Ethiopië zet toerisme in als strijd tegen armoede

Ethiopië heeft ambitieuze plannen in de strijd tegen armoede en honger. Een verdrievoudiging van het aantal toeristen moet het land de nodige economische boost geven.

Ondanks zijn bijzondere culturele, historische en linguïstische identiteit is Ethiopië er tot nu toe niet in geslaagd om een belangrijke toeristische bestemming te worden in Afrika.

Nochtans heeft het land heel wat troeven: diverse culturen en landschappen, wildleven, het nationaal park Simien met boeiende diersoorten zoals de gelada, de enige grasetende aap ter wereld, de bossen in het zuiden en de woestijn waar Lucy werd ontdekt, het oudste en meest complete skelet van de rechtstreekse voorloper van de mens. Deze vondst leverde Ethiopië de bijnaam “wieg van de mensheid” op.

Top 5 in Afrika

De oprichting van de Ethiopische Toeristische Organisatie (ETO) in 2013 was een eerste stap van de regering om het toerisme ernstig te nemen, als een belangrijke bron van inkomsten te zien en een middel in de strijd tegen de armoede in het land.

De ETO kreeg een mandaat om “het land te ontwikkelen en te promoten als toeristische bestemming op een duurzame en competitieve manier.”

Het Ethiopische ministerie van Cultuur en Toerisme plakte daar ook een doelstelling aan vast: tegen 2020 wil het land meer dan 2,5 miljoen buitenlandse toeristen aantrekken, een verdrievoudiging ten opzichte van 2013.

Het uiteindelijke doel, zo klinkt het, is om in 2020 op te klimmen naar de top 5 van de meest populaire bestemmingen in Afrika.

Basisinfrastructuur

“Er zijn verschillende redenen waarom toerisme lange tijd niet de eerste prioriteit was, maar het gebrek aan basisinfrastructuur was wellicht de belangrijkste daarvan”, zegt Solomon Tadesse van ETO.

Volgens cijfers van de Wereldbank genereert het toerisme jaarlijks 2,9 miljard dollar voor de economie in Ethiopië, is de sector goed voor een miljoen banen en ongeveer 4,5 procent van het bruto binnenlands product (BBP). Ter vergelijking: in Rwanda – een van de weinige landen waar de berggorilla nog voorkomt- is het toerisme goed voor 11 procent van het globale BBP.

In 2013 stond Ethiopië op de 120ste plaats (de 17e in Afrika) van de toerisme-index van het Wereldeconomisch Forum, maar de laatste jaren kon het land jaarlijks een stijging van het aantal reizigers optekenen.

Nicheproducten

Tijdens het voorbije toeristische seizoen zakten 750.000 buitenlanders af naar Ethiopië om er het natuur- en cultuurschoon te bewonderen.

“Belangrijke factoren voor de groei zijn een verbeterde bereikbaarheid via vliegverkeer, de persoonlijke veiligheid, de lokale gastvrijheid, de snelle economische groei en de prachtige ontdekkingen die hier te doen zijn op het vlak van natuur”, zegt Mike Fabricius van The Journey, een toeristische organisatie die op vraag van de overheid de globale marketingstrategie uitwerkte.

“We betrekken ook buitenlandse partners en hun expertise inzake de ontwikkeling van nicheproducten zoals paragliding, ballonvaart, mountain biking, highland marathons”, zegt Tadesse.

Werelderfgoed

Derek Schuurman, een Afrikaspecialist van het Britse Rainbow Tours denkt echter dat er nog gigantische inspanningen nodig zullen zijn voor Ethiopië om zich te kunnen meten met topbestemmingen in Afrika zoals Tanzania en Kenia.

Volgens toerismemedewerker Greta Iori heeft Ethiopië “het potentieel om de nummer één van het continent te worden, niet alleen op het vlak van de aantallen toeristen die het land aankan maar ook omwille van de kwaliteit van de ervaringen die je hier als toerist opdoet en de unieke natuur”. Maar, zo waarschuwt ze ook, de meeste van de toeristische schatten zoals de negen sites met Werelderfgoed van de Unesco – de meeste in een Afrikaanse land – zijn kwetsbaar en riskeren grote drommen toeristen niet te overleven.

Ook kan een te snelle en ongecontroleerde groei van het toerisme leiden tot een cultuurclash tussen de lokale bevolking en de buitenlanders, spanningen, snel geldgewin en een stijging van de criminaliteit.

Massatoerisme versus duurzame optie

Ook andere toerisme-experten die meer kritisch staan tegenover de aanpak van de regering, hopen dat er niet voor het massatoerisme wordt gekozen maar eerder voor de duurzame optie waarbij een lager aantal toeristen wordt nagestreefd die een meer kwalitatief verblijf mogen verwachten, weliswaar tegen een hogere prijs.

“Het voordeel van een trage en weldoordachte ontwikkeling, ten opzichte van de uitbouw van accommodaties voor massatoerisme, houdt ook in dat we minder vatbaar zijn voor onverwachte schommelingen en uitdagingen”, zegt Iori. “Het is belangrijk om voor groei op de lange termijn te kiezen in plaats van het snelle geldgewin.”

De Ethiopische overheid is momenteel bezig met het samenbrengen van expertise om het ideale aantal toeristen te berekenen en de investeringen die daarvoor aangetrokken moeten worden. (IPS)