Marathonloper Bashir Abdi: ‘In Gent is mijn leven écht begonnen’

De liefde van Bashir Abdi voor Gent is groot. In de Arteveldestad opende zich een nieuwe wereld voor de langeafstandsloper nadat hij als jonge tiener zijn door een burgeroorlog geteisterd vaderland moest ontvluchten. ‘Telkens ik op hoogtestage ben, mis ik mijn stad enorm.’

De Topsporthal Vlaanderen aan de Watersportbaan vormt het decor voor de fotoshoot met Bashir Abdi (30). Een evidente keuze, de sporthal is de natuurlijke biotoop waar de Gentse marathonloper van Somalische afkomst het grootste deel van de dag doorbrengt. In het interviewzaaltje, in de gangen, in de sporthal zelf, iedereen die ons pad kruist feliciteert de nieuwe chouchou van de Belgische atletiek met zijn recentste topprestatie.

Abdi is het weekend ervoor vijfde geworden in de marathon van Chicago en zette voor de tweede keer dit jaar het Belgische record op deze discipline scherper met een tijd van 2u06’14’. De eerste keer deed hij dat in april tijdens de marathon van Londen. Hij haalde toen de headlines van alle nationale sportkranten. Met 2u07’03’ verbrak hij het 24 jaar oude Belgische record van Vincent Rousseau. In mei werd hij voor de start van de Stadsloop Gent voor dat exploot gehuldigd door schepen van Sport Sofie Bracke.

Na mijn eerste nacht werd ik wakker in een stad die bedekt was met een wit sneeuwtapijt. Ik wist eerst niet goed wat het was, maar Gent zag er prachtig uit

Ook vorig jaar zette Abdi met een knappe zilveren medaille op het EK atletiek in Berlijn al zijn stempel op de internationale atletiekwereld. Het is duidelijk dat de Gentenaar in de vorm van zijn leven steekt en dat straalt hij uit. Hij oogt strak in zijn stoere leren jas en zijn blinkende ogen verraden een en al focus op de Olympische Spelen van Tokio volgend jaar. Hij mikt er op een plaats in de top tien op de marathon, waarmee hij hoopt beter te doen dan zijn twintigste plaats van Rio 2016.

Herenigd met moeder

Hoezeer het leven hem vandaag toelacht, Abdi’s kinderjaren liepen allesbehalve over rozen. In de jaren 90 groeide hij met zijn twee broers en zijn zus op in Mogadishu, de hoofdstad van Somalië. Zijn moeder was de kostwinner van het gezin en handelde in kleren die ze vanuit India importeerde. Bashir heeft mooie herinneringen aan zijn kinderjaren, maar de burgeroorlog maakte een abrupt einde aan het harmonieuze leven van het gezin. Zijn moeder, op missie in het buitenland voor haar business, kon het door oorlog verscheurd land op een bepaald moment niet meer binnen terwijl haar man en kinderen moesten vluchten naar de grensstreek met Djibouti, waar ze opgevangen werden in een vluchtelingenkamp. Na vele omzwervingen belandde de moeder van Bashir in België, waar ze als politiek vluchteling erkend werd, eerst in een asielopvangcentrum in Brussel verbleef en uiteindelijk een woning vond in Gent. Het zou echter nog vele jaren duren voor ze haar man en kinderen, die ondertussen bij familie in Djibouti woonden, kon laten overkomen. ‘Ik was dertien toen ik in het najaar van 2002 in Gent aankwam’, vertelt Bashir. ‘Ik had mijn moeder vier jaar lang niet gezien. Ik zal het moment dat we arriveerden nooit vergeten. Het weerzien met mijn mama was zeer emotioneel, een gevoel van pure liefde. Alles was hier zo mooi en verzorgd: de auto’s, de wegen, de straten van de stad… Gent was sprookjesachtig: ik was beland in een nieuwe wereld. Na mijn eerste nacht werd ik wakker in een stad die bedekt was met een wit sneeuwtapijt. Ik wist eerst niet goed wat het was, maar Gent zag er prachtig uit.’

De verschillende culturen, huidskleuren en geloofsovertuigingen leven hier verdraagzaam naast elkaar. Ik noem Gent graag ‘een klein Londen’

De auto’s reden met een slakkengangetje door de sneeuw en dat deed Bashirs wenkbrauwen fronsen. ‘Ik dacht dat de blanke mensen niet met de auto konden rijden’, lacht hij, ‘ik besefte eerst niet dat dit kwam door de gladde straten.’

De tiener Bashir vond relatief makkelijk zijn draai in zijn nieuwe stad. ‘Ons gezin is redelijk snel geïntegreerd. We zijn meteen taallessen beginnen volgen en zodra ik de eerste woorden Nederlands kende, maakte ik al vriendjes. Mijn leven is hier écht begonnen.’ Die liefde op het eerste gezicht is zeventien jaar later allesbehalve bekoeld. ‘Gent is een prachtige en bruisende stad. In het voorjaar en in de winter ga ik met mijn team gedurende meerdere maanden op hoogtestage in het buitenland, in Ethiopië, het Franse of Zwitserse hooggebergte of in Arizona in de VS. Dan mis ik mijn geliefde stad enorm. Gent is voor mij niet vervangbaar. Ik denk dat ik de rest van mijn leven hier ga blijven.’

Lopen met lange voetbalsokken

Gent is ook de stad waar zijn sportieve carrière gestalte kreeg, maar zijn eerste roeping was in geen geval de roodbruine atletiekpiste, wél de groene grasmat. ‘In Somalië zagen we op tv en in de kranten maar één sport: voetbal. Ik dacht zelfs lange tijd dat voetbal de enige sport was die er bestond. En uiteraard wou ik ook hier sjotten; ik heb gespeeld bij SKV Oostakker en Standaard Muide. Maar tijdens een match in Eeklo, ik was toen zestien, kreeg ik een lelijke trap op mijn knie en mijn knieschijf moest onder het mes. Na de ingreep mocht ik drie maanden niet voetballen. Een kleine ramp, want waar moest ik mijn energie kwijt? Mijn moeder heeft me toen ingeschreven voor een cursus animator speelpleinwerking. Daar raakte ik bevriend met Bert Misplon, die toen aan atletiek deed. Ik begreep de logica van die sport niet, ik vond het vreemd dat veel te magere mannen achter elkaar aanliepen zonder enig klaarblijkelijk doel. Mijn broer Ibrahim deed weliswaar ook aan atletiek, maar eerlijk gezegd wist ik niet goed waar hij juist mee bezig was. Op een dag nam Bert me mee naar KRC Gent, de atletiekclub waar hij en mijn broer actief waren. Daar is mijn liefde voor de atletiek beetje bij beetje gegroeid. Het begin was hilarisch: met een shirt van David Beckham en lange voetbalsokken zag ik er niet uit en mijn techniek was om te huilen. Zo liep ik, tot wanhoop van de coach, telkens alle horden omver. Maar uiteindelijk is alles toch goed gekomen.’

Droom in vervulling

Een nieuwe, zware klap kreeg Bashir te verwerken in 2011, toen hij zijn mama verloor. Gelukkig had zijn atletiekcarrière ondertussen een hoge vlucht genomen en kon hij zich daar vol op focussen. Hij werd in 2012 Belgisch kampioen veldlopen en droeg zijn titel op aan zijn overleden moeder.

Bashir Abdi wil meer zijn dan een topatleet, hij wil ook iets betekenen voor de samenleving

Vorig jaar was eveneens een speciaal jaar voor de atleet. In augustus 2018 won hij zilver op de 10.000 meter op het EK atletiek in Berlijn en twee maand later ‘goud’, met de geboorte van zijn dochter Kadra. ‘Ik wou absoluut een medaille halen op de piste vooraleer de overstap te maken naar de marathon. Ik had al mooie ereplaatsen gelopen op internationale kampioenschappen, maar nooit een top drie. Berlijn was zowat de laatste kans. Een medaille halen was niet alleen voor mezelf belangrijk, ik zag het ook als dank aan mijn nieuw vaderland. Mocht ik niet de kans gekregen hebben om naar België te komen, wie weet hoe mijn leven er in Somalië had uitgezien? Ik heb een jaar lang keihard gewerkt naar het EK toe en toen ik als tweede over de meet kwam, was ik intens gelukkig. Mijn droom om iets terug te doen voor het land dat me alle kansen heeft gegeven, ging in vervulling.’

Meer dan een topatleet

Bashir Abdi wil meer zijn dan een topatleet, hij wil ook iets betekenen voor de samenleving. Daarom richtte hij samen met Bert Misplon de vzw Sportaround op. Die organisatie streeft ernaar om kinderen door middel van sport kansen te bieden om zich op positieve wijze te ontplooien. Sportaround werkt samen met meer dan 25 scholen in en rond Gent en steunt op de inzet van 35 vrijwilligers. Naast wekelijkse activiteiten organiseert de vereniging ook grotere evenementen, telkens in het teken van de sport.

In Gent is de multiculturele samenleving geslaagd

‘Ik ben niet vergeten hoe ik als 13-jarige jongen in een vreemd land terechtkwam en me moest aanpassen. We hadden het financieel niet breed en soms was het leven best wel hard. Als ik nu met jongeren van wijken als de Brusselse Poort en het Rabot praat, herken ik veel in hun verhalen. Ik geloof dat sport ons kan samenbrengen, los van cultuur, achtergrond of geloof. Dat merken we ook aan de kinderen die aan onze activiteiten deelnemen. Zij zijn de toekomst en als zij zich op een positieve manier kunnen ontwikkelen, kunnen de culturele verschillen en de misverstanden die daar vaak over bestaan, beetje bij beetje verkleind worden. Ik ben optimistisch dat het goed komt, we mogen de hoop niet opgeven.’

Abdi vindt Gent een voorbeeldstad op dat vlak. ‘In Gent is de multiculturele samenleving geslaagd: de verschillende culturen, huidskleuren en geloofsovertuigingen leven hier verdraagzaam naast elkaar. In die zin is de stad vergelijkbaar met Londen. Ik noem Gent graag ‘een klein Londen’. Je kunt Gent met geen enkele andere stad in België vergelijken.’