De magie van Madeira: 4 onvergetelijke wandelingen op ‘het Hawaï van Europa’

Wie af en toe op sociale media zit, kan er moeilijk omheen: iederéén lijkt plots naar Madeira af te reizen. Is die populariteit terecht? En kan je er nog rustig wandelen, of is het eiland intussen slachtoffer van z’n eigen succes? Een wandelvakantie van een week samengevat in vier onvergetelijke routes.

De beste bestemming ter wereld, het eiland van de eeuwige lente, real-life Jurassic Park: de bijnamen voor Madeira zijn bijna even idyllisch als de foto’s waarmee ik op sociale media word platgebombardeerd. Kleurrijke zonsondergangen, een ruwe kustlijn en landschappen die recht uit een sprookje lijken te komen: je vindt er zo ongeveer alles wat de gemiddelde natuurliefhebber op z’n reisbucketlist heeft staan. Ik stap dus op het vliegtuig met torenhoge verwachtingen. Kloppen de clichés?

In totaal vind je op Madeira zo’n 3.000 kilometer aan wandelpaden, en eigenlijk is het overal waar ik kom gewoonweg prachtig. De minder bekende routes zijn minder druk, maar zeker niet minder mooi. Het loont dus om je niet alleen te laten leiden door de idyllische plaatjes op Instagram, maar zelf op ontdekking te gaan. Echt foute keuzes kun je daarbij niet maken, maar hieronder alvast vier tochten die de verwachting ruimschoots overtreffen.

1- PR 8 Ponta de São Lourenço

Dit is een wandeling van 8 kilometer langs de kustlijn, met op het einde een vrij pittige trap naar een prachtig uitzichtpunt. Het landschap hier is uniek voor het eiland: gedurende de hele tocht kijk je uit op de ruwe rotsen, de zee en de horizon. Ik wandel in de namiddag, en de manier waarop het zonlicht door de wolken op de zee valt, is gewoonweg magisch. Ook het contrast tussen het helderblauwe water en de roodbruine rotsen is bijzonder. Mits wat verbeelding waan je je op een andere planeet. De route is goed aangegeven, en het is ook redelijk druk: bij aarzeling kun je dus gewoon de kudde volgen. Een ideale uitstap voor wie graag rustig in het wandelritme komt.

2- PR 10 Levada do Furado en PR 11 Levada do balcões

Deze twee wandelingen zijn allebei levada’s, wandeltochten langs een irrigatiekanaal. Dit betekent dat het ontzettend groene routes zijn, die makkelijk te volgen zijn. Ik start met PR 11. Dat is een korte lus van 3 kilometer met onderweg een van de mooiste uitzichtpunten van het hele eiland: een bescheiden balkon dat uitkijkt op een zee van groene bergen, die erg Hawaïaans ogen. Het balkon wordt bovendien drukbezocht door vogeltjes, die zo tam zijn dat ze uit je hand eten wanneer je ze verleidt met noten, zaden of ander gepast vogelvoer. De plek is terecht populair bij zowel toeristen als locals.

Tegenover de start van de PR 11 begint ook de PR 10, die ik volg richting Ribeiro Frio gedurende zo’n 11 kilometer. Onderweg kom ik nauwelijks iemand tegen. Onbegrijpelijk, want dit is zonder twijfel mijn favoriete route. De wandeling begint in een soort plantentunnel die typisch is voor Madeira: alles is zo dichtbegroeid dat het pad de enige doorgang is in het bos. Je voelt je daardoor echt één met de natuur. Het pad is een tikje glad, maar ook heel plat: je schiet dus lekker op. Na een paar kilometer kom je uit bij een prachtige waterval, waar je de rivier oversteekt.

Het landschap wordt geleidelijk aan meer opengetrokken, en tussen de bladeren door kijk je uit op de groene bergtoppen naast de route. Tegen het einde van de tocht passeer je af en toe een huis of een open veld. Via een lange trap daal je weer af naar de bewoonde wereld. Aan het eindpunt van de wandeling neem ik een taxi terug naar het begin, omdat ik niet de tijd heb om de volledige 11 kilometer terug te wandelen. Voor zo’n 25 euro word ik netjes afgezet bij mijn wagen. Heen- en terugwandelen is op zich perfect doenbaar op één dag, zelfs als je het combineert met de PR11. De enige voorwaarde is dan dat je op tijd eraan begint.

3- PR 1.2 Verdana do Pico Ruivo

De bekendste wandeltocht op het hele eiland is die van Pico Areeiro naar Pico Ruivo, maar door de bosbranden is het momenteel niet mogelijk om de volledige 17 kilometer af te leggen. Daarom beperk ik me tot het deel dat wel open is: de lus van 5,6 kilometer naar de top van Pico Ruivo en terug. De dag waarop ik de tocht doe, is het grijs en mistig. De ober in het café aan de parking waar ik iets drink, raadt me ten stelligste af om te vertrekken: ‘You’re gonna be cold and miserable’. De lege parking doet me vermoeden dat de andere toeristen er net zo over denken.

Toch vat ik de wandeling aan, en dat beklaag ik me allerminst. De witte mist geeft het landschap een mysterieuze uitstraling en een hoog Lord of the Rings-gehalte. Ook het idee dat ik letterlijk door de wolken wandel, spreekt me erg aan. Het pad heeft best wel wat hoogtemeters, waardoor ik beduidend minder koud en ellendig ben dan voorspeld. Enkel de felle rukwinden op de top van de berg maken me een tikje onbehagelijk, zeker omdat je je nergens kunt vasthouden. Online zag ik een filmpje van een toerist die op deze plek weer naar beneden kruipt, en ik kan nu beter snappen waarom. Toch is deze wandeling, ook in suboptimale omstandigheden, de moeite – te meer omdat je dit populaire pad dan enkel moet delen met vogels en katten die je onderweg tegenkomt.

4- Fanal Forest

Wie voor één dag opnieuw in sprookjes wil geloven, doet er goed aan om Fanal Forest een bezoekje te brengen. Het bos zelf bestaat uit laurierbomen met de meest uitbundige vormen, die vrij ver van elkaar staan. ’s Ochtends is het bos gehuld in een dichte mist, die de bomen een mystieke uitstraling geeft. De verdwaalde koeien die je af en toe tegenkomt, maken het plaatje compleet. De stilte die hier ’s ochtends vroeg heerst, is simpelweg magisch; ik begin ei zo na in god te geloven.

Vanaf de parking sta je vrijwel meteen in het bos, waar je naar eigen believen kunt rondwandelen. Ik volg zo’n beetje mijn intuïtie en ga niet al te ver – in de mist is het makkelijk verdwalen – maar je kunt ook kiezen voor een meer gestructureerde aanpak en bijvoorbeeld de PR 13 volgen, die dwars door het bos loopt.

Nog enkele wandeltips
– Voor je ‘s ochtends in je auto stapt, check je best twee zaken: het weer en de status van de route. Door de bosbranden in augustus 2024 zijn heel wat routes afgesloten omdat ze te gevaarlijk zijn. Op deze website vind je de meest actuele informatie.
– Wandelschoenen zijn geen echte must, maar komen wel van pas. Door omstandigheden heb ik zelf alle tochten op sneakers afgelegd. Dat zorgde ervoor dat ik onderweg vaak gevloekt heb, en nadien steevast natte voeten had.
– Onderweg zijn er bijna nergens eet- of drinkgelegenheden. Neem zelf je proviand en voldoende water mee.
– Online vind je indicaties van hoe lang je ongeveer doet over elke route, maar naar mijn idee zijn die tijden eerder ingeschat op basis van het gemiddelde tempo van een bejaarde. Ik ben vaak dubbel zo snel, terwijl ik onderweg toch geregeld stop om foto’s te nemen.

WAT JE VERDER NOG MOET WETEN

Een huurauto is handig, maar je hebt wel stalen zenuwen nodig

Een auto huren is absoluut aan te raden, want met de bus bereik je lang niet alles. Bovendien ben je dan afhankelijk van het busrooster, wat je wandeltempo flink kan verstoren en tot stress kan leiden. Gedurende een week doorkruis ik het eiland in een gehuurde Fiat Panda: compact genoeg om door de smalle straatjes te manoeuvreren, maar met genoeg pk’s om niet het gevoel te hebben dat ik elk moment de berg op achteruit kan rijden. Op online fora waarschuwen ze voor de knellende verkeerssituaties waarin je verzeild kunt raken, maar die bezorgdheden wuif ik, vooral voor mijn eigen gemoedsrust, weg. Die waarschuwingen blijken echter minder overdreven dan ik had gedacht, zoals ik al snel ontdek.

Op mijn eerste dag kom ik, door een foutje in mijn navigatie, terecht in een steil, smal straatje met een doodlopend einde. En tot overmaat van ramp staat er een andere auto geparkeerd. Achteruit rijden lijkt een risicovolle onderneming, maar het keren van de huurauto zonder schade lijkt evenmin een goede optie. Mijn zenuwen worden serieus op de proef gesteld tijdens die eerste rit. Gelukkig wen ik na een paar dagen aan de situatie op de weg, en het helpt dat het verkeer hier relatief rustig is. Onhandige manoeuvres blijven meestal onopgemerkt, wat een opluchting is. Daarnaast zorgen de indrukwekkende uitzichten onderweg voor de nodige ontspanning – elke dag heb ik het gevoel alsof ik me op een filmset bevind.

Je kan de andere toeristen wel degelijk ontwijken

Ik ben naar Madeira gekomen om zoveel mogelijk te wandelen, bij voorkeur zonder hordes andere toeristen tegen te komen. Zelfs het meest feeërieke bos verliest toch een beetje van z’n charme als het er even druk is als in de Nieuwstraat op de eerste dag van de solden.

Om aan de drukte te ontsnappen, lees ik twee adviezen. Ofwel moet je zorgen dat je voor 10 uur ’s ochtends aan de wandeling begint, zodat je de cruisetoeristen en toeristenbussen voor bent, ofwel vertrek je in de namiddag. Aangezien ik geen ochtendmens ben, opteer ik voor optie twee op de meeste tochten, zeker omdat ik in het ‘laagseizoen’ reis. De maanden november en december zijn de enige ietwat kalme maanden op het eiland, zo leer ik van de receptioniste van het hotel.

Bij de start van de populairste routes moest ik vaak even puzzelen om een plekje te vinden voor mijn huurwagen, maar qua drukte viel het op de meeste plekken heel erg mee. Ik heb nergens hoeven aanschuiven voor een foto of uitzicht, en zelfs op de populairste uitkijkpunten kom ik telkens maar een tweetal andere mensen tegen. De enige uitzondering is de bekende PR6-wandeling, waar het ook in de namiddag voor mij net iets te druk is op het pad.

De zogenaamde eeuwige lente duurt soms maar tien minuten

Madeira wordt weleens het eiland van de eeuwige lente genoemd. Dat klopt, in die zin dat er altijd wel ergens op het eiland zon te vinden is en dat de temperatuur vrij constant blijft. Tot zover het goede nieuws. Het slechte nieuws is dat die zon even snel verdwijnt als ze verschijnt. Het overkomt me meermaals dat ik simultaan met een pasgevormde regenwolk arriveer op de wandelbestemming van de dag. Geen wereldramp, maar soms een tikje demotiverend. Er zijn best wel wat weerwebcams die je kunt raadplegen om zulke scenario’s te vermijden, maar zelfs dan heb je geen echte zonzekerheid. Op één dag trotseer je probleemloos vier seizoenen. Het is goed om je daar mentaal en vestimentair op voor te bereiden voor vertrek.

Lees ook: Reizen in alle rust: 7 buitengewone bestemmingen waar je geen last hebt van massatoerisme