Waarom heuptasjes het stigma van de nineties overleven
Na jarenlange stigmatisering, worden fanny packs weer van onder het stof gehaald. Waarom grijpen we vaak terug naar die oude controversiële trends?
Tien jaar geleden waren ze nog een taboe, behalve voor de cliché toerist, maar sinds 2011 is de fanny pack stilaan in opmars. Toen probeerden merken het stereotiep af te schudden door ons het eufemisme ‘hands-free tas‘ aan te praten. In 2018 liepen de lentecollecties ervan over: ze worden weer fanny packs genoemd en bovenal met trots gedragen. Karlijn Bronselaer, docent aan HoGent in de richting Modetechnologie en trendwatcher Carolijn Domensino, leggen uit waarom ontwerpers zo vaak de nostalgische kaart spelen.
Kameleon items
‘Meestal ontstaan modetrends in subculturen. Neem bijvoorbeeld de punkers in de jaren 70: dat was geen modestatement maar een politiek protest. Het is dan opgepikt door een aantal designers en op de catwalk beland,’ legt Bronselaer uit.
Wanneer een stuk makkelijk draagbaar is, zal het sneller een rage worden – en de fanny pack is nu eenmaal een handig ding. Herontdekken wij daarom steeds opnieuw de controversiële tas? ‘Het is een draagbaar item omdat je het op verschillende levels kan dragen. We zijn gek op basics die enerzijds casual zijn maar ook chic kunnen ogen in bepaalde combinaties. Met zulke stuks scoor je altijd, en daarom zijn commerciële merken er steeds naar op zoek.’
Als je een rage snel oppikt ben je een fashionista maar als je te laat bent, hoor je niet bij het clubje.
Zulke ‘kameleonstuks’ werken omdat de consument – in tegenstelling tot vroeger – niet langer één stijl heeft. ‘Tegenwoordig zijn zowel jonge als oudere mensen de ene dag casual gekleed, en de andere gooien ze er wat blingbling bij.’ En dan heb je nood aan veelzijdige stuks.
Maar het gaat verder dan draagbaarheid. ‘Mee zijn met de mode’ heeft ook veel te maken met sociaal gedrag, of lelijker gezegd: kuddegedrag. Bij welke groep je hoort kan je duidelijk maken door een bepaald gedrag te vertonen, maar ook door je ernaar te kleden.
‘Mensen denken in hokjes en kledingkeuze is daarbij een duidelijk eerste signaal. Het is vergelijkbaar met een groepsritueel uit de antropologie,’ zegt Domensino. Kledij geldt vaak als een soort statussymbool, waarmee mensen willen laten zien dat ze succesvol of populair zijn. ‘Als je een rage snel oppikt ben je een fashionista maar als je te laat bent of het nog te lang draagt, hoor je niet bij het clubje,’ weet Bronselaer.
Recycleerbare trends
Hoewel rages en hypes komen en gaan, zijn er een aantal die maar blijven terugkeren. De nostalgische belangstelling voor vintagekleding is niets nieuw. Ook de fanny pack, die eerder een kortstondige rage is, maakt deel uit van de bredere retrotrend die sinds eind jaren ’90 opkwam. ‘We zijn ondertussen twintig jaar verder en de retrotrend is nog altijd niet uitgemolken.’
Waar komt die interesse in het verleden vandaan? Als iets herkenbaar is, draagt dat bij aan de ‘recycleerbaarheid’ van een stuk. Met andere woorden, wanneer mensen de nineties crop tops en eighties mom jeans zien, roept dat herinneringen op. ‘De dingen waaraan we als kind werden blootgesteld, zullen een cruciaal effect hebben omdat ze meer beschikbaar zijn in je geest. Als je moeder een bepaalde jas droeg, zal je meer geneigd zijn om dat stuk te kopen. Het is niet verwonderlijk dat onze ouders, waarmee we zijn opgegroeid, onze keuzes beïnvloeden en we daarom trends van vroeger weer appreciëren,’ zegt Domensino.
Jongeren mogen de jaren ’80 niet meegemaakt hebben, ze zijn verrassend goed op de hoogte van de muziek en de mode van toen.
Een trend is meestal niet zozeer een ontdekking dan wel een herontdekking van het verleden. ‘Jongeren mogen dat verleden van de jaren 80 dan niet meegemaakt hebben, ze zijn vaak verrassend goed op de hoogte van de muziek en de mode van toen. Ze kennen heel erg goed de prints en stoffen,’ beaamt Bronselaer.
‘Consumenten zijn bovendien bewuster geworden en hebben afstand genomen van kopen-en-dumpen. Daardoor zijn mensen weer tweedehands gaan kopen en gaan ze op zoek naar unieke stuks, om zich af te zetten tegen de massaproductie. Dat heeft ook te maken met dat teruggrijpen naar vroeger. Op die manier lanceren kopers van onderuit bepaalde trends.’
Op dat moment pikken modehuizen een trend op van straat en kunnen ze er vervolgens een hype van maken. Zo zijn ze gevoelig voor wat er leeft in de maatschappij en verwerken die tijdsgeest in hun collecties. ‘Als je vroegtijdig een mentaliteitstrend weet te signaleren en je daarbij aansluit, is de kans op succes groot,’ beaamt Domensino. Ontwerpers spelen dan makkelijk op het sentiment in door klassiekers een frisse draai te geven. ‘Ze gaan bijvoorbeeld oude stoffen in nieuwe collecties steken,’ weet Bronselaer.
Naast al die heimwee naar de jaren ’90 is het vandaag simpelweg erg moeilijk geworden om vernieuwende mode te creëren, volgens de docente. ‘De rok en de broek is al uitgevonden, kledingstukken zijn wat ze zijn. We hebben alles al zien voorbijkomen. Je kan mode niet meer verzinnen, maar je wel laten inspireren door verschillende invloeden. Op vlak van massaproductie zal er misschien verandering komen, maar qua stijl ligt het veel moeilijker.’
Haat-liefde relatie
Dankzij de goedkeuring van Gucci maakte de fanny pack dit jaar een finale comeback.
Na het hoogtepunt van de fanny pack in de jaren ’80 en ’90, werd het stuk absolute anti-mode. De tas werd gedegradeerd tot een ordinair accessoire gereserveerd voor suffe toeristen of smakeloze vaders. Bronselaer weet hoe dat komt: ‘Dat is de truc van het verkopen. Je moet consumenten verleiden om iets te kopen, maar wanneer het de deur uit is, moet de volgende hype alweer opkomen en verkocht worden. Dat heeft gewoonweg met geld te maken.’
Domensino vindt dat de fanny pack een ongewone trend is die eerder handig is dan een echte ‘modekiller‘. ‘Dubieuze items worden trends dankzij de catwalk, het straatbeeld en Instagram. De Kardashians zitten er ook zeker voor iets tussen. Dankzij de goedkeuring van Gucci maakte de retrotas dit jaar een finale comeback.’
Hoe dan ook geniet de onstabiele haat-liefde relatie tussen consument en fanny pack weer een hoogtepunt. Trendsetters zijn alvast overtuigd, maar nog niet iedereen is klaar om het hardvochtige stigma los te laten, zoals De Ideale Wereld demonstreert.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier