De eenzame backpackster: waarom steeds meer vrouwen gaan trekken

Steeds meer vrouwen trekken de natuur in, soms voor wekenlange tochten. Onveilig? Oncomfortabel? Journaliste Eva Schram ging hiken in Californië en genoot.

Mijn schouders doen pijn. Ik loop nu al zo’n vijf kilometer over een groene heuvelrug. Ik hike voor de tweede dag op rij met een backpack van ongeveer twintig kilo door het prachtige landschap van de Ventana Wilderness, ten zuiden van het bekende kustgebied Big Sur in Californië. We lopen vandaag voornamelijk de heuvel af, richting de oceaan. Het is geen moeilijke tocht, maar die rugzak is wel erg zwaar en ik ben pas halverwege. Ik overweeg een korte pauze in te lassen, maar zie tussen de bomen voor me een streepje blauw. De oceaan lonkt. Ik loop door en zodra ik om de heuvel heen ben, verschijnt er een adembenemend tafereel. Voor me zie ik kilometers groene heuvels, vol felgekleurde bloemen. Aan de rechterkant, ver onder mij, zie ik de mist vanaf de oceaan tegen de heuvels lopen. Tranen van geluk vullen mijn ogen. Dit uitzicht is precies waarom ik dit avontuur aanging. Ik spreid mijn armen en laat de verkoelende zeebries haar werk doen. Een aangename innerlijke rust overspoelt me.

Backpacken of backcountry camping, waarbij je al je kampeerbenodigdheden op je rug meedraagt tijdens een hike, leek een logische volgende stap na jarenlang gewandeld te hebben. Maar iets hield me tegen. Hoe moet dat? Kan ik dat wel, zo’n zware tas dragen? Wat als er iets misgaat in de natuur? Je kunt niet zomaar even een Uber bellen. Ik uitte mijn twijfels tegen een vriendin op kantoor, Esme Gaisford. ‘Mijn vrouw en ik gaan regelmatig backpacken. Ik neem je een keer mee op een beginnerstrip’, zei ze.

Sterke benen

Backpacken wordt de laatste jaren steeds populairder in het algemeen, maar zeker onder vrouwen. ‘Er zijn absoluut meer vrouwelijke backpackers dan vroeger’, zegt professor Denise Mitten van Prescott College in Arizona, een van de samenstellers van het boek The International Handbook of Women and Outdoor Learning. ‘Maar recente data zijn schaars.’

Een blogger met de naam Mac houdt sinds 2013 elk jaar een enquête onder mensen die de beroemde Pacific Crest Trail, van de Mexicaanse grens tot de Canadese aan de westkant van de VS, hebben voltooid. In 2013 was van de groep die de tocht uitliep 35 procent vrouw, in 2017 was dat aantal langzaam gestegen tot 42 procent. De Appalachian Trail, aan Amerika’s oostkust, heeft tegenwoordig 29 procent vrouwelijke wandelaars, tegenover 15 procent een paar decennia geleden. Er zijn steeds meer Facebookgroepen en meet-ups die zich specifiek richten op vrouwen die backpacken en reisbedrijven bieden tegenwoordig ook backpackreizen aan voor vrouwen. Ook kledingmerken voor buitenactiviteiten hebben steeds vaker verschillende opties specifiek voor vrouwen.

Professor Mitten vindt het fantastisch dat steeds meer vrouwen gaan backpacken. ‘Door de natuur in te trekken, verbeter je je fysieke, geestelijke en spirituele gezondheid. Er zijn talloze studies die aantonen dat de natuur stressverlagend werkt.’ Mitten vermoedt dat populaire cultuur, zoals de film Wild met Reese Witherspoon, in zekere mate heeft bijgedragen tot de toenemende populariteit van backpacken onder vrouwen. ‘Die film laat de ongelooflijk genezende werking zien van buiten zijn, maar maakt er ook geen geheim van dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is. Er zijn veel uitdagingen en moeilijkheden wanneer je je buiten begeeft.’

Ik denk aan de eerste dag van mijn backpacktrip met collega Esme Gaisford en haar vrouw Heard, toen ik bij 28 graden in de volle zon een heuvel op klom. Vijf kilometer klimmen, en een hoogteverschil van zo’n vijfhonderd meter. Dat klinkt niet al te moeilijk, maar met een zware tas op je rug wordt het al snel vervelend. Er waren momenten waarop ik dacht: waarom doe ik dit? Wat vind ik hier leuk aan?

Voor Gaisford is het duidelijk. ‘Ik krijg er heel veel waardering voor mijn lichaam door. Ik weet wat het kan en dat ik veel sterker ben dan ik altijd dacht.’ Ik knik, ik had precies hetzelfde gevoel. ‘Een vrouwenlichaam is juist gebouwd voor dit soort activiteiten. We hebben sterke benen, onze heupen zijn breed en kunnen zo’n grote tas goed dragen. Bovendien hebben we als vrouw een groot uithoudingsvermogen.’ Ze vertelt hoe ze ooit 25 kilometer op een dag liep, met een zware rugzak. ‘Dat is een halve marathon’, zegt ze trots.

Volgens professor Mitten is er wetenschappelijk bewijs voor de boost in zelfvertrouwen die je krijgt van een buitenacti- viteit. ‘Vrouwen die drie uur per week buiten doorbrengen, of ze nu fietsen, surfen of backpacken, hebben een beter lichaamsbeeld. Ze voelen zich goed omdat ze nieuwe vaardigheden hebben opgedaan en zich fysiek fit voelen. Ze weten dat hun lichaam goed werkt, ongeacht de omtrek van hun heupen of taille.’ Een backpacktocht, lang of kort, werkt bovendien als een soort mindfulnessoefening, maar in plaats van je in alle stilte te focussen op je lichaam, doe je dat tijdens een zware lichamelijke inspanning.

Ongure types

Het is prettig om mijn eerste backpack- ervaring te delen met ervaren wandelaars zoals mijn collega Esme Gaisford en Emma Williams, een geroutineerde backpacker die ons vergezelt op de trip. Aangekomen in het kamp hebben ze in een mum van tijd een vuurtje gemaakt (handig om de vele vliegen uit de buurt te houden), staat het water te pruttelen om onze gevriesdroogde maaltijden te hydrateren en helpen ze me water uit het kreekje te halen en te filteren. Het valt me op dat we de enige vrouwengroep in het kamp zijn. Er is een mannelijke solo- hiker, een groepje mannen en een paar (hetero)stelletjes. Hoe komt het toch, dat niet meer vrouwen dit soort avonturen aangaan? ‘Deels omdat ze denken dat ze het niet kunnen,’ zegt Gaisford, ‘maar het zou ook kunnen dat ze zich onveilig voelen.’

Die angst is niet terecht, zegt professor Mitten. ‘Over het algemeen zijn vrouwen veiliger in een natuurlijke omgeving dan in een stadsomgeving. Dat neemt niet weg dat er zo nu en dan wel incidenten zijn, en dat we er gezamenlijk voor moeten zorgen dat de natuur een veilige plek blijft voor iedereen.’

Los van de angst dat je iets wordt aangedaan in de natuur, is er natuurlijk het feit dat je ver van de bewoonde wereld bent als er iets misgaat. Robert Koester is auteur van het boek Lost Person Behavior, en houdt een uitgebreide dataset bij van zogenaamde search and rescue-acties wereldwijd. Die dataset omvat ook zoekacties naar bijvoorbeeld demente ouderen die vermist zijn, maar Koester zoekt op verzoek uit hoeveel acties er werden uitgevoerd voor hikers. Sinds 1985 waren dat er in de Verenigde Staten 5567. Voor een vrouwelijke solo- hiker was dat 582 keer, voor een soloman 1338 keer. Dat betekent nog niet dat mannen vaker zoek raken dan vrouwen, want de groep mannelijke hikers is een stuk groter dan de groep vrouwen.

Het lijken aanzienlijke cijfers, maar het gaat om ruim dertig jaar aan data. Als je weet dat er sinds 1979 jaarlijks ruim 1,8 miljoen mensen gingen backpacken in de verschillende nationale parken in de VS, zet dat de data van Koester in perspectief: wie weet waar hij of zij mee bezig is, is relatief veilig in de natuur.

Ik vraag Gaisford en Williams of ze extra veiligheidsmaatregelen nemen in de natuur omdat ze vrouw zijn. Of ze bijvoorbeeld niet kamperen in de buurt van autowegen – want daar zouden immers meer ongure types kunnen rondlopen. Nee, zeggen ze beiden. ‘Ik ken ook niemand die ooit iets overkomen is’, voegt Gaisford toe.

Weg rollenpatroon

Vrouwen zijn dus net zo goed in staat als mannen om te backpacken, alleen of in groep. Toch komt Esme Gaisford op wandelpaden geregeld mannen tegen die haar willen helpen of vertellen hoe het moet. Emma Williams valt haar bij. ‘Ja, dat is zo irritant! Ik snap dat ze het goed bedoelen, maar hallo, ik doe dit al tien jaar.’ Ook in outdoorwinkels gebeurt het regelmatig, zeggen beiden. ‘Ik doe al mijn research online en weet daardoor vaak precies wat ik wil’, vertelt Williams. ‘In de winkel wil ik het dan gewoon even passen, maar dan gaat zo’n verkoper, met de beste bedoelingen, me allerlei dingen vertellen. Dingen die ik allang weet.’

Als ik terugdenk aan mijn eerste backpackervaring, moet ik glimlachen. Het was bij momenten zwaar, maar ik ben ontzettend trots op mijn lichaam dat het me gelukt is. Ik herstelde sneller dan ik gedacht had en ik genoot van de ongerepte natuur tijdens de tocht en in ons kamp. Toen ik ’s avonds op een boomstam bij het kreekje zat te lezen, hoorde ik geen enkele menselijke activiteit, geen auto’s, vliegtuigen of telefoon die mijn aandacht vroegen. Ik hoorde insecten, de wind in de bomen, en veel vogels. Er kwam een soort kalmte over me die ik in de stad zelden voel.

Ik voel ook een connectie met de vrouwen in mijn reisgenootschap die ik, afgezien van Gaisford, van tevoren niet kende. We hebben ons samen ergens voor ingespannen en het samen gedaan. ‘Samen eropuit trekken in de natuur schept een band’, zegt professor Mitten. ‘Je ervaart meer emotionele vrijheid en het rollenpatroon waar je je in het dagelijks leven misschien naar voegt, valt weg. Je moet met z’n allen de tent opzetten, hout sprokkelen, water halen en eten maken. Je bent allemaal bezig met overleven.’

Zoeken naar een plek waar je ongezien kunt plassen, of slapen op een dun matje is niet per se comfortabel. Wie niet zonder luxe kan, moet niet gaan backpacken. Maar het is een ongekend inspirerende activiteit. ‘Wat ik het mooiste vind aan backpacken, is het besef dat ik zelf voor mijn eigen overleving moet zorgen. Ik draag mijn eigen onderkomen, water en eten op mijn rug. Ik ben totaal onafhankelijk’, zegt Williams. En dat is een prachtig gevoel.