De vergeten dorpen van Haut Var in de Provence
De vergeten dorpen van de Haut Var hebben éénzelfde art de vivre en gemoedelijkheid gemeen, de sleutels voor stevige sociale contacten en een vredig bestaan… In hun charmante kronkelende steegjes lijkt het of de stenen de bezoekers toespreken.
Dit artikel verscheen in de extra editie van Knack Weekend geheel gewijd aan de Provence en die je hier kan bestellen.
Ampus: Innig verbonden
Even ten noorden van Draguignan ligt het dorp Ampus. Trouw aan de Provençaalse traditie bezit het een mooi aantal landelijke kapelletjes en een rijk sociaal leven. Het valt bovendien op hoe oprecht de inwoners met elkaar omgaan.
Dankzij soeur Marie du Saint-Esprit is het op zondag nog steeds druk in de kapel van Spéluque op de vlakte van La Plan. Deze plek, met een mooi Romaans gebouw uit de 11e eeuw en een rij schitterende oude bomen, is zo sereen dat zelfs de meest rusteloze ziel hier vrede vindt. De Dominicaanse non vond er haar levensdoel: de kapel en het omliggende land beschermen tegen allerlei moderne projecten. Een hele strijd! Haar spitsvondige initiatieven, zoals het laten klasseren van de kapel als historisch monument of het produceren en verkopen van geitenkaas, hebben haar de woede van de burgemeester op de hals gehaald. De kluizenares van Ampus, beschermd door de polychrome maagd van de kapel – de oudste van de Var – heeft hier een onwaarschijnlijk leven uitgebouwd.
Doorheen de velden leiden de landwegen naar de place de la Mairie, in het hart van het dorp. Daar treffen we Bernard Giuli, journalist bij Var Matin, die net een aantal oude dames op het terras van een brasserie begroet. Deze dagelijkse vrouwenbijeenkomst, waar de wereld uitgebreid wordt besproken bij een kop koffie, is het middelpunt van het sociale leven in Ampus. Dat gebeurt sinds de ‘banc de senat’, waar vroeger de dorpsouderen bijeenkwamen, er verlaten bijligt. De dynamische Martine, de laatste die de praatgroep vervoegde, zag er aanvankelijk tegenop met pensioen te gaan, maar geeft toe dat ze hier een echt gemeenschapsleven heeft gevonden. ‘Hier praten de mensen met elkaar.’
Lees ook: De mooiste dorpjes in de Provence
We volgen Bernard, die ook penningmeester is van de vereniging ter bescherming van het patrimonium van Ampus, doorheen straatjes en steegjes verfraaid met porlatets – Provençaals voor kleine overdekte doorgangen -, oude cochonniers – varkensstallen – en prachtige fonteinen. Vanaf de kerk nemen we de kruisweg naar boven tot aan de rocher de L’Aiguille, waaraan het dorp zich lijkt vast te klampen. Veertien kruiswegstaties markeren dit parcours, met aan elke statie een keramisch werk van de Engelse kunstenaar Geoff Hindry. Het zicht van daarboven is wonderbaarlijk. De artiest geeft toe: ’25 jaar geleden koos ik voor dit leven en door bij te dragen aan de restauratie van dit erfgoed kan ik genieten van elk moment. Dat is voor mij een manier om iets terug te geven, door te participeren aan de bescherming en behoud van dit dorp.’
Bargème: Stenen die spreken
Dit ogenschijnlijk afgelegen dorp, bovenop een heuvel aan de uitlopers van de Alpen, is een inspirerende plek. Daarom is Bargème bijzonder in trek bij artiesten.
Het zijn de eeuwenoude stenen die ons verrassend genoeg bij het heden houden. Het dorp Bargème straalt elegantie en gezond verstand uit. Deze plek roept een gevoel van oneindigheid op, een sensatie die bezoekers dwingt tot rust en introspectie. Bargème geeft een goed gevoel, met stemmige landelijke kapelletjes, karakteristieke huizen, een Romaanse kerk, een fontein en een gemeentelijke oven. En vergeten we niet de resten van de oude ommuring, de verstevigde poorten en de ruïnes van zijn kasteel, dat in de 13e eeuw de residentie was van de heren van Pontèves. Het kleine boetekapelletje van Notre-Dame-des-Sept-Douleurs herinnert aan de aanvallen op de Pontèves door de inwoners van het dorp rond het einde van de 16e eeuw, die een eind maakten aan de tirannie van die familie.
Bij de ingang van het dorp staat een opvallend beeldhouwwerk dat een monumentale sjamaan voorstelt, ontworpen door Elsa Magrey. Deze artieste die zich in het dorp vestigde, heeft een uitgesproken passie voor stenen en meer bepaald leisteen: zwart, grijs, violet, geel, roestbruin, zacht of hard… Ze speelt met die complexiteit en legt haar emoties en vrouwelijke energie in de stenen. ‘Op een nederige manier kerf ik er vluchtige fragmenten in’, legt ze uit. ‘bloemen en bladeren die even mooi als vergankelijk zijn.’ Het is een taal van het hart, alsof ze via krachtige of zachte slagen met haar beitel de ziel van deze stenen tracht bloot te leggen.
Van mei tot september nodigt Elsa de bezoekers uit in haar galerie-atelier om haar In’errances te ontdekken, ‘inwendige reizen, vol twijfel en fouten… Als aardschokken en luchtbellen van hoop die aan de oppervlakte komen’. En haar werk over stigma en identiteit, een ‘labyrint van onze vorige en toekomstige levens, dat in het heden niet valt te ontcijferen.’
Helemaal boven, vanuit de ruïnes van het kasteel, genieten we nog van het zicht over het hele plateau en blikken we terug op de ingetogen reis door dit ‘vergeten’ dorp.
Châteaudouble: Onaantastbare rust
Plots, uit een nevel van mist, duikt dit vredige dorp op dat zich moedig vastklampt aan een rotsige bergtop boven de gorges de la Nartuby.
Of het nu bewolkt is of zonovergoten, op het eerste zicht ligt Châteaudouble er ietwat streng en gesloten bij. Maar wie verder kijkt en het dorp effectief binnengaat, treft er een verrassende dynamiek en een aanstekelijke douceur de vivre aan. Men komt niet zomaar toevallig in Châteaudouble terecht. Het dorp is niet zo goed bereikbaar sinds de weg langs de bergengte, la route des gorges, werd gesloten.
Het is acht uur in de ochtend. Georges Rouvier komt net met nog warme croissants van de bakker.
Sinds 2001 is hij burgemeester van het dorp, nadat hij al drie mandaten als eerste schepen achter de rug heeft. “Sinds twee jaar heeft een jonge bakker de bakkerstrog en de gemeentelijke oven overgenomen om de dorpsbewoners van hun dagelijkse brood te voorzien. We steunen hem allemaal.” Het terras van de Cercle Saint-Martin is de ideale plek voor koffie en ontbijt. Van hier hebben we een prachtig zicht op de gorges in de verte, de weelderige heuvels en de wanden van Marinoux, een bekend klimmersoord. De lente hangt in de lucht en we snuiven de zuivere lucht op. De straten zijn getekend door de eeuwenoude stenen van overwelfde passages en gebeeldhouwde frontons, een herinnering aan de Tempeliersorde. We volgen de klaterende fonteinen en oude gebouwen die lak hebben aan de wetten van de architectuur.
Aan het uiteinde van het dorp, op de place de l’Agachon kijken we uit over het stuk weg dat is ingestort. We bewonderen de rots ‘die gaat vallen maar nooit valt’, met aan de voet de kapel van Saint-Jean. Meneer de burgemeester legt uit: ‘We zijn het hier gewend te leven met gevaar, want Sint-Jean beschermt ons!’
Helemaal boven in het dorp zijn de Saraceense toren en het kerkhof de laatste plekken die we bezoeken. Het zicht is adembenemend vanuit deze schilderachtige tuin met graven. Er heerst hier een onaantastbare rust, ongetwijfeld een erfenis van het mooie leven van de voorouders die hier eeuwig rusten. Daartegenover is het Terrain d’Art, het toevluchtsoord van de artiest Jean-Claude Obriot en z’n originele werken. George gaat vaak langs bij hem en zijn ‘Easy bike, bereden door Jack Nicholson’, als referentie naar Easy Rider.
Aan de uitkijkplek met oriëntatiebord kijken we neer op de daken van het dorp en de gemeentelijke droogplaats waar het bonte linnen droogt. Daar hangt Zé, alias Roger, sokken aan de waslijn. ‘Als adolescenten verkenden we samen, al kruipend met een kaars, de gang van het oude Romeinse kanaal dat water naar de berg brengt!’ herinnert de burgemeester zich nog, die zich innig verbonden voelt met dit dorp en zijn bewoners.
Bargemon: Middeleeuws dorp in vogelperspectief
Bent u klaar voor de hoogte? Vlieg dan mee met een parapente, om Bargemon vanuit de lucht te ontdekken.
Hoog boven Bargemon, bij het vertrek aan het oriëntatiebord van de col du Bel Homme controleert Pierrick, de stichter van parapente-school E3P, zijn materiaal nog even vooraleer het zeil te strekken. Enkele meters verder vangen we al een luchtstroom en surfen we mee met de wind die van de zee komt en boven de bergkam hangt. Het is een bedwelmende ervaring en tegelijk toch zo reëel. Als passagier van deze tandem-parapente overvalt ons een totaal gevoel van vrijheid en loslaten en ontdekken we het genot van het spel dat Pierrick speelt met de natuurelementen. ‘Deze sport is zeer technisch, het vraagt veel kennis en anticipatie. We vliegen nooit tegen de wind, we volgen hem en werken samen. Bargemon is er een ideale plek voor.’
De jonge maar doorwinterde paraglider vindt hier de perfecte omgeving tussen zee en bergen. Ten noorden van de bergkam spotten we het militaire plateau van Canjuers. “We mogen er niet overvliegen natuurlijk, maar tijdens oefendagen verspreiden de geluidsgolven van de kanonschoten zich in de lucht en dat voelen wij goed tijdens onze vluchten!” In het zuiden zien we de dorpen Claviers en Bargemon liggen. We zetten koers naar het laatste, met mooie façades die aan de bergflank lijken vastgehaakt. Wanneer we pal boven het dorp hangen, observeren we even het kronkelende patroon van de middeleeuwse straatjes.
Ondertussen vliegt Pierrick vervaarlijk dicht langs de klokkentoren van de kerk, terwijl hij beneden zijn vriend ‘Coco’ begroet, patron van de bar du Commerce. Landen doen we aan de rand van Bargemon in de tuin van de gravin, in één van de velden naast het kasteel. We konden het ons niet mooier dromen. Nu we opnieuw grond onder de voeten voelen, bezoeken we het centrum om diezelfde straten waar we net overvlogen vanuit een ander perspectief te ontdekken. En logischerwijs sluiten we af met een Provençaals aperitiefje bij ‘Coco’.
Aanraders: Waar overnachten?
Corinne en Frédéric zijn landbouwers in hart en ziel, maar ook grote liefhebbers van de natuur, van ontmoetingen en reizen. Daarom ontvangen ze hun gasten in hun prachtige leefomgeving. Tegelijk sturen ze hen op wereldreis in drie tenten met elk een verschillend thema. In de “Québécoise” wordt u ondergedompeld in een sneeuwwit kader, in de “Saharienne” slaapt u in een sfeer van duizend-en-één nachten, terwijl de “Balinaise” erg zen en ontspannen aanvoelt. Elk verblijf beschikt over een jacuzzi en een keukenruimte.
100 euro per nacht voor twee personen. Wasgoed en ontbijt inbegrepen.
In dit prachtige gerenoveerde oude dorpshuis ontvangt Corry, de gastvrouw van Nederlandse origine, u met veel toewijding en oprechte vriendelijkheid. Ze heeft een volledige gelijkvloerse verdieping voorbehouden aan haar gasten: één kamer is bestemd voor het uitgebreide ontbijt, terwijl een andere kamer als gîte is ingericht, met een klein terras en een private badkamer. Net als Corry zelf bepalen eenvoud en goede smaak de charme van dit verblijf: antieke stukken, posters van tentoonstellingen, meubels en materialen van de streek. Dit alles zonder nutteloze versieringen. Alles is ingericht om u thuis te voelen.
75 euro per nacht voor twee personen met ontbijt.
Dit grote domein ligt bij Bargème, één van de mooiste dorpen van de Var, en biedt verschillende soorten logies aan: woonwagens, tipi’s, yoerten, cabanes onder de sterren, Afrikaanse hutten, chambre d’hôtes, gîtes, allemaal met comfort en goede smaak ingericht. En vergeet het smakelijke ontbijt op de boerderij niet.
Verblijf van minimum twee nachten, vanaf € 180 voor 2 personen. De tarieven variëren in functie van het seizoen en het verblijfstype.
Waar eten?
L’Auberge du Braconnier
Rustieke en typische gerechten, pizza’s op houtvuur, andouillettes en varkensstoofpot van de streek, stukken zwaardvis of tonijn, dit alles heel vers en authentiek. Een mooie kaart met streekwijnen.
Boulevard Clémenceau 6, 83111 Ampus
Een plek voor lekkerbekken volledig gewijd aan de streekproducten van de Var. De gerechten staan in functie van de seizoenen, met in de herfst champignons als specialiteit en in de winter een menu met truffels. Binnen is het kader rustiek en tijdens de vele mooie dagen van het jaar is het genieten op het terras van de place Beausoleil, met zicht op de prachtige gorges de Châteaudouble. Menu vanaf 27 euro
Place Beausoleil, 83300 Châteaudouble
Restaurant Maître Blanc
Een erg smakelijk, genereus en verzorgd restaurant. De kwaliteit en de versheid van de producten vallen op. In deze gerestaureerde hoeve is de decoratie eenvoudig, naar analogie met de keuken: origineel, maar ook modern, Frans of lokaal. De tartaar van rundsvlees, net als de tonijn met groenten zijn aanraders! Het restaurant is ook gewaardeerd door de kwaliteit van de service en de hoffelijkheid van de eigenaars. Menu vanaf 17 euro
Rue Jean-Jaurès 1 – 83830 Bargemon
L’Amandier rose
Een geweldige plek en een geslaagde reconversie van een koppel uit Parijs. Deze crêperie-brocanterie biedt verrukkelijke pannenkoeken aan, maar ook koude soepen en andere heerlijke gerechten in een vintage decor, dat aangevuld wordt met interessante brocante en antiek. We houden van het hoekje in de winkel waar ‘coup de coeur’-producten worden gepresenteerd. Hier gaan ook bruisende thema-avonden door. Pannenkoek vanaf 8 euro.
Rue des Ormeaux – 83840 Bargème
Te zien, te doen
Elsa Magrey, beeldhouwster (foto bovenaan in het midden) komt uit de Corrèze maar vestigde zich in Bargème. Zij ontvangt bezoekers van mei tot september, terwijl ze de rest van het jaar in Europa tentoonstelt. Elsa werkt ook veel op bestelling. Persoonlijke afdrukken en andere gepersonaliseerde werken kennen een groot succes, naast haar karakteristiek werk dat niemand onverschillig laat.
Atelier Galerie, rue de l’Amitié, 83840 Bargème
Pierrick, een doorwinterde instructeur met meer dan twintig jaar ervaring is de bezieler en uitbater van deze school. Hij organiseert luchtdopen en vluchten met een tweepersoons-parapente, maar ook opleidingen en bijscholingen. Dit alles in een opmerkelijke omgeving met verschillende startplaatsen.
Quartier de l’Auberge, route de Comps – 83840 La Bastide
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
