevissing en vervuiling’, zegt Heike Vesper. Het WWF raadt aan om tegen 2030 in ieder geval dertig procent van de Middellandse Zee te beschermen.