‘Meer dan de helft van de nieuw samengestelde gezinnen gaat teleurgesteld weer uit elkaar’

‘Begeleiding zoeken is geen overbodige luxe, en al helemaal geen teken van zwakte’, vindt Knack Weekend-hoofdredactrice Ruth Goossens. ‘Al was het maar om de verwachtingen bij te stellen en de idyllische droom van een nieuw kerngezin te laten varen.’

In mijn tienerjaren waren gescheiden ouders eerder zeldzaam, en van ‘nieuw samengestelde gezinnen’ was helemaal nog geen sprake. Ik was in mijn vriendenkring een van de weinige kinderen met twee adressen. Het co-ouderschap waarbij de kroost van gescheiden koppels achtereenvolgens een week bij de mama en een week bij de papa woont, tegenwoordig de algemene norm, dateert nog maar van 2006. Er bestaan tal van varianten op deze regeling, maar het is verbazingwekkend hoe snel de rol van de vader in de opvoeding van en de zorg voor de kinderen is veranderd. Vrijwel alle vaders eisen tegenwoordig hun rechtmatig deel van het ouderschap op. Hoewel dat zonder enige twijfel een positieve evolutie is, zorgt het ook voor meer spanningen. Want als vader en moeder niet langer onder één dak wonen, krijg je een soort ‘parallel ouderschap’, waarbij je niet langer samen opvoedt, maar naast elkaar, of als het fout loopt, zelfs tegen elkaar.

Meer dan de helft van de nieuw samengestelde gezinnen gaat teleurgesteld weer uit elkaar

Ik voed mijn dochter al meer dan tien jaar op in co-ouderschap, tot grote tevredenheid van alle betrokkenen. De ene week is ze bij mij, de andere week bij haar papa. Ik heb geleerd dat je met veel praten en geregeld bijsturen, maar ook door af en toe de dingen los te laten, veel problemen kunt overwinnen. Het allerbelangrijkste is: mijn dochter voelt zich in haar beide huizen thuis. De ene week is ze enig kind en geniet ze van alle aandacht, de week nadien heeft ze een klein halfbroertje en speelt ze met verve de rol van grote zus. Met benijdenswaardig gemak rolt ze van het ene leven in het andere.

Helaas gaat het niet overal en niet altijd zo gemakkelijk. Dat er rond nieuw samengestelde gezinnen een hele hulpverlening is ontstaan, is dan ook niet verwonderlijk. Niet alleen scheiden, maar ook opnieuw gaan samenwonen met een nieuw gezin verloopt zelden zonder slag of stoot. Bij een nieuwe relatie gaat het nooit meer alleen over jou en je partner, de kinderen spelen altijd een cruciale rol. Zelfs de dagen dat ze er niet bij zijn. Zomaar zorgeloos van elkaar genieten, zoals vroeger, toen er nog geen kinderen waren, is er niet meer bij.

In een klassiek gezin is het al niet eenvoudig om het altijd eens te raken over de opvoeding, in een nieuw samengesteld gezin is het dat nog veel minder. Als ouder kun je het gevoel hebben tussen twee vuren te zitten: je ex en je nieuwe partner. Maar plusouders hebben het evenmin gemakkelijk. Zij hebben, soms terecht, het gevoel er niet helemaal bij te horen. Ook al zijn er al boekenkasten vol over geschreven, er bestaan geen exacte wetten of regels over hoe je met zulke complexe gezinssituaties moet omgaan. Geduld, begrip en een groot aanpassingsvermogen helpen, maar zijn niet voldoende.

De cijfers liegen er niet om: meer dan de helft van de nieuw samengestelde gezinnen gaat teleurgesteld weer uit elkaar. Begeleiding zoeken is dus geen overbodige luxe, en al helemaal geen teken van zwakte. Al was het maar om de verwachtingen bij te stellen en de idyllische droom van een nieuw kerngezin te laten varen. En om in te zien dat je gezinsgeluk op duizend-en-een manieren kunt invullen.